zurück zur Metadatenansicht auf dem Dokumentenserver
zurück
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 193 zur nächsten Seite zur letzen Seite
Dokument dauerhaft verlinken Dokument im gesamten Band öffnen Metadaten auf dem Dokumentenserver anzeigen

15.
Das Concilium der Universität Rostock berichtet an den Canzler Caspar von Schöneich über die Ursachen des Verfalles der Universität.

D.d. 1530. April 24.

(Nachtrag zu S. 10 und 11.)

Vnnßen fruntliken groth vnnd wes wi leues vnnd gudes vormogen stets voran bereeth. Gestrenger vnnd erntfeste, ghunstiger here vnnd forderer. Alß vnnd nachdem j.g. vnnd achtbar werde in stedt der durchluchtigen fursten vnser g.h vnnß erer gnaden vnderdenigen Capellanen vnnd gantz gudtwilligeren erer F.g. wolmenunghe vnnd guedtlike toneginge, de ere F.g. tho erer vniuersitett, im groteren dele vth hir na angetegeden orsaken, gade geclaget, gesweket, dragen, angeworuenn vnnd dat ock ere f.g. erer vniuersitett tho helpende vnnd de wedder vptorichtende, ock to merende geneget, welkes wi samptlick vnnd sunderlick eren f.g. nach vnsem innigen beden to gade hochflitich vnnd demodich erstlick vnnd ock juwer achtbar werde vnnd g. fruntlick bedanckenn, kennen vnnß ock dat sulue jegen eren gnaden vnnd j. achtbar werde vnnd gestrenheit to vordenende schuldich. De wile den j. achtbar w. vnnd g. angesinnen, dat wi der vniuersitett to framen vnnd gedige antegen mochten vnse gebreke vnnd orsake der vniuersiteten verswekinge vnnd vnderganges, dem na ßo vele wi nu vor der handt ilendes by vnns bedencken konnen, befynden wi dusse grundt vnnd orßake: erstlick den ouerswendigen vnser vniuersitetenn armodt, de sick faste orsaket dat vele jaren, vornemlick de tidt lanck, dat de Martinianssche lere vnnd faction sick erhauen vnnd by na to der gantzen Dudesschen Nation ingedrunngenn vnnd erwassen is, vnnd dar durch dat groter deell der steden bewagen, ere kindere heym to holdende vnnd in de vniuersiteten nicht gesandt worden syn, dar van doch de sulue vniuersitett, alsz dorch intitulaturen vnnd promotion, sick enthold vnnd ere Collegiaten vnnd Doctoren dar van stipendiert vnnd sust ere nottrofft ensetten pleget, so vnnd alse wi hir namals in bequemer tidt muntlick vnderricht don konnen. De andere grundt vnnd orsake der affneminge gerurter vniuersitet is am dage, alse dat twe vnser g.h. kercken, nach lude vnnd vormoge dar vp gemaketen schynes j. achtbar werde vnnd g., do se am jungesten mith vnns to Rostock hadden laued hir eyn Copie van ouertoschickenn, etlike jaren hefft entberen mothen, dar dorch de lectores, de wile ße in ere older eyns standes by gedachten

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 194 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

kercken, wen se nicht mer lesen konden, nicht to vortrostende hedden, georsaket wordenn, sick vth der vniuersitett to geuende vnnd andere stande vnnd stede in erer wolmacht in anderen orden to bekamende. Ock ßo mercklick, dat ßo men to wehnigesten mith troste, hulpe vnnd guden rade dar nicht wurde to trachtet, musten vher der vniuersiteten regentien huse verfallen, nemlick de Eynhorn, HalffMaenn, Arnszborgh vnnd sunte Olauuß huesz, edder tom minsten, so men dar van wath redden wolde, notlick vmme eyn ringe gelt geuen vnnd vorkopen moten, vnde wo wol etlike vorige regenten, alß mester Johan Tetezen, vorhenn der vniuersiteten mercklick gegeuen vnnd begifftiget hadde, hefft men doch van sodanen gifften nouw dat drudde deell vorlanget. Vmme welke vorige orsaken vele herlike tapper manne sick van vnns hebben geuen moten, alse Doctor Johan Brandes, mester Johan Tetezenn, beide Trempen, ock Doctor Frilde, Doctor Hoyer, Doctor Becker vnnd Doctor Glode, darumme se vp ere olden dagen neyne lyues naringe edder sust trost bynnen Rostock nicht hebben sick konnen vormoden vnde der haluen ock van Rostock na eren heymen vnnd anderen orden sick gegeuen hebben. Vnnde wen den noch de lectores vnnd regenten in ere older mith prouen besorget, hefft men doch in der collegiaten kercken nicht bewegen willen eren langen arbeit vnnd qualification, denne noch manckt den jungesten personen, ock vnder denn, de ere discipuli, vnqualificert, in stallo vnnd processionatu stande gedrungen, in affbruck der vniuersitett ere vnnd der olden grawen personen spot vnnd schimp. Vnnd bat den noch gantz erbarmlich de wile Keyserlicker Mayestet vorsichticheit vnnde de rechte, dat eyn frygh lateste condendorum testamentorum factionem nagegeuen, etlike van den ordinarien nicht hebben willen frigh blyuen laten vnnd testamenta personarum vniuersitatis dorch den Hernn Rectorem, wo van oldinges geholden, to approberende nicht gestadet, sunder van etliken der ordinarien gedrungen to approberende to laten, vnde muste ein persone, syner qualitett prester edder benefictate, der haluen twen ordinarten vnderworpen synn, de wile men doch gerne wolde vorßeenn, dat vnnse vnde der vninersitett Hochwerdige Cancellarius syner testamentsscher voreringe nicht scolde vorkortet werden: alsus vnnses bedunckens solde ock nicht eyn geringe middel syn der vniuersitett gediges, dat men vniuersitati, beide in capitibus et membris, sodane benefitium iuris vnnd dat ock uniuersitas iegen ere membra actualia, de prester weren, Censuram ecclesiasticam super excessibus, wo ock zelige here Cordt Bisscop to Swerinn

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 195 zur ersten Seite zur vorherigen Seite

lude syner gnaden breue in dussem falle nagegeuen vnnd vorgunnet hefft, wo wol vniuersitas durch vele behinderinge sick des nicht hefft gebruken konnen beth her to. Dusse orsake hebben wi sust ilendes Juwer achtbar W. vnnd G. antegen willen, wider vnnd eigentliker mher vnser gebreke vnnd de wi nach vlitiger inquisition vellichte noch vorsammelen werden, in tokumpste furstlicker gnaden Commissarien vnnd j. achtbar werde vnnd G. eropenn, Bidden der wegen gantz demodich, j. acht. W. vnnd G. wille vmme belonunge gades vnser beretwilliger densten, Nuth des gemeynen besten vnnd loff der gantzen werldt vnser gnediger fursten vnnd Herenn gnedige wolmenunge, alse vnse in dessem falle truwvornemste forderer, vortsetten, dat idt io eyn luckselich vortganck gewinnen moge mith gades hulpe, Dem wy vnse gnedige fursten vnnd Herenn in langer gesuntheit, vredetzamen luckßeligem vortgang vnnd regimente sampt J. achtbar werde vnnd G. nach dancksaginge vnderdennicklich beuelen. Screuen vnder vnnser vniuersitett Secret, Dominica Quasimodogeniti Anno XXX°.

Juwer achtbar W. vnnd G.
                               Gudtwilligere
                      Rector, Doctores vnnd Meistere
                      des Rades der Vniuersitett tho Rozstock.

Dem Gestrengenn, Achtbarnn vnnd Erenfesthenn Ernn Caspar vann SchonEke, Mekelnborgesschen Cantzeller, vnnßenn besundernn grotgunstigenn Herenn vnnd Forderernn to egenn Handenn.
               (L. S.)

Nach dem Originale im großherzogl. meklenburg. Geh. u. H. Archive zu Schwerin.