zurück zur Metadatenansicht auf dem Dokumentenserver
zurück
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen [ Seite 213 ] zur nächsten Seite zur letzen Seite
Dokument dauerhaft verlinken Dokument im gesamten Band öffnen Metadaten auf dem Dokumentenserver anzeigen

A.

Urkunden

der

Johanniter-Comthurei Mirow.


Nr. I.

Johann, Nicolaus, Heinrich und Pribislaus, Herren von Meklenburg, bestätigen ihres Vaters Heinrich Borwins II. Schenkung von sechszig Hufen im Lande Turne mit dem Dorfe Mirow und den Seen Mirow und Damm an die Brüder des Johannis-Hospitals in Accon.

D. d. Güstrow 3. Decbr. 1227.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


I n nomine sancte et indiuidue trinitatis. Ego Johannes, ego Nicolaus, ego Heinricus, ego Pribizlaws, fratres, domini Magnopolenses, omnibus in perpetuum. Quoniam hominis generatio preterit et alia subsequitur, plura priorum facta in tempore deperirent cum tempore et obliuionis nubilo tegerentur, sed ad cauendam huiusmodi negligentiam ea, que rationabiliter gesta sunt, solent ad memoriam perpetuam inditio scripti notabilis eternari. Hinc inde uolumus ad uniuersorum tam presentium, quam futurorum notitiam

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 214 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

deuenire, quod bone memorie pater noster Heinricus. dominus de Roztoch, Deum, quantum humana fragilitas permittebat, pro oculis habend, pro suorum suorumque uenia peccatorum progenitorum, fratribus hospitalis sancti Johannis Baptiste in Accon, qui iugiter ibidem una cum reliquis fidelibus prelia domini preliantur, ad ampliandam ipsorum sustentationem ipsis, ad honorem Dei sanctique Johannis Baptiste, contulit in terra Turne LX ta mansos, spontanee ac libere renuntians iuri suo, quod in eis habuit uel habere aliquatenus uidebatur. Quia vero tota iurisdictio ac hereditas progenitorum nostrorum ad nos deuenit, quicquid domino Jhesu Christo a patribus nostris ad gloriam ipsius laudabiliter est impensum, nos, pari uoto factis eorum consentientes, ratum habemus et incowlsum, quicquid per eos dinoscetur esse factum. Unde supradictis fratribus hospitalis sancti Johannis Baptiste in terra Turne villam Mirowe cum LX ta mansis et stagnum Miro[we et s]tagnum Dammene et riwm, qui fluit per stagnum Mirowe, desupcr et inferius, assignamus cum omni utilitate in agris et siluis, pratis et pascuis, aquis et aquarum decursibus, pet[itioni]bus et exactionibus et seruitiis, que wlgo Borchwerch et Bruggewerch nominantur, quemadmodum pater noster omni iuri nostr libere ac irrefragabiliter renuntiantes. Ex hiis mansis XXX ta erunt in uno latere stagni et ex altero XXX ta . Ut igitur hec omnia rata permaneant et in perpetuum illibata et per omne seculum inconwlsa, dictos fratres presenti scripto cum appensione sigilli nostri et cum subscriptis testibus duximus communire. Nullus ergo hominum hanc nostre donationis paginam audeat uiolare, si diuinam effugere uoluerit ultionem. Testes hii sunt: Thedelinus prepositus fratrum de Dobrotin, Godefridus, Theodericus, Bertoldus, Johannes, canonici de Guztrowe; layci: Zlawotech de Malegowe, Gotimerus et Jo-

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 215 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

hannes frater suus de Hauelberch, Vnizlauus castellanus de Robole, Heinricus Gamba dapifer, Jordanus, Heinricus Grubo, Baroldus, milites, castell. de Guztrowe. Actum in Guztrowe anno gratie M mo CC mo XX mo VII mo , III° nonas Decembris, indictione prima. Datum per manum Conradi scriptoris.

Charte: Pergament.

Schrift: eine gleichmässige, neugothische Minuskel. Die langen Buchstaben sind nach oben hinaus sehr verlängert und oben alle verziert. Die Eingangsformel istt mit gemischiter verlängerter Schrift geschrieben.

Siegelband: überhaupt ist nur Eine seidene Schnur von rother, grüner und gelber Seide angehängt, mehr Siegel sind auch nicht vorhanden gewesen.

Das Siegel: war in Lein genähet, ist aber darin zerfallen. Der Text hat an einigen Stellen [ ] ergänzt werden müssen. Die Namen der milites cast. de Guztrowe sind in der Urkunde nicht deutlich abgetheilt. Nach einer, klarer interpungirten Urkunde von 1241, in welcher Heinricus Grube vorkommt, ist also zu interpungiren: Jordanus, Heinricus Grubo, Baroldus.

Gedruckt ist die Urk. bei Buchholtz Brandbg. Gesch. IV, Urk. Anh. S. 60 und Lentz Marggräfl. Urk. S. 869, aber mit wesentlichen Fehlern. In der Eingangsformel ist der dritte Name: ego Heinricus ausgelassen, so auch das Wort tegerentur. Ferner steht bei B: depereunt, statt deperirent, dum - pre oculis habens statt: Deum pre oculis habens, pertinet statt petitionibus, Theodorcus de Dobrotin statt Thedelinus, Gotinus statt Gotimerus, Gambera statt Gamba, Bartoldus statt Baroldus, Guzstowe statt Guztrowe, u. A.; ausgelassen ist Bertoldus unter den canonicis von Güstrow. Manche dieser Fehler, z. B. Theodoricus und Gotinus, sind auch in unsere Geschichten übergegeangen. Vgl. Rudloffs Urk. Lief. S. 25.

Anmerkung. Zur Erläuterung des Textes folgt hier die, wahrscheinlich nicht ausgefertigte Bestätigungsurkunde der Markgrafen Johann und Otto von Brandenburg: Actum apud Werben anno gratie M°CC°XX°VII°, nonas Augusti, indictione secunda. Diese Bestätigungsurkunde ist eben so geschrieben, wie die Schenkungsurkunde von demselben Jahre; in zwei eingeschnittenen dreieckigen Löchern hängt kein Siegelband.

Nach dem Originale im königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Johannes et Otto Dei gratia marchiones Brandeburgenses omnibus in

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 216 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

perpetuum. Christianitatis sue cultum memoriter ostendunt, qui ecclesiam Dei benigno affectu fouent, edificant et tuentur. Unde nouerint uniuersi, tam futuri, quam presentis homines temporis, quod nos bonorum illorum donationem, quam dilecti fideles nostri, filii nobilis uiri domini Burwini circa fratres et ecclesiam hospitalis sancti Johannis baptiste in Accon pro suorum remedio peccatorum fecerunt, villam videlicet Mirowe cum stagno ipsius ville, stagnum Dammene et riuum, qui fluit per stagnum Mirowe, desuper et inferius, perpetualiter confirmamus. et siqua alia bona etiam secundum temporum cursum et ut diuinitus ipsis fuerit inspiratum, eroganda duxerint eisdem. Ut autem hec nostra donatio racionabiliter facta ullatenus valeat immutari, presentem paginam inde conscribi et sigilli nostri appensione iussimus insigniri. Huius rei testes sunt: Henricus pincera, Albertus de Niendorp, Thegenardus aduocatus de Saltwedele, Johannes, Albertus, Fridericus, Hartmannus, Bruniggus, fratres de Redekestorp, Albertus de Lypzeke, Olricus aduocatus de Arneburch et alii quam plures. Actum apud oppidum nostrum Werben. Anno gratie M°CC°XX°VII° nonas Augusti, indictioue seeunda.


Nr. II.

Nicolaus I. von Werle schenkt dem Jungfrauen-Kloster zu Eldena dreissig Hufen in dem Lande Turne an den Seen Viltz und Radatze, und den Bach Driculne zur Anlegung einer Mühle.

D. d. Güstrow 18. Januar 1241.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


I n nomine sancte et indiuidue trinitatis. Ego Nicholaus, dominus de Rozstok, in perpetuum. Notum sit omnibus, tam presentibus, quam futuris, quod nos, pro remedio animarum parentum nostrorum ac pro nostrorum uenia peccatorum, ecclesie Eldene. ad ampliorem sustentationem sanctarum monialium ibi-

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 217 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

dem deo seruientium, contulimus triginta mansos in terra Turne inter stagna Viltz et Radatze, de bona et libera uoluntate, cum omni iurc et utilitate in pascuis, pratis, siluis, montibus, planiciebus, agris cultis et incultis, perpetuo possidendos. Dedimus insuper eidem ecclesie riuulum Driculne, ad molendinum construendum, predictorum mansorum terminos alluentem. Volumus etiam, ut iidem triginta mansi liberi sint ab omni exactione uectigalium, a constructione urbium et pontium et ab omni inquietatione, qua in eisdem mansis posset supradicta ecclesia molestari. Si vero aliquis cultor mansorum istorum inciderit iudicium et sententiam colli uel manus, ad uocationem prepositi aduocatus noster ucl heredum nostrorum iudicabit eam causam et si uentum fuerit ad satisfactionem, due partes satisfactionis cedent nobis et tercia cedet pars ecclesie. Alia omnia iudicia libera permanebunt ecclesie memorate. Vt autem hoc rationabile factum nostrum a nobis aut heredibus nostris, seu ab aliquibus calumpniam contra uolentibus commentari, non ualeat irritari, sepe fatam ecclesiam presenti scripto cum appensione sigilli nostri ac testium inscriptione duximus roborandum. Testes hii sunt: Heinricus prepositus eiusdem ecclesie, Olricus prepositus de Dobertin, Reinerus decanus de Guztrowe, Gunzelinus comes de Zverin, Everhardvs de Molendino, Luderus de Bluchere, Theodericus Scakmann, milites de Zverin, Vnizlavs, Jerozlavs, Heinricus Dargatz, Johannes de Havelberch, Geroldus de Peccatle aduocatus, milites de Robele, Heinricus Grubo, Bernardus de Wienthorp, Ekkehardvs Gallus, Gerardus Metleke, Heinricus Fulmen, Theodericus de Ganzowe et alii quam plures. Acta sunt hec anno gratie millesimo ducentesimo quadragesimo primo, XV° kal. Februarii. Datum Guztrowe per manum Conradi scriptoris.

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 218 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Diese Urkunde ist gewiss eine der schönsten aus dem 13. Jahrh. und ruft lebende das Andenken an die Urkundenausstattung des vorigen Jahrhunderts zurück.

Charte: ein grosses Pergament von quadratischer Form.

Schrift: eine reine, kräftige, schöne neugothische Minuskel. Die Eingangsformel ist in verlängerter Schrift geschrieben. Die Zeilen stehen noch weit auseinander.

Siegelband: eine roth und weiss seidene Schnur.

Siegel: fehlt.


Nr. III.

Nicolaus I. von Werle schenkt dem Hofe zu Mirow einige, (südlich) an die Mirowsche Feldmark liegende, Aecker und bestimmt deren Grenzen.

D. d. Güstrow 17. Junii 1242.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


I n nomine sancte et indiuidue trinitatis. Ego Nicolaus dominus de Roztok in perpetuum. Sciant tam presentes, quam futuri, quod nos, ad honorem Dei et beati Johannis Baptiste, fratribus hospitalis eiusdem sancti Johannis Baptiste in partibus tranmarinis degentibus, ad ampliorem sustentationem fratrum eorundem, curie ipsorum, que in predio nostro sita est, Myrowe nomine, adiecimus de bona uoluntate liberaliter conferendo quosdam agros adiacentes, cum omni iure et utilitate in agris, pratis, pascuis, siluis, super hec bona similiter omni nostro iudicio renunciantes. Decernimus etiam, hec bona esse libera ab omni exactione uectigalium, a constructione urbium et pontium et ab omnibus hiis, que dictam curiam ualeant aliquatenus aggrauare. Agros autem collatos sic circumscribimus disterminando: de Stytna

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 219 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

usque in Wargalitz, deinde in Zmolnitz, deinde usque in terminos Myrowe. Ne igitur hoc racionabile factum nostrum a nobis uel a successorihus nostris in posterum ualeat irritari, fratres memoratos et curiam suprafatam presenti priuilegio cum appensione sigilli nostri ac testium inscriptione irrefragabiliter communimus. Testes hii sunt: Helyas archidiaconus canonicus de Guztrowe, Reinerus decanus, Theodericus camerarius de Doberan, Vnizlaus, Jarozlaus, Heinricus Dargats, Johannes de Hauelberch, castellani de Robele, Heinricus Fulmen, Albertus de Antiqua Uilla, Johannes de Duzcin, Gerardus Scoke tunc aduocatus, et alii quam plures. Datum Guztrowe per manum Conradi scriptoris, anno gatic M mo CC mo XL mo II, XV, kal. Julii.

Charte: Pergament.

Schrift: Minuskel mit verlängerter Eingangsformel. Die Hand dieser Schrift ist augenscheinlich schon zitternd gewesen.

Siegelband: eine grün seidene Schnur.

Siegel: ist abgefallen.

Gedruckt: ist diese Urkunde bei Buchholtz a. a. O. S. 70. wieder mit vielen Fehlern: z. B. terrae ipsorum statt curie ipsorum, libertatis st. liberaliter, Zmolinz st. Zmolnitz, Heldag st. Helyas, castellanus st. castellani, Scoze st. Scoke; Doberan ist ausgelassen, u. A.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 220 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. IV.

Nicolaus I. von Werle bestätigt den Rittern alle bisherigen Schenkungen, jetzt auf den Feldmarken Mirow, Gramtzow und Peetsch liegend, und bestimmt die Grenzen derselben nach geschehener Vermessung. Zugleich bestätigt er den Kauf des Dorfes Fleth vom Kloster Eldena.

D. d. Roebel, 25. Septbr. 1270.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.

(Die Abweichungen der drei vorhandenen Exemplare sind mit A., B. und C. bezeichnet, A. ist Bezeichnung des nachstehenden Drucks.)


N icolaus Dei gratia dominus de Robole 1 ) omnibus Christi fidelibus presencium inspectoribus subscriptorum notici[am cum] salute. Ea que aguntur 2 ) in tempore, ne simul cum tempore in recidiue obliuionis scrupulum dilabantur, solent in scriptis redigi et per ea tenaci memorie commendari. Nouerit igitur presens etas et futura posteritas, quod licet religiosi viri . . magister et fratres sacre domus hospitalis Jerosolomitane diuersa bona in terra districtus seu dominii nostri, videlicet de Mirowe, de Gramsowe et de Pezeke, uillas cum suis pertinentiis, iuribus et utilitatibus, sibi a felicissime recordationis Henrico patre nostro, Johanne, Henrico, Pribizlao, fratribus nostris, et a nobis diuersis temporibus, in subsidium terre sancte ob honorem Dei sanctique Johannis Baptiste, pleno iurc donata, tanto tempore possederint, quod etiam prescriptio legitima sit completa: timent tamen, ne forte, si non ad presens, saltem post hec, malicia hominum succrescente, tam propter incertitudi-


B. 2) geruntur. C. 1) Werle. 2) geruntur.
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 221 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

nem terminorum, quam propter alia, super hiis turbationis et dubietatis scrupulus valeat oboriri; quapropter nobis humiliter supplicarunt, quatinus idemnitati et quieti eorundem perpetuo remedio consulere dignaremur. Ipsorum itaque petitioni rationabili fauorabiliter annuentes, memorata bona ad plenam certitudinem et fratrum eorundem quietem perpetuam certis terminis seu limitibus circumscribenda duximus et lucide designanda. Cum tamen tempore Henrici Thakalange 1 ) advocati nostri questio seu controuersia super dicta donatione suborta fuisset ex parte nostra contra fratres predictos, quod plures agros sev mansos extra donationem predictam fuissent inuenti; cum tamen tempus prescriptionis eorundem agrorum completum fuisset: iidem fratres eorum inquietudine precauentes nobis humiliter supplicarunt, ut nos tam pro Deo, quam pro pecunie summa C m marcarum examinati argenti, eisdem fratribus plenius et expressius omnes terminos 2 ) dictorum agrorum distingueremns et super eosdem perpetuam firmitatem seu libertatem conferremus. Nos vero precibus eorum, consilio 3 ) filiorum nostrorum H. et Jo., fauorabiliter annuentes terminos predicte donationis taliter distinguimus. Primo termini ville Peske 4 ) de Stitnitz in Worlitz, de Worlitz usque Smolnitz, de Smolnitz in Lemcule 5 ) et sic ad arborem signatam in terminis Mirowe et Wesenberghe, de arbore dicta usque in Coboloe 6 ), de Coboloe usque Witsol, de Witsol ad viam inter Qualsoe et Mirowe, directe de dicta uia usque in Scirin, de Scirin 7 ) usque ad pontem antiquum, et est dictus pons terminus inter Scilderstorpe et Gramsowe; item de palude erit diuisio 8 ) per medium secundum quod termini sunt nominati in Mirowe et Leys-


B. 1) Takelange. C. 1) Tatelange. 2) omnes terminos seu limites. 3) consilio et consensu. 4) Petzeke. 5) Lemekule. 6) Coblowe. 7) Cyrin. 8) diuisiu directe.
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 222 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

sowe; item uille Myrowe, secundum quod obtentum est inter Cusowe uersus aquilonem, inter Losetz 1 ) uersus occidentem, inter Starsowe versus meridiem. Item confirmamus et ratificamus emptionem uille Vilet 2 ) cum suis pertinentiis, quam idem fratres emerunt legaliter contra prepositum et moniales ordinis sancti Benedicti in Heldena 3 ), de qua uilla et suis pertinensiis renunciamus omni iure nostro. Omnia vero bona illa, quocunque nomine censeantur, intra eosdem terminos vel limites constituta, cum suis pertinenciis omnibus, pratis, pascuis, campis, siluis, terris cultis et iucultis, prediis vrbanis et rusticis, introitibus et exeitibus 4 ), viis et inuiis, paludibus, stagnis, aquis, aquarum decursibus, molendinis, piscationibus, uenationibus, iudiciis sev iurisdicionibus, iuribus patronatus, et generaliter omnibus iuribus et vtilitatibus, eis rite tam a patre et fratribus nostris predictis, quam a nobis pleno iure donata et ab ipsis magistro et fratribus longo tempore vsque ad preseriptionem legitimam quiete possessa, publice recognoscimus, et ad pleniorem ipsorum fratrum quietem et cautelam, donationem bonorum huiusmodi ex integro renouantes, eis plenam damus facultatem locandi in eisdem bonis Sclauos 5 ) et Teutunicos, et faciendi in ipsis bonis et de ipsis, prout uiderit expedire. Renunciamus insuper omni iuri mensurationum, exactionum, collectarum, angariarum et parangariarum, seruiciorum, expedicionum et generaliter omnium munerum et onerum quacumque occasione ea uniuersaliter vel particulariter inponi contigerit, quod nobis aut heredibus seu successoribus nostris quibuslibet in eisdem bonis aut hominibus ibidem habitantibus uel habitaturis ad prosens competit uel possit competere in futurum. In cuius rei euidentiam et perpetuam firmitatem presens


B. 1)Loscitz. 2)Viletz. 4) exitibus. C. 1) Lositce. 2) Vlet. 3) Eldena. 5) Slauos.
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 223 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

desuper conscribi fecimus instrumentum et ipsum eisdem . . magistro et fratribus tradidimus sigilli nostri 1 ) nostrorumque filiorum munimine roboratum. Nulli ergo 2 ) liceat, hane paginam nostre donationis 3 ) infringere uel ei 4 ) aliqua parte ausu temerario unquam ullo tempore contraire. Si quis autem hoc attemptare presumserit, indignationem 5 ) omnipotentis Dei et beati Johannis baptiste se nouerit incursurum. Actum et datum in Robele de consilio et consensu dilectorum natorum nostrorum H. et Jo., in presencia testium, quorum nomina sunt hec: Stephanus prepositus de Robele, et . . prepositus de Gustroe 6 ), H. plebanus in Campitz, H. advocatus dictus Thakalange 7 ), Remerus de Stocflit 8 ), Jo. de Cropelin, Priscebure et frater suus, Harnet Bere, Wideghe Bere 9 ), Gotemerus de Ritsoe 10 ), Ludekinus de Swerin 11 ), militum, et in presencia fratris VI. de Welleberg 12 ), fratris Petri 13 ), fratris Cesarii 14 ) et fratris Ar. commendatoris in Miroe et 15 ) Ger. 16 ) dicti Sciltcent, G. magistri piscatorum in Miroe 17 ) et 18 ) aliorum quam plurium fide dignorum, sub anno verbi incarnati M°CC°LXX°, feria V a post Mathei apostoli et ewangeliste.


B. 5) indigna. 7) Thakelange. 8)Stakfleit. 9)Wedeghe Bere. 12)Velleberge. 13) fratris Petri plebani in Mirowe. 14)fratris Cesarii commeudatoris in Cuppan. 17) G. magistri piscatorum et Bernardi socii sui. C. 1) sigilli nostri de consensu ac voluntate, ac cousilio nostrorum filiorum munimiue roboratum. 2) Nulli ergo omnino homiuum. 3) donatiouis, confirmationis ceu renonationis. 4) ei in. 6) et G. prepositus de Gustrowe. 7) Takelange. 8) Stockviet. 9) H. . . . . Bere et dominus Wedekinus. 10)Gotmarus de Retsowe. 11) fehlt in C. 12) Volrici dicti de Wlleberghe cumendatoris in Werben. 13) fratris Petri pl . . . . . owe et fratris Ar. commendatoris ibidem ; fratris Ces . . . . . . . . . . . . . . in Copa; fratris Bertoldi. 15) Item Wluingus et frater suus, Jo. Stange, H. Wangelin, Richardus scutte. 16) Gherardus clippifer. 17)G. et B. magistri piscatorum. 18) et alii quam plures fide digni. Annodomini MCCLXX. feria V post festum beati Mathei a. et e.
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 224 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Von dieser Urkunde haben sich nach einander drei Ausfertigungen gefunden, welche, mit Ausnahme der Varianten und einiger orthographischer Eigenthümlichkeiten, gleich lauten. Auch sind sie an Pergament, Schrift, Siegelbändern, den vielen Abbreviaturen u. s. w. gleich. Ich habe sie hier mit A. B. C. bezeichnet.

Urkunde A., welche als Text zum Grunde gelegt ist, hat durch Moder sehr gelitten und ist zerrissen. Angehängt sind drei seidene Schnüre (roth, grün, gelb). Die Siegel fehlen.

Urkunde B. ist besser erhalten und hat drei gleiche Siegelschnüre, an denen noch die beiden ersten Siegel hangen. Diese sind von dem gewöhnlichen ungeläuterten, zerbrechlichen Wachs, in parabolischer Form. Beide haben den gekrönten Stierkopf. Von den Umschriften sind nur wenige Buchstaben zu lesen.

Urkunde C. ist flüchtig geschrieben und sehr verdorben, zerrissen und voll Löcher und Eisenmale; durch die Entfaltung hat sie noch mehr gelitten, so sorgfältig dieselbe auch geschehen ist. Doch hat sie in der Zeugenreihe einige interessante Abweichungen. Angehängt ist eine gleiche Siegelschnur, von der aber das Siegel verloren ist.


Nr. V.

Nicolaus I. von Werle und seine Söhne Heinrich, Johann und Bernhard verleihen der Comthurei Mirow die Dörfer Zirtow und Lenz, und zwei Hufen in Loyssow und eine Hufe in Ankershagen.

D. d. Roebel, 3. April 1273.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


N icolaus Dei gratia et filii eius dilecti Henricus et Johannes et Bernardus domini de Werte omnibus presens scriptum visuris salutem in perpetuum. Ea que geruntur in tempore, ne simul cum tempore in recidiue obliuionis scrupulum dilabantur, solent in scriptis redigi et per ea tenaci memorie commendari.

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 225 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nouerit igitur presens etas et futura posteritas, quod nos de bona nostra uoluntate et unanimi consensu ad honorem Dei omnipotentis contulimus viris religiosis magistro et fratribus sacre domus hospitalis Jerosolimitane in Mirowe Domino famulantibus villam Cirethowe, sicut nunc possident possessores, sub terminis eisdem, cum XXXVI mansis, et villam Liniz sub suis terminis cum XII mansis, que ville, si mensurarentur, et tres mansi inuenirentur, predictis a nobis fratribus sunt collati. Si uero super predictum numerum excresceret, de nobis emere debent fratres superius nominati. Item duos mansos in Loysowe et unum in Ankershagen contulimus libere et perpetuo possidendos cum omni eodem iure, quo sepedicti fratres bona sua alia in terra nostra constituta possident et hactenus habuerunt, quocunque nomine censentur inter eosdem terminos uel limites ante dictos, cum suis pertinenciis omnibus, pratis, pascuis, siluis, campis, terris cultis et incultis, prediis vrbanis, rusticis, introitibus et exitibus, viis et inviis, paludibus, stagnis, aquis, aquarum decursibus, molendinis, piscacionibus, venacionibus, iudiciis et iurisdicionibus, et iuribus patronatus, et generaliter omnibus iuribus et vtilitatibus in eisdem bonis; damus plenam facultatem locandi Slauos et Theutunicos et in ipsis bonis faciendi et de ipsis, prout viderint expedire. Renunciamus etiam omni iuri exactionum, collectarum, angariarum et parangariarum, seruiciorum, expedicionum et generaliter omnium munerum et honerum, quacunque occasione ea vniuersaliter uel particulariter inponi contigerit, que nobis seu heredibus siue successoribus nostris quibuslibet in eisdem bonis auf hominibus habitantibus ibidem uel habitaturis ad presens competit uel possit competere in futurum. In cuius rei euidentiam et perpetuam firmitatem presens desuper scribi fecimus instrumentum et ipsum magistro et fratribus prefatis tradidimus sigilli nostri nostrorumque filiorum munimine

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 226 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

roboratum. Testes sunt milites: Henricus de Ulothowe aduocatus in Robele, Nicolaus Gallus aduocatus in Guzstrowe, Johannes Koz aduocatus in Plawe, Misnerus, Fredericus Bruschauere, Bertoldus de Hauelberge, Henricus Kabolt, Ludolphus de Zwerin, Gerardus et Hermannus de Crimun, Bertoldus de Danbeke, Priseburius et Johannes frater suus, et alii quamplures prouidi et honesti. Acta sunt hec anno domini M°CC°LXX°III°. Datum Robele de manu Godefridi prepositi Guzstroen[sis] tempore commendatoris fratris H. de Honschet in Mirowe existentis, III° kalendas Maij.

Charte: Pergament.

Schrift: eine etwas unregelmässige Minuskel.

Siegelbänder: drei Schnüre von grüner und rother Seide.

Siegel: zwei sind zum Theil erhalten. Auf dem ersten ist noch der gekrönte Stierkopf vollständig. Das zweite Siegel ist noch fast vollständig: es ist von parabolischer Form, mit einem gekrönten Stierkopf und der Umschrift:

Umschrift

Nr. VI.

Nicolaus I. von Werte versichert den Rittern, dass die ihnen von den Werleschen Fürsten geschenkte Mühle durch Anlegung eines Canals aus der Müritz keinen Schaden leiden solle.

D. d. Roebel 12. Septbr. 1273.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


N icolaus, Dei gratia dominus de Werle, omnibus presens scriptum visuris salutem in perpetuum. Notum esse uolumus vniuersis et presentibus protestamur, quod

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 227 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

nos domino Johanni de Hauelberghe beate memorie dedimus denarios pro eo, quod per agros suos de magno stagno Muriz dicto fossatum facere possemus ad molendinum, quod Boche uulgariter dicitur, relinquens nostre iuridicioni, quid mali per cursum aque Muriz posset inferius et superius euenire. Vnde cum predecessores nostri viris religiosis fratribus in Mirowe sancte domus hospitalis Jerosolomitane sancti Johannis baptiste molendinum eorum in Villa ipsorum dederint, nec ipsi etiam aggerem molendini in aliquo exaltauerint, sicut notorium est et apertum, nec de eorum molendino apud nos est aliqua querimonia recitata, antequam aqua Muriz per nostram licentiam emitteretur: nolumus predictos fratres in molendino suo ab aliquibus seu ab aliquo ab aque crescentia molestari. Vt igitur hec firma sint et ne possint a nostris succesoribus dubitari, sigilli nostri testimonio roboramus. Testes sunt. Stephanus prepositus in Robele; milites: Henricus aduocatus in Robele dictus deVlotowe, Ludolphus de Zwerin; famuli: Olricus de Bardenulet, Willekinus camerarius, Bertrammus de Malechowe minor aduocatus, Hermannus minor aduocatus in Robele, Henricus minor aduocatus in Wesenberge, et alii quam plures prouidi et honesti. Acta sunt hec anno domini M°CC°LXXIII°. Datum de manu Godefridi prepositi Guzstroensis, pridie idus Septembris, Robele.

Charte: ein kleines Pergament-Blatt.
Schrift: schlecht und flüchtig.
Siegelband: eine Schnur von rother und grüner Seide. Vom
Siegel: sind noch einige Spuren vorhanden, welche aber bald ganz verschwinden werden.

Im Texte ist offenbar eine Unrichtigkeit im Namen des miles de Zwerin. Im Originale dieser Urkunde steht ganz klar: Rudolfus de Zwerin; jedoch ist an dem R etwas radirt oder verwischt, ohne dass verbessert wäre. In dem folgenden Transsumt dieser Urkunde, Urk. Nr. VII, steht aber eben so klar Ludolfus statt Rudolfus. Da nun auch unter den Zeugen der

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 228 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Urk. Nr. IV von 1270 Ludekinus de Swerin, und den Urkunden Nr. VI von 1273 und Nr. VII von 1276 Ludolfus de Zwerin aufgeführt ist, so ist auch in dieser Urkunde Ludolfus statt des zweifelhaften Rudolfus aufgenommen.


Nr. VII.

Heinrich I. und Johann I. von Werle entscheiden zwischen den Johanniter-Rittern von Mirow und den Herren von Havelberg die Rechtsstreitigkeiten über die Mühle der Ritter und befreien die Comthurei Mirow von allen Ansprüchen, welche wegen des Wasserstandes an die Mühle gemacht werden könnten.

D. d. Roebel 10. Junii 1276.

Nch dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


H enricus et Johannes, Dei gratia filii nobilis viri domini Nicolai de Werle, omnibus hoc scriptum visuiris salutem in domino sempiternam. Ad noticiam vniuersorum volumus peruenire, quod nos litteras patris nostri predicti vidimus non canellatas, non abolitas, nec in aliqua parte uiciatas, in hec verba:

Nicolaus, Dei gratia dominus de Werle, omnibus presens scriptum visuris salutem in perpetuum. Notum esse volumus vniuersis et presentibus protestamur, quod nos domino Johanni de Hauelbergh beate memorie dedimus denarios pro eo, quod per agros suos de magno stagno Muriz dicto fossatum facere possemus ad molendinum, quod Boke wlgariter dicitur, relinquens nostre iuridicioni, quid mali per cursum aque Muriz posset inferius et superius euenire. Unde cum predecessores nostri uiris

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 229 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

religiosis fratribus in Mirouue sancte domus hospitalis Yerosolimitane sancti Johannis baptiste molendinum eorum in villa ipsorum dederint, nec ipsi eciam aggerem molendini in aliquo exaltauerint, sicut notorium est et apertum, nec de eorum molendino apud nos est aliqua querimonia recitata, antequam aqua Muriz per nostram licenciam emitteretur, nolumus predictos fratres in molendino suo ab aliquibus seu ab aliquo ab aque crescencia molestari. Ut igitur hec firma sint et ne possint a nostris successoribus dubitari, sigilli nostri testimonio roboramus. Testes sunt: Stephanus prepositus in Robele; milites: Henricus aduocatus dictus de Ulotouue, Ludolfus de Zuerin; famuli: Olricus de Bardenulete, Wilhelmus camerarius, Bertrammus de Malchouue minor aduocatus, Hermannus in Robele, Henricus minor aduocatus in Wesenbergh, et alii quam plures prouidi et honesti. Acta sunt hec anno domini M°CC°L°XXIII°, datum de manu Godefridi prepositi Gustrouuensis, pridie idus Septembris, Robele.

Robele hanc litteram seu donationem, predictis fratribus a nostro patre et domino predicto collatam, ratam habemus et approbamus, et ne aliquis hominum cuiuscumque conditionis in posterum hanc donationem rationabiliter factam uiolare valeat, sigillorum nostrorum munimine roboramus.

Ceterum in presenti scripto protestamur, quod Bertoldus miles, filius domini Johannis de Hauelberg, coram nobis et nostris feodalibus quam plurimis abrenuntiauit omni iuri, uel dampno, seu inpetitioni, uel actioni qualicumque, quam se habere dicebat de fratribus predictis uel submersione aque ipsorum molendini in Myrouue, sicut etiam notum est quampluribus et sepius approbatum, eorum aggerem et

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 230 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

molendinum loco et modo debito positos, sicut etiam nobis innotuit a fide dignis. Nolumus etiam predictos fratres ab aliquibus in predicto molendino uel aggere suo aliquo modo molestari, vel ad iudicium trahi seculare. Si uero aliqui super isto dictos fratres inpetere ac molestar (i?) temptauerint, nos, pro ipsis in tali inuectione responsuri, ab omnibus excipiemus eosdem libere absoluendo. Cum igitur ratio probabilis ac euidens testimonium bonorum ac laudabilium ea, que quandoque confucioni inuoluuntur, inpetitionis ac inuercionis oblique ac indebite inmunia efficiat, consencientes ueritati, scrutati sumus a nostris feodalibus fide dignis, memoratos fratres bis coram dilecto patre nostro ab incusatione aque et molendini se penitus per iuris sentencias, quam plurimis hoc testantibus, de insultu prefati militis domini B. et sibi consencientium excepisse et li[beros] de iudicio euasisse. Quamobrem cum tam euidens causa et actio lucida dubietatis scrupulo cor nostrum nostramque conscienciam non valeat nec debeat obnubilando obfuscare, nec a ueritatis serie segregar(i?), et quod magis est, nunc tertio coram nobis prehabitos fratres ab eadem incusatione [multis] presentibus racionabiliter et libere defensos et dimissos cause memorate et inmunes; insuper et sepe dictus miles suique fratres cum suis parentibus memoratis fratribus omnem actionem quo ad hanc causam, quam ipsi seu heredes eorum habent seu habere possent, perpetuo resignarunt: igitur testamur, et nos cum patre nostro dilecto, necnon ceterorum militum ac famulorum testimonio, commenda[torem fratresque] ipsos utique non debere a dicto domino B., nec suis fratribus, nec a quoque alio hactenus inpetendo perturbari, nec ad eorum proprietatem aliquid de dictis bonis attrahere deposcentes. In cuius testimonium presentem cartulam nostrorum fecimus sigillorum munimine roborari; et quia temporis labilitas et future propaginis ignorancia tutum et cautum edocuit,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 231 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

experimento multoruni scripti memoriam in aliquibus necessariis sub notabili testimonio memoriter motando co[n]seruari, hanc cautelam cognoscentes, presentem cartulam subscriptis testibus confirmamus, noibis uidelicet: H. et Joh. dominis de Werle, et domino Her. de Lan[ge]uorde aduocato tunc temporis, et domino H. de Hauelbergh cum ipso actore fratre suo domino Ber., et domino Priscebur, et domino Cummino, et domino Remberto de Stoculete, et domino Ludolfo de Zuerin, et domino Step[hano] cappellano, et domino Johanne aduocati notario, et Ricberto minore aduocato, et Jacobo iuniore, quos in huius cause determinacionem et rei conscriptionem nouimus adiutores. Datum in Robele anno domini M°CC°LXX°VI°, IIII° idus Junii.

Charte: Pergament.
Schrift: kleine, cursivische, ziemlich undeutliche Minuskel. Manches hat ergänzt werden müssen.
Siegelbänder: zwei Schnüre von rother und grüner Seide. Von den
Siegeln: sind nur noch einzelne Stücke Wachs vorhanden.

Text: diese Urkunde hat auch die Urkunde von 1273 transsumirt. Da das Transsumt aber nur klein ist und in den Namen der Zeugen und den, denselben beigefügten wichtigen Amtstiteln mehrere Abweichungen enthält, so ist das Transsumt hier ganz abgedruckt. Die Abweichungen, über welche zum Theil schon bei der vorigen Urkunde geredet ist, sind auf das genaueste mit den Originalen verglichen. - Als Formel ist in dieser Urkunde bemerkenswerth, dass der Ortsname im Datum des Transsumts (Robele) in der Originalurkunde unmittelbar wiederholt ist.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 232 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. VIII. a.

Albrecht, Markgraf von Brandenburg, verleiht der Comthurei Mirow das befreiete Eigenthumsrecht des Dorfes Gnewitz.

D. d. Lychen 13. März 1285.

Nach dem Original im Königl. Archive zu Berlin gedruckt in Gercken Cod. dipl. III, p. 82.


A lbertus, Dei gratia Marchio Brandenburgensis, uniuersis Cliristi fidelibus presentem paginam inspecturis salutem in domino sempiternam. Ad omnem boni operis consummationem adeo nobis expedit intendere vigilanter, ut, dum districtus iudex in die nouissimo cunetorum examinare venit actiones, non formidanda sint nobis gehenne supplicia pro delictis, sed quomodo eterne beatitudinis premia possimus pro bonis operibus adipisci. Hinc est quod notum esse volumus tam presentibus, quam futuris, quod nos proprietatem ville, que Gnewetiz dicitur, damus liberaliter seu donamus commendatori et fratribus S. domus hospitalis Jerosolimitani b. Johannis baptiste et eorum ordini pro remedio anime nostre et nostrorum progenitorum libere possidendam. Excipimus seu eximimus predictam [villam ?] ab omni exactione seu petitione, angaria, parangaria, constructione urbium, pontium seu munitionum, et generaliter ab omni vexatione et molestia, quibus predicti fratres et eorum homines in predictis bonis a nobis vel a nostris heredibus possent in perpetuum grauari vel aliqualiter impediri. Hec predicta bona cum proprietate et omni libertate et omni iusticia et iudicio et aduocatia et omni illo, quod vulgariter Recht vel Unrecht dicitur, cum omnibus terminis suis hucusque habitis, cum aquis, aquarum decursibus, molendinis, pratis, pascuis, terris cultis et incultis, et omnibus pertinentiis sibi

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 233 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

adherentibus de consuetudine, gratia vel de iure, damus seu donamus antedictis commendatori et fratribus in Myrou ac eorum ordini perpetuo, quiete ac pacifice possidenda. Preterea excludimus, quod in crastino b. Martini annis singulis nobis de domo villici predicte ville Gnewetiz dno talenta cum dimidio denariorum Brandenb. census nomine omni procul dubio persoluentur. Et ne hec nostra donatio a nostris successoribus vel a quibuslibet aliis in perpetuum valeat irritari, presentem paginam damus memoratis commendatori et fratribus sigilli nostri munimine roboratam. Acta sunt hec in Lychen anno domini M°CC°LXXXV° III idus Martii, presentibus dno. Ludolpho de Plote, dno. Henrico Semeke (?), dno. Friderico et dno. Chotemir Dargaz, dno. J. et dno . . . . de Loweberch, dno. Hermanno et dno . . . . . . . . . . . dno. Friderico de Osterwalde et dno. Wichmanno Glude . . . . . . . . aduocato, dno. Johanne fratre ipsius et quam pluribus . . . 1 ).


Nr. VIII. b.

Albrecht, Markgraf von Brandenburg, verleiht dem Johanniter-Orden das befreiete Eigenthumsrecht der Dörfer Dabelow und Kl. Karzstavel.

D. d. Werbelin 17. Dec. 1286.

Aus einem Diplomatarium auf Papier aus dem 15. Jahrhundert im Grossh. Geh. und Haupt-Archive zu Schwerin.


I n nomine domini Amen. Nos Albertus Dei gracia Marchio Brandenburgensis omnibus in perpetuum. Humana memoria assidua mortis cogitacione negociorumque ac tractatuum multitudine infirmani mentem habet; ut adiuuetur vocibus testium ac testimonio litte-


1) "Diese ausgelassenen Stellen sind in der Urschrift vermodert."
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 234 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

rarum, ad hoc ut acta mortalium robur alicuius obtineant firmitatis: hinc est quod notum esse volumus tam presentibus, quam futuris protestando, quod proprietatem villarum Dobelow et Karztauel minoris, quarum villarum possessio fuerat Chotemar et Ottonis fratrum, damus seu donamus liberaliter Commendatori et fratribus sancte domus hospitalis Jherosolimitani beati Johannis baptiste et eorum ordini libere perpetuo possidendam. Excipimus seu eximimus predicta bona ab omni exactione seu petitione, angaria, parangaria, constructione vrbium, poncium seu municionum, et generaliter ab omni vexacione uel molestia, quibus predicti fratres et eorum homines in predictis bonis a nobis uel a nostris heredibus possent in perpetuum grauari uel aliqualiter impediri. Hec predicta bona cum proprietate et omni libertate et omni iusticia et iudicio et aduocacia et omni illo, quod vulgariter Recht uel Vnrecht dicitur, cum omnibus terminis suis hucusque habitis, cum aquis, aquarum decursibus, molendinis, pratis, pascuis, lignis, terris cultis et incultis, et omnibus pertinenciis, sibi adherentibus de consuetudine, gracia uel de iure, damus seu donamus antedictis Commendatori et fratribus in Mirow et eorum ordini perpetuo, quiete ac pacifice possidenda, illo tamen excluso pariter et excepto, quod de talento quolibet uel frusto duro nobis et nostris heredibus soluentur duo solidi denariorum Brandenb. in crastino beati Martini census nomine annuatim. [Ne] hec nostra donacio a nostris successoribus uel a quibuslibet aliis in perpetuum valeat irritari, presentem paginam damus memoratis Commendatori et fratribus sigilli nostri munimine roboratam. Acta sunt hec in Werbelino anno domini M°CC°LXXXVI°, XV kal. Decembris, presentibus domino Henrico de Wildenhagen, Henrico de Sankow tunc temporis aduocato, et domino Chotemar Dargaz et aliis fide dignis.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 235 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. IX.

Nicolaus II. von Werle mit seinen Brüdern bestätigt den Rittern das Eigenthumsrecht über das Dorf Qualsow mit dem halben See Kenhorst und dem ganzen See Gusteke, welches sie von den Brüdern von Lehsten, und über zwei Hufen in Loissow, welche sie von den Fürsten von Werle gekauft haben.

D. d. 14. Oktober 1296.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staas-Archive zu Berlin.


N os Nycholaus Dei gratia dominus de Werle et sui fratres vniuersis presentia visuris uel audituris salutem in Domino sempiternam. Que geruntur in tempore, ne simul labantur cum lapsu temporis, poni solent in ligwa testium uel scripture memoria perhennari. Hinc est quod notum esse volumus tam presentis, quam futuri temporis hominibus, Commendatorem et con[uen] tum fratrum sancti Johannis Baptiste cenobii in Mirowe, consensu vnanimi manuque communi, villam quandam, que vocatur Qualezowe, cum stagno dimidio, quod vocatur Kenhorst, et stagno integro, quod Gusteke dicitur, erga Brusekinum de Lesten, vasallum nostrum fidelem, et heredes suos rite et rationabiliter emisse et ab aliis suis amicis quibuslibet libere consentieutibus, pro C°C°C°C° [marcis] denariorum slauicalis monete totaliter persolutis, prout infra terminos suos et per terminos suos cum omnibus pertinentiis et finibus suis in latum protenditur et in longum, cum agris cultis et incultis, lignis, siluis, rvbis, aquis, piscationibus, pascuis, pratis, aquarumque decursibus, nemoribus, virgultis, paludibus, montibus, collibus, planis, asperis, viis et inviis ac aliis omnibus locis, infra limites et

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 236 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

metas dicte ville actenus et adhuc contentis, nostra voluntate legitima et nostrorum fratrum et beneplacito accedente, et generaliter cum vtilitate, libertate omni et ecclesiastico benencio ac pleno iure. Nos igitur intuentes dictorum fratrum vitam celibem, bonorum operum frequentiam, ordinis sanctitatem, sperantes in anima et corpore apud Deum piis ipsorum adiuuari meritis, ad laudem Dei et beate virginis Marie ac sancti Johannis Baptiste, pro salute animarum nostrarum videlicet et progenitorum nostrorum ac filiorum, heredum et successorum nostrorum, proprietatem dicte ville Qualezow fratribus in Mirowe et ordini sancti Johannis Baptiste dedimus et presentibus damus, de bona nostre matris dilecte et nostrorum fratrum voluntate, cum omni vtilitate supra scripta, volentes nichilominus, ut ab hominibus eandem villam inhabitantibus ex nunc et deinceps per nos uel per nostros suceessores aut nostros aut ipsorum aduocatos uel bodellos uel ipsorum nuncios numquam precaria, numquam curruum seruicia, numquam denarii monete, numquam agrorum mensura uel aliqua seruicia petitionum requirentur et ad custodiendum castra et propugnacula, uel quod wlgariter landwere dicitur, numquam de cetero tenebuntur; set quicquid dicti fratres ordinis sancti Johannis baptiste cum ipsis hominibus fecerunt uel facere decreuerint, gratum tenebimus atque ratum, utpote prenominatus Bruseke et Gerardus frater eius, dicti de Lesten, cum suis heredibus, dictis fratribus de Mirowe eandem villam Qualezowe, ut est superius scriptum, nostra uoluntate accedente, vendiderunt. Damus dicto cenobio et fratribus in Mirowe proprietatem duorum mansorum etiam in Loysowe, ab omni precaria et seru[iciis] iustis et iniustis cum omni vtilitate et fructu liberos et exemptos, ea libertate, qua villa (?) Qualezowe predicta (?), eisdem fratribus pro C° marcis denariorum slauicalis monete condonauimus, cum omni iure prenotato, sine

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 237 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

aliquo seruicio, propter dilectionem, [quam] ad fratrem Alexandrum Commendatorem habuimus et abemus, integraliter possidendos. Ut igitur dicta nostra donatio firma nostris temporibus et perpetuis in[uiolabilis] permaneat, nos super eo scriptum nostrum sepe dictis fratribus dedimus et sigilli nostri apensione iussimus [commun]iri. Huius rei [testes] sunt: Domina Sophia de Werle, Albertus de Redere, Conradus Buno, Otto de Retzowe et Johannes de Goltstede, milites; Gotmarus de Retzowe famulus, et alii quam plures fide digni. Actum et datum anno domini M°CC°LX°X°VI°, pridie idus Octobris.

Charte: ein quadratisches Pergamentblatt.
Schrift: eine fette, deutliche Minuskel, aber sehr verblichen, so dass die Urkunde sehr schwer zu entziffern ist.
Siegelband: eine grün und weiss seidene Schnur.
Siegel: ist bis auf wenige Spuren verschwunden.


Nr. X.

Nicolaus II. von Werle mit seinen Brüdern belehnt die Ritter mit dem Dorfe Qualsow, so wie mit der Voigtei und dem höchsten Gericht über dieses Gut, und befreit zugleich die Seen Kenhorst und Gusteke und zwei Hufen in Loissow von allen Lasten und Diensten.

D. d. Roebel 1296.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


N icholaus Dei gratia dominus de Werle et sui fratres vniuersis presencia visuris salutem in Domino sempitemam. Que geruntur in tempore, ne simul labantur cum lapsu temporis, poni solent in lingua testium vel scripture memoria perhennari. Hinc est quod tam

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 238 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

presencium, quam ad futurorum volumus noticiam peruenire, quod nos de bono matris nostre ac nostrorum fratrum consensu ville Qualezowe proprietatem, que fuerat Brusekini et suorum heredum, qua idem a nobis extiterat inpheodatus, damus sancte domui hospitalis Jerosolimitani ordinis beati Johannis baptiste in Mirowe, cum agris cultis et incultis, pascuis, lignis, nemoribus, piscationibus, cum [omn]i vtilitate, libertate, aduocacia ac pleno iure, videlicet manus et colli, donamus perpetuo possidendam. Volumus eciam, vt predicta villa ab illo, quod Vnrecht dicitur, libera maneat et infra Scedhe siue mensura, qua per nostros grauari poterat, sit exempta; insuper ab omni exactione precaria et molestia, qua per nostros officiales grauari poterat, reddimus absolutam. Constituimus [etiam] sepedictos fratres a tempore et die huiusmodi donacionis nostre memoratorum bonorum cum omni eorum vtilitate dominos et patronos. Stagnum eciam, quod vocatur Kenhorstesse, dimidium ad predictam villam sine contradictione qualibet et stagnum integrum, quod Gusteke dicitur, sicut idem Bruseke et Gerhardus de Lesten et eorum heredes antiquitus possederant, pertinebit; duos eciam mansos in Loysow ab exactione, precaria, seruiciis iustis et iniustis donamus liberos et exemptos. Hanc donacionem frater Allexander suis temporibus ordinauit. Ne autem hec ab aliquibus valeant irritari in posterum, presens instrumentum super hoc confectum damus predictis fratribus sigilli nostri et matris nostre munimine roboratum. Actum et datum Robele coram testibus infra scriptis, videlicet Domina nostra, domina terre Sophia matre domini Ni., domino Alb. de Redere, Domino Conr. Bu n mit Querstrich ., domino Ot. de Rezow et fratre suo Gotmar, domino Jo. de Goltste de et aliis fide dignis. Acta sunt hec anno domini M°CC°LXXXX°VI°.

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 239 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Charte: Pergament.
Schrift: flüchtig, verblichen und schadhaft.
Siegelbänder: zwei Schnüre von rother und gelber Seide.
Siegel: sind abgefallen.


Nr. XI.

Nicolaus II. von Werle belehnt die Ritter zu Mirow mit dem Dorfe Gaarz, welches sie von Otto und Gothmar von Retzow, und mit vier Hufen in Viezen, welche sie von Conrad von Bunow gekauft hatten, ferner mit sechs Hufen in Viezen.

D. d. Mirow 15. August 1298.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


I n nomine sancte et indiuidue trinitatis Amen. Cum rerum gestarum certissima representatio sit scriptura, que de verborum serie redactorum in ipsam nichil minuit neque mutat, sapientum decreuit industria, ut ea, que aguntur debite, litterarum serie et fidelium testimonio roborentur, ne posteris dubium oriatur. Proinde nos Nicolaus Dei gratia dominus de Werle recognoscimus et tenore presentium in publicam notitiam deuenire cupimus singulorum, quibus presentes fuerint recitate, quod noster miles strennuus Otto de Ritzow, necnon Gothmarus suus [frater] villam Gardiz viris religiosis et in Christo reuerendis videlicet fratribus in Myrow ordinis sancti Johannis baptiste hospitalis Jherosolimitani pro quadringentis marcis denariorum vendiderunt ac coram nobis libere resignarunt. Nos igitur intuentes dictorum fratrum vitam celibem, bonorum operum frequentiam, ordinis sanctitatem, sperantesque in anima et corpore apud deum piis ipsorum meritis adiuari, ad laudem Dei

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 240 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

omnipotentis et beate Marie virginis ac sancti Johannis baptiste, pro salute animarum nostrarum videlicet et progenitorum ac filiorum, heredum et successorum nostrorum, proprietatem dicte ville Gardiz fratribus in Myrow et ordini sancti Johannis baptiste dedimus et presentibus damus de bona nostre matris dilecte et nostrorum fratrum voluntate, ita ut ipsam villam iam dicti fratres cum omnibus suis pertinentiis, videlicet agris cultis et incultis, lignis, siluis, rubis, aquis, piscationibus, pascuis, pratis [et] integris distinctionibus et generaliter cum omni vtilitate libertatis, ecclesiastico beneficio ac pleno iure videlicet manus et colli libere perpetuo possidebunt, volentes nichilominus, vt ab hominibus eandem villam inhabitantibus ex nunc et deinceps per nos uel per nostros successores aut nostros aut ipsorum aduocatos vel bodellos vel ipsorum nuncios nunquam precaria, nunquam curruum seruicia, nunquam denarii monete, nunquam agrorum mensura, vel aliqua seruicia petitionum requirantur et ad custodiendum castra et propugnacula, vel quod wlgariter lantwere dicitur, nunquam de cetero tenebuntur; sed quicquit dicti fratres ordinis sancti Johannis baptiste cum ipsis hominibus fecerint vel facere decreuerint, gratum tenebimus atque ratum. Verum etiam proprietatem quatuor mansorum in villa Visene, quos iam dicti fratres a nostro milite Con. dicto Buno nobis dilecto pro octoginta marcis denariorum sibi conparauerunt, similiter proprietatem aliorum sex mansorum ibidem, ea libertate, qua villam Gardiz predictam eisdem fratribus condonauimus, cum omni iure prenotato, damus perpetue eosdem decem mansos sine aliquo seruicio propter dilectionem, quam ad fratrem Alexandrum commendatorem habuimus et habemus, integraliter possidendos. Huius rei testes sunt: dominus Johannes de Lewezow miles, dominus Frede(re)ricus Moltheke miles, dominus Conradus dictus Buno miles, dominus Hinricus dictus Vosh miles,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 241 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

dominus Johannes de Goltstede miles, dominus Otto et dominus Hinricus fratres dicti de Ritzow milites, Gothmarus de Rithzow marschalcus, Nicolaus Huriz, Bernardus de Hakenstede, Echardus dictus Hane, et alii quam plures, tam clerici, quam laici, fide digni, si necesse fuerit, quod absit, qui perhibebunt testimonium veritatis. Ne autem hec donationis conditio, proprietatis libertatisque, a nobis firmiter et perpetualiter concessa, ad irritum a nostris heredibus siue successoribus reuocetur, in euidens testimonium et cautelam presentem paginam munimine nostri sigilli fecimus communiri. Actum et datum anno incarnationis Domini nostri Jhesu Christi millesimo ducentesimo nonagesimo octauo, in die assumptionis [matris] nostre sancte Marie perpetue virginis, in curia Myrow.

Charte: ein grosses Pergamentblatt.
Schrift: klein und weitläuftig, dabei stark verblichen und beschädigt.
Siegelband: ein Pergamentstreifen. Vom ehemaligen
Dasein des
Siegels: sind nur geringe Spuren vorhanden.


Nr. XII.

Nicolaus II. von Werle bestätigt den Johanniter-Rittern alle ihre bisherigen Besitzungen und schenkt ihnen das Eigenthum von Roggentin, Loissow und dem Bullow-See, indem er alle diese Verleihungen mit gleichen vollen Rechten bewidmet.

D. d. Mirow 18. Januar 1301.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.

(Die Abweichungen der drei vorhandenen Exemplare sind mit A, B und C bezeichnet, A ist Bezeichnung des nachstehenden Drucks.)


N ycholaus Dei gratia dominus de Werle omnibus Christi fidelibus presens scriptum visuris et audituris

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 242 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

salutem in domino sempiterno 1 ). Ea que fiunt in tempere, ne simul recedant cum tempere, selent in lingua testium poni et scripture memeria perhennari. Hinc est quod omnibus tam presentibus, quam futuris, ad ques scriptum 2 ) peruenerit, velumus esse notum, presentibus publice pretestantes, quod Hinricus, pater aui nostri karissimi Nycolai de Werle, ex consensu ipsius et ex bona voluntate Johannis, Hinrici, Pribzlay 3 ), fratrum suorum, et Johannis et Hinrici, natorum suorum, virorum nobilium, donauit sacre domui hospitalis Jherosolimitani et fratribus in Mirow in Christo reuerendis diuersis temporibus, in subsidiuni terre sancte, ob honorem Dei sanctique Johannis Baptiste, pariterque in remissionem suorum peccaminum videlicet et progenitorum ac filiorum, heredum ac suorum successorum, proprietatem villarum seu mansorum Granzowe, Mirowe, Petzeke, Lenst ac Vlete 4 ) sub certis terminis suis pleno iure, tam pro Deo, quam pro pecunie summa C marcarum examinati argenti libere et perpetue possidendum 5 ). Que vero proprietas predictarum villarum 6 ), cum suis omnibus pertinenciis, pratis, pascuis, campis, siluis, terris cultis et incultis, prediis vrbanis et rusticis, introeuntibus 7 ) et exeuntibus, viis et inviis, palludibus, stagnis, aquis aquarumque decursibus, molendinis, piscationibus, venationibus, iudiciis seu iurisdictionibus, iuribus patronatus et generaliter omnibus iuribus et vtilitatibus, est a iani dictis nostris progenitoribus karissimis rite et racionabiliter predicte domui et fratribus in Mirow 8 ) elargita 9 ). Preterea nos preces dictorum fratrum intuentes et perturbationes ipsorum precauentes publice recognoscimus et ad pleniorem


B. 2) presens pagina. 3) ct Pribezlai. 5) possidendam. 9) pleno iure elargita. C. 1) sempiteruam. 2) presens pagina. 3) Pribizlay. 4) Gransow, Mirow, Pezich, Lenste ac Vlete. 5) possidendam. 6) predictarum villarum fehlt. 7) introitibus. 8) Von predicte bis Mirow fehlt.
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 243 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

ipsorum fratrum quietem et cautelam donationem proprietatis villarum huiusmodi predictarum et mansorum 1 ) ex integro renouantes, eis plenam damus facultatem in eisdem villis Slauos et Theutonicos 2 ) locandi et faciendi in ipsis bonis et de ipsis 3 ), prout ipsis viderit expedire. Renunciamus insuper omni iuri mensurationum, exactionum, precariarum, angariarum et parangariarum, seruitiorum, expeditionum 4 ) et generaliter omnium munerum et onerum, quaeumque occasione ea vniuersaliter vel particulariter inponi contigerit, quod nobis aut heredibus aut successoribus nostris, seu aduocatis nostris aut ipsorum nunciis quibuslibet in eisdem bonis aut hominibus ibidem habitantibus aut habitaturis ad presens competit uel possit competere in futurum. Nos uero eciam, intuentes dictorum fratrum vitam celibem, bonorum operum frequenciam, ordinis sanctitatem 5 ), speramus in anima et corpore apud Deum piis ipsorum meritis adiuuari, ad laudem Dei omnipotentis et beate Marie virginis ac sancti Johannis baptiste, pro salute animarum nostrarum videlicet et progenitorum ac filiorum, heredum et successorum nostrorum, et pro pecunie summa CC marcarum, ac eciam pro multimodis seruiciis nobis exhibitis, proprietatem villarum ac mansorum: Qualezowe 6 ) et dimidii stagni quod dicitur Kenhorst et integri stagni, quod dicitur Gusteke 7 ), et in villa Roggentin XXX 8 ) mansorum, pariterque trium superfluorum mansorum, qui tres mansi dicuntur vberslach 9 ) ibidem, et integri stagni, quod dicitur Bulgelove 10 ), et in villa Loysowe XXXII 1/2 mansorum et proprietatem ville Gardiz 11 ) et X mansorum in villa


B. 1)et mansorum fehlt. 2) Teutonicos. 8) triginta. 9) ouerslagh. 10) Buleglove. 11) ville Queghow XLta mansorum. C. 2) Teutonicos. 3) de ipsis bonis. 4) petitionum, expeditionum. 5) sanitatem. 6) Qualsow. 7) Custeke. 9) ouerslactich. 10) Bulchelowe. 11) [man]sorum in villa Quechowe ordini S. J. (Urk. C ist hier schadhaft.)
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 244 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Visne 1 ): ordini sancti Johannis baptiste et fratribus in Mirow dedimus et presentibus damus debona nostre matris et nostrorum fratrum voluntate: ita ut ipsas villas seu mansos vel stagna iam dicti fratres cum omnibus suis pertinenciis, videlicet agris cultis et incultis, ligns, siluis 2 ), rubis, aquis, piscationibus, venationibus 3 ), pascuis, pratis et integris distinetionibus, et generaliter cum omni vtilitate et libertate prescripta, ecclesiastico beneficio ac pleno iure, videlicet manus et colli, libere perpetue possidebunt, volentes nichilominus, ut ab hominibus easdem villas inhabitantibus et predictos mansos 4 ) colentibus, et in eisdem stagnis ex iussu fratrum piseantibus, ex nunc et deinceps per nos vel per nostros successores, aut nostros aut ipsorum aduocatos, vel bodellos, vel ipsorum nuncios nunquam precaria, nunquam curruum seruicia, nunquani denarii monete, nunquam agrorum mensura, vel aliqua seruicia petitionum seu expeditionum requirantur, et ad custodiendum castra et propugnacula, vel quod wulgariter lantwere 5 ) dicitur, nunquam de cetero tenebuntur; sed quicquid dicti fratres ordinis saneti Johannis baptiste cum ipsis hominibus, villis, mansis vel stagnis supradictis fecerint vel facere decreuerint, gratum tenebimus atque ratum. In cuius rei firmamentum presentem paginam sigillorum nostrorum 6 ) communimus patrocinio, districte mandantes, ne aliqui hominum, siue heredes nostri, vel vice heredum nobis succedentes, hec aliquatenus presumant infringere, que nobis ad utilitatem virorum religiosorum fratrum in Mirow placuit confirmare. Huius donationis testes sunt: Conradus Buno, Nicholaus de Malin, Bernardus de Bellin, Otto de Retzow, Fridericus Brusehauere, Hinricus Wulf 7 ), Nycolaus Hane,


B. 1) in Visne X. 3) venationibus fehlt. 5) landwer. 7) Hinricus Lupus C. 2) silnis fehlt. 3) venationuibus fehlt. 4) predictas villas. 6) sigillorum nostrorum fehlt. 7) Hinricus Lupus.
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 245 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

milites fideles; Gothemarus de Retzowe marschalcus 1 ), Eggehardus 2 ) et Ludekinus Hane et alii quam plures, tam clerici, quam layci, fide digni. Datum et adum in curia Mirow, anno 3 ) domini M°CCC°I° 4 ), in die beate Prisce virginis.

Von dieser Urkunde sind drei Ausfertigungen vorhanden, welche aber alle drei sehr verschieden von einander sind.

Urkunde A, welche als Text zum Grunde gelegt ist, ist eine quadratische Membrane. Die Schrift ist eine kräftige Minuskel, ganz im Charakter des dreizehnten Jahrhunderts, schon mit cursiven Zügen, aber gross, kräftig, gedrängt. Angehängt ist eine Schnur von grüner und weisser Seide, an welcher jedoch das Siegel fehlt. - Dieses Exemplar ist wahrscheinlich die Original-Urkunde.

Urkunde B ist ein oblonges Pergament. Die Schrift ist offenbar von jüngerer Hand und wie die einer schlecht geschriebenen Urkunde aus dem vierzehnten Jahrhundert. Angehängt ist eine roth und gelb seidene Schnur, ohne Siegel.

Urkunde C ist noch schlechter geschrieben, in einer schlechten cursivischen Minuskel des vierzehnten Jahrhunderts. Angehängt ist eine grün und weiss seidene Schnur, ohne Siegel. Dies Exemplar hat durch Moder stark gelitten, namentlich ist an der rechten Seite eine Stelle beinahe von der Grösse einer Hand durch Eisenmale ausgefallen.

Die Schrift der Urkunden A und C steht um ein Jahrhundert auseinander.

Zum Text der drei Urkunden sind einige Bemerkungen nöthig:

1) Zu Not. 5. S. 242. Die Urkunden B u. C haben: "pro pecunie summa C marcarum examinati argenti." In Urk. A hat statt C m marc. offenbar CC marc. gestanden; aber eben so deutlich ist bei den CC radirt, so dass von dem ersten C nur noch wenig zu sehen ist.

2) Zu Not. 11. S. 243. In der Bezeichnung der Verleihungen von Gaarz und Viezen sind in den drei Urkunden Abweichungen, von denen ich einige nicht erklären kann. Es hat nämlich:

A. proprietatem ville Gardiz et X mansorum in villa Visne.


B. 1) Godmer marschalcus. 2) Echardus. 4) M°CCC° primo. C. 1) Godmer marschalcus. 2) Echardus. 3) Von domini bis virginis fehlt.
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 246 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

B. proprietatem ville Queghow XLta. mansorum in Visne X.
C. . . . sorum in villa Quechowe ordini Sci Johannis etc.

Die Urk. A hat Gardiz. - In Urk. B ist mit anderer und schlechterer Schrift, als die der Urkunde, und mit Rasuren der Name Queghow hineingeschrieben, und dahinter XLta, was sich sonst nicht findet; dann folgt eine Lücke, so klar, dass man sieht, die Stelle sei zum nachherigen Hineinschreiben offen gehalten gewesen. Das X hinter Visne ist ebenfalls auf gleiche Art hinterher geschrieben. - In Urk. C scheint gar nicht von den X mansis in Visne die Rede gewesen zu sein; an der gehörigen Stelle findet sich nichts davon, obgleich die Urkunde dort nicht gelitten hat. So viel Pergament als zur Bezeichnung des Eigenthums in "Quechow" nöthig war, ist vor . . . sorum im Pergament vermodert.

3) Ferner haben dann alle drei Urk. bei dem Dorfe Loyssow klar die Zahl XXXII 1/2 , d. i. 32 1/2, mit der gewöhnlichen Bezeichnung für 1/2.

4) In Urk. C fehlt das datum; sie schliesst mit: "anno".


Nr. XIII.

Heinrich II. von Meklenburg überlässt den Johanniter-Rittern die Münzpfennige von Mirow, Zirtow, Petsch, Lenst, Fleeth und Repent und die Münzpfennige und den Zins von Starsow. Zugleich tauscht er von den Rittern sechs Hufen in Sozen gegen vier Hufen in Starsow ein.

D. d. Stargard 15. August 1303.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


H ynricus Dei gratia dominus Magnopolensis omnibus presens scriptum visuris et audituris effcetum in domino salutarem. Facta memorie digna scriptis commendare decreuit prudens antiquitas, ne longinqui-

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 247 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

tate temporis, quod iuste et rationabiliter actum dignoscitur, cuiusquam obliuione uel temeritate contingat in dubium reuocari. Ad noticiam igitur tam presentium, quam futurorum volumus peruenire, quod nos de maturo nostrorum vasallorum consilio et nostra bona voluntate viris religiosis ac in Christo honorandis, fratribus sacre domus hospitalis Jerosolomitani sancti Johannis baptiste in Myrowe, vniuersos denarios monete, quos in villis predictorum fratrum, scilicet Myrowe, Zirtow, Pezich, Lenst, Vlit, Repent et in IIII or mansis Starsow, tam denarios monete, quam XXVIII solidos Brandenburgenses de tributo, quod dicitur Thins, percipere annuatim consuevimus, cum nichil aliud iuris uel seruitii, tam minoris, quam maioris, habuimus in villis prenotatis, predictos denarios contulimus et dimisimus possidendos et perpetuis temporibus donamus libere et quiete percipiendos. Verum eciam proprietatem IIII or mansorum in villa Starsow, quos sibi predicti fratres comparare poterint, contulimus cum omni iure, libertate, vtilitate ac aministratione denariorum monete et Tinsh, sicut ad nos pertinebat, perpetue possidendam fratribus prenominatis. Vnde iam dicti fratres proprietatem sex mansorum in villa Sozene cum redditibus et omni iure, sicut hactenus habuerunt, ad manus nostras in reconpensam integraliter resignarunt. Ne autem in posterum super hoc possit alicilius dubietatis calumpnia suboriri, presentes litteras duximus sigilli nostri munimine roborandas in testimonium veritatis. Huius rei testes sunt: dominus Bosso de Dolla, dominus Wilkinus Sonycken, dominus Conr. Lupus, dominus Fredericus Hasencop, dominus Fredericus Můnt aduocatus, dominus Johannes de Plawe, milites; Gludo et frater suus de Wesenberch, Bosso Wadescenkel, Rudolfus de Dolla, Henricus de Sconenhusen, et alii quam plures, tam clerici, quani layci, fide digni. Datum et actum in Stargart,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 248 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

anno domini millesimo trecentesimo tercio, XVIII° kalend. Septembris.

Charte: oblonges Pergament.
Schrift: unregelmässige Minuskel.
Siegelband: roth und gelb seidene Schnur.
Siegel: verloren, mit Ausnahme höchst geringer Spuren.


Nr. XIV.

Heinrich II. von Meklenburg bezeugt den Empfang eines Geschenkes von dreissig Mark Silbers von den Rittern und bestätigt ihnen die Befreiung ihrer Güter von allen Abgaben.

D. d. Lychen 3. April 1304.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


H ynricus Dei gratia dominus Magnopolensis omnibus Christi fidelibus presens scriptum visuris seu audituris salutein in Domino sempiternam. Facta mem[orie dig]na scriptis commendare decreuit antiquitas, ne longinquitate temporis, quod iuste ac racionabiliter actum dignoscitur, cuiusquam obliuione contingat [uel temerita]te in dubium reuocari. Nouerit igitur preseus etas fidelium et discat felix successio futurorum, quod prelibati fratres sacre domus hospitalis Jerosolimitani ordinis [sancti] Johannis baptiste de Myrowe omnia bona uillarum seu mansorum eorum, uidelicet Zyrtowe, Peceke, Lenst, Vlethe, Repent et Myrowe, cum omni iure, proprietate et libertate, terris cultis u[el in]cultis, lignis, paludibus, aquis, aquarumque decursibus, molendinis, piscationibus, pratis et pascuis, cum suis pertinentiis, sub certis terminationibus sicut iacent, absque precaria ad nos perduxerunt. Cum autem in magna necessitate debitorum

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 249 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

ex parte illustris principis Marchionis Hermanni essemus positi, in sub[sidium] iam dicti fratres ordinis sancti Johannis baptiste de bonis eorum predictis triginta marcas argenti nobis animo beniuolo donauerunt. Quam donationem argenti nec modo in presenti pro iure reputamus, nec umquam nos uel nostri heredes siue successores pro iure reputabimus in fut[ur]um, sed pocius pro gracie et beneficii inpensione. P[reterea] nos, dictorum fratrum considerantes uitam celibem, bonorum operum frequentiam, ordinis sanctitatem, sperantes in animo et corpore apud Deum deuotis eorum precibus salubriter adi[uuari, ad] laudem Dei omnipotentis et beate Marie uirginis sanctique Johannis baptiste, pro salute anime nostre et uxoris nostre ac progenitorum nostrorum, necnon successorum, damus e[isuem fratribus] presentibus et futuris eorum bona supradicta, sicut ad nos ea perduxerunt, per nos et nostros heredes seu successores a denariis monete et a precaria in perpetuum libera et exempta. Vt autem omnia predicta a nobis et nostris successoribus perpetua permaneant et inconuulsa, dedimus eisdem fratribus supradictis de Myrowe presentem paginam sigilli nostri patrocinio firmiter communitam. Testes sunt milites nostri: dominus Busso de Dolle, dominus Willekinus Soneke, dominus Rodolfus de Wodensuegen, dominus Hechardus de Dewize, dominus Hinricus Soneke, dominus Ficco Munt, dominus Johannes de Plawe aduocatus, dominus Hinricus Krowel aduocatus, dominus Rodolfus de Dolle, et quam plures alii fide digni. Datum Lychen anno Domini M°CCC°quarto, tertio nonarum Aprilis.

Charte: Pergament von oblonger Form, an der rechten Seite stark beschädigt und lückenhaft.
Schrift: klare, grosse, fette neugothische Minuskel.
Siegelband: ein Pergamentstreifen.
Siegel: ist offenbar abgerissen.

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 250 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Der Text hat wegen der grossen Eisenmale und Lücken vielfach ergänzt werden müssen; er wird mit der Zeit immer mehr leiden, da viele einzelne Pergamentstückchen nur noch lose mit der Charte zusammenhangen.

Unter den Zeugen ist der Namen Krowel (Krauel) undeutlich geschrieben. Aber er kommt auch in einer Nemerowschen Urk. d. d. Lychen 3. April 1304 vor: Krowel aduocatus; ferner 1299 Krowel aduocatus in Lychen und 1305 Henricus Krowel miles in schröders P. M. I., 851 und 890.


Nr. XV.

Nicolaus II. von Werle und seine Brüder Günther und Johann verkaufen an die Ritter das Eigenthum des Dorfes Schildersdorf mit allen Rechten und Freiheiten.

D. d. Plau 9 Junii 1304.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


[ I n nomine sancte] et indiuidue trinitatis Amen. Nycolaus Dei gratia dominus de Werle, Guntherus et Johannes eadem gratia domicelli slauie, omnibus presens scriptum cernentibus salutem in domino sempiternam. [Quonia]m prude[ntis es]t consilium, ut acta digna memoria certa scripturarum elucidacione sic seruentur inte(r)gra, quod usque ad cursum futuri temporis circa gesta ueritatis maneant incorrupta: [hinc] [est quod] notum f[aci]mus vniuersis presentibus et futuris, quod, de bona nostra uoluntate, necnon et maturo vasallorum nostrorum fidelium consilio, vendidimus et dimisimus ordini sacre domus hospitalis Jerosolomitani sancti Johannis baptiste et fratribus in Mirow proprietatem bonorum nostrorum et mansorum in villa scilderdorpp cum redditibus singulis et prouentibus, prout nos et mater nostra sophya dilecta [pie] memorie dinoscimur possedisse, terris cultis et

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 251 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

incultis, lignis, sub intermissione positis(?) que wlgariter dicuntur heynholt, siluis, paludibus, aquis, aquarumque decursibus, stagnis, molendinis, areis, piscacionibus, pratis, pascus campis, et cum omnibus suis attinenciis sub certis metis et terminis, cum omni libertate, vtilitate, cum iudicio maiori et minori, manus et colli, libere perpetuo possidendam. Tradidimus vero eisdem fratribus plenam facultatem, in ipsis bonis et mansis Slauos seu Teutonicos locandi, et faciendi in ipsis bonis, prout memoratis fratribus videbitur expedire. Insuper renunciamus omni exactioni precarie, moncte denariis, expedicionibus, seruiciis castrensibus, funiculi mensurationibus et generaliter singulis aggrauacionibus, in quibus iidem fratres poterunt molestari, nec in ipsis bonis debet per nos aut nostros successores, seu aduocatos calumpnia generari. Pro huiusmodi proprietate ac libertate bonorum et mansorum dictorum in Scilderdorpp sepedicti fratres in Myrow nobis trecentas marcas denariorum cum quinquaginta integraliter donauerunt. Jus etiam patronatus in ecclesia ibidem eisdem fratribus contulimus propter Deum. Vt huiusmodi sollempne factum a nostris successoribus maneat inconcussum, presens scriptum sigillis nostris duximus roborandum. Testes sunt: Conradus Buno, Ludolphus de Oldenborch, Otto de Retzow, Tesmarus, Priscebur, Vicko Vos, Bernardus de Belin, Conradus Vos, Conradus de Lancow, Nicolaus Hane, Yio de Morin, milites; Nicolaus de Ortzin, Jonas de Reberghe, Johannes Parsov coquinarius noster, Ludolfus Halremud, famuli honesti; Stacius de Babeszin, notarius noster. Actum et datum Plawe per manus Johannis de Cene nostri notarii, anno incarnacionis dominice millesimo trecentesimo quarto, feria tercia post octauam corporis Cliristi proxima.

Charte: Pergament von oblonger Form an der linken Seite oben zerstört; daher hier eine Lücke.

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 252 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Schrift: feste, grosse, fette Minuskel.

Siegelbänder: Für zwei Bänder sind nur Löcher vorhanden. In dem zweiten allein hängt eine Schnur von rother, grüner und gelber Seide, welche aber meistentheils schwarz und weiss geworden ist.

Vom Siegel: sind nur unbedeutende Spuren vorhanden.


Nr. XVI.

Nicolaus II. bestätigt den Rittern den Besitz von acht Hufen in Dambek, welche sie von den Herren von Schwerin gekauft haben.

D. d. Güstrow 4. Februar 1305.

Nach der auscultirten Copie im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


I n deme nhamen vnses herrenn A.[me]n. Nicolaus van Gots genadenn, herre van Werle, allen cristenlouigen luden, die desse ieghenwordighe dinge sihen edder horen, ewigen heil in deme herren. Wente dy tid der [pacte 1 )] nicht stede blift, darvmme s[wind]en vnde veruallen in der tid die minschlike [werk]inge: Darvumme is d[at] eine wonheit der eddelen, ere werke vnde ges[chege] dinge to bevestende mit breuen, tugen vnde hantuestungen, dorch welker sie in tokomenden tiden werden to der dechtnisse ghetagen. Hirvmme witlik sy den gegenwordigen vnde tokomenden, dat wy, van vnnserm guden willen, vulbord vnnser brodere vnde eruen, vnser truwen erbar [man], die rad daruff ghehad, to laue deme almechtigen gode vnde syner werden muder, der juncfrowen Marie, vnde tu die eren St. Johannis baptiste, deme hilgen [or]den[sünte] Jo-


1) pacte. So scheint die Urkunde zu haben. In andern übersetzten Urkunden aus gleichen Zeiten findet man oft in gleichem Zusammenhange: schefte und geschefte (acta).
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 253 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

hannis hospitalis JherusaI., den br[oderen] to Myrow [geuen] wy den eygendom vnde friheit achte houen in deme dorpe Dambeke, die emals den [herr]en van [Swe]rin tho horden, dy sie rechtes kopes gekofft hebben: wy geuen den sulften broderen to Mirow in der sulften wise die meynschap vnde [nuth] in eren enden, alse sie liggen in holten, buschen, wolden, wischen, weiden, (lugen), wateren vnde der watere affvlate, ack(eren gheeret vnde [un]ghe[er]et), tu allem nutte vnde affkomende, ane dinst, frigh, to ewigen tiden to [roe]rende, doch darvpp geschen, dat dy vorgesechten houen p[ennik] bede to guende vnde roszdinst to dop[ende] [na] wanheit der houen vnnser erbar manne wanliker wise sin verplichtet, dat sy denn, dat na verlopinge der tid dy vorbenomeden brodere van Mirow die suluen vnder erer eigen p[lu]ch wolden eren, denne so willen wy, die houen wesen vtgenhamen vnde geloset, van aller besweringe vngemaket, bewagen van begerlicheit milder dechtnisse, vppe dat vnnser olderen vnde vnse demedige begher dorch mennigerleie bede vnnde woldat, die die herre geft, stedes to s . . hinde, vormiddelst der vorbenomeden broderen gades desto dehmoger werden beualen. Vppe dat dith milde vnde redelike werk vormiddelst der vormerkinge des twiuels bie etliken vnser nachkamen, also dy anderer guden namen willen nicht moge gebraken werden, hebben wy vnnse ingesegel, alse men sith, an dessen breff gehangen. Tuge die hir bie sinth gewesenn: Konr. Bunow, Ber. van Bellin, Lu. van Oldenborche Heneke Crapelin, Jo. Cabolt, Nortmannus, Hinr. Grubo, Vicko et Conr. Vos, Conr. van Lankow, vnse riddere, vnde vele mehr louewerdige manne. Datum Gustrow anno domini MICCC quinto, feria quinta post purificacionem.

Diese Urkunde ist nur in einer auscultirten Uebersetzung aus dem Lateinischen ins Deutsche vorhanden.

Charte: Pergament, sehr verschimmelt.

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 254 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Schrift: wohl scbon aus dem 15. Jahrhundert, ist sehr schlecht und dazu sehr verblichen, so dass der grössere Theil der Urkunde nach einigen durcbscheinenden Zügen und häufig wiederholtem Studium hat conjecturirt werden müssen. Die Entzifferung der Schrift gehört zu den schwersten Arbeiten dieser Art. Bei aller Sorgfalt war es unmöglich, Alles herauszubringen; an den schwierigen Stellen ist aber doch der Buchstabe respectirt.

Siegelband und
Siegel: sind nicht vorhanden gewesen.


Nr. XVII.

Günther, Canonicus des Doms in Magdeburg, und Junker Johann, Fürsten von Werle, bestätigen der Comthurei alle Güter, welche sie bis dahin von den Herren von Werle erhalten.

D. d. Ruppin 17. Mai 1309.

Auszug aus dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


I n nomine Domini Amen. Gvntherus Canonicus sancte Magdeborgensis ecclesie et Johannes Dei gratia domicellus, fratres de Werle, omnibus- salutem. - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - -
Notum esse volumus, - quod nos omnes libertates et immunitates proprietatum per litteras patentes traditas in villis, - - - - - - - - - - - - -
- - - - quas progenitores nostri - ac nobilis vir dominus Nicholaus de Werle, noster frater, - - fratribus in Myrowe, - - - libere et perpetuo donauerunt possidendas - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - -
auctoritate presencium - - ratificamus, innouamus, approbamus et ex integro confirmamus. -

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 255 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

- - - - - - - - - - - - - - - - - - -
- - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Testes huius nostre confirmationis, donationis et renouationis hii sunt: noster awnculus dilectus comes de Lindowe, dominus Borchardus, et eins frater dominus Vlricus, dominus Albertus de Rennebeke et eius frater Conradus, milites predictorum comitum, Tezmarus, Henr. Grubo, Vicko Vos, Vicko de Lobeke, Ludolfus et Hartmannus fratres de Oldenborch, Yo. de Morin, Otto de Retzowe et Ludolfus de Decin, nostri milites fideles, et alii quam plures, tam laici, quam clerici, fide digni. Actum in Růppin et datum ibidem anno dominice incarnationis M°CCC°nono, in vigilia [festi] uitatis Pentecostes.

Die Urkunde enthält ausser dem hier Excerpirten nur die gewöhnlichen Formeln und die Namen, welche in allen frühern Urkunden vorkommen.

Charte: Pergament.
Schrift: klein.
Siegelbänder: zwei Schnüre von rother und grüner Seide.
Siegel: fehlen.


Nr. XVIII.

Die Stadt Malchow befreiet die Ritter vom Brücken-, Wege- und Durchgangs-Zoll und allen etwanigen andern Abgaben.

D. d. Malchow 24. August 1309.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staate-Archive zu Berlin.


V niuersis et singulis Christi fidelibus in perpetuum presens scriptum visuris Consules Ciuitatis Malchow ceterorumque vniuersitas burgensium ibidem in omnibus causis licitis quicquid poterint et honestis.

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 256 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Quoniam in negotiis et tractatibus rite gestis plerumque ad testimonia recurritur scripturarum, ideo tenore presentium litterarum recognoscimus et publice profitemur, quod in causa, quam prelibati Magister [et fratr]es sacre Domus hospitalis sancti Johannis Jerosol. in Alamania, Marchia et Slauia contra nos . . . . . . . do mouerunt dudum, et titulo super theolonio nostrorum pontium et semitarum indebite ab eisdem [Magistro et frat]ribus recepto et sepius requisito, talis est ordinata compositio inter nos ex parte vna, et fratrem Hynricum dictum de Wesenberg, Commendatorem in Myrowe, habentem super eo speciale mandatum a Magistro sui o[dini]s ex altera, religioso viro nobili domino fratre Bernardo de Slauia ordinis fratrum maiorum, nec non honorabili viro domino Gherardo, sanctimonialium in Malchow preposito, mediantibus et ad hoc operam prestantibus studiosam, dimisimus et dimittimus ac nunciamus eosdem Magistrum et fratres per presentes ac omnem eorundem familiam ab omni theolonio nostrorum pontium, semitarum et transitu ciuitatis Malchow in perpetuum liberos et solutos, et aliis generibus molestie quibuscunque. Et quia prefati Magister et fratres ab omni inpetitione theolonii et perturbationum vbique terrarum dinoscuntur verissime fore exempti et speciali prerogatiua gaudeant libertatis, eosdem iure suo, tanquam vasallos nobilium dominorum nostrorum de Werle, fauorabiliter perpetue curabimus promouere et suis libertatibus a sede apostolica indultis perpetuis temporibus summa diligentia honorare. In huius rei obseruantiam et memoriam sempiternam, et ne aliquod dubium in [poste]rum oriatur, ad utilitatem predictorum Magistri et fratrum et cautelam sigillum ciuitatis Malchow super premissis [libertat]ibus duximus apponendum. Datum et actum Malchow, anno dominice incarnationis M°CCC°IX° [in] die beati Bartholomei apostoli, presentibus Consulibus ibidem: Eyler,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 257 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Vicko Roche, Bernardo Ranze, Johanne Dytmari, Hensone pellifice, Lamherto aduocati, nec non Johanne Rus.oe, domino Henrico priore in Mirowe, fratre Henrico dicto de Kyrisz, fratre Johanne de Angermůnde, fratre Bernardo de Regusede, fratre Herburdo de Brandenborg, fratre Hugone et aliis quam pluribus, tam clericis, quam laycis, fide dignis. Datum anno et die predictis.

Charte: Pergament, welchem an zwei Stellen gelitten hat.
Schrift: eine kleine, deutliche, feste Minuskel.
Siegelband: ein Pergamentstreifen; vom
Siegel: sind nur noch geringe Spuren vorhanden.


Nr. XIX.

Heinrich. II. von Meklenburg und Stargard schenkt den Rittern das Eigenthum am Dorfe Starsow, am Mirowschen Holm und am Zotze-See.

D. d. Stargard 27. Septemher 1321.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


I n nomine sancte et indiuidue trinitatis Amen. Quoniam ea, que suh spera actiuorum et passiuorum existunt, nunquam fixa permanebunt, sed assiduis fortune ictibus agitantur, eo facilius a memoria hominum elabuntur, nisi codicis serie perhennantur. Hinc est, quod nos Hinricus Dei gratia dominus Magnopolensis et Stargardie dominus vniuersis Christi fidelibus, tam presentibus, quam futuris, presens scriptum uisuris et audituris cupimus esse notum, quod de nostra bona voluntate et nostrorum prudentum vasallorum consilio dimisimus et dimittimus, dedimus presentibus et donamus ordini sacre domus hospitalis sancti Johannis Jerosolimitani et fratrihus eiusdem

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 258 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

ordinis proprietatem istarum villarum Starzow et Holme et stagni, quod Soten nuncupatur, cum suis omnibus attinenciis, distinctionibus, metis et certis terminis, prout limites ipsarum cum omnibus interpositis sunt distincti, scilicet in lignis et specialibus lignis, aquis et aquarum cursibus, agris cultis et incultis, paludibus, pratis, pascuis, rubetis, venacionibus et cum omni fructu, libertate, vtilitate et consuetudine, cum omni iurc supremo et imo, iusto et iniusto, cum seruicio curruum, cum precaria, angaria et cum omni exaetione, que nos in dictis villarum distinctionibus hucusque dinoscimur habuisse; eciam homines predictas villas inhabitantes a seruiciis propugnaculorum, id est landweren, castrorum et ciuitatum, et a communi terre iudicio, quod dicitur landink, esse debeant exempti, ad que communes homines possunt cohortari; presertim vniuersos ac singulos bona pheodalia in dictis bonis a nobis habentes, cum tali iure et consuetudine, prout hactenus illa possederunt, dimisimus et dimittimus ordini predicto et fratribus eiusdem ordinis memoratis, renunciantes simpliciter omni proprietati, libertati, vtilitati, consuetudini et, omni iuri istorum omni premissorum et singulorum, ita quod neque a nobis aut heredibus nostris sev successoribus, vel nostris aduocatis aut officialibus, uel ipsorum quibuslibet nunciis in premissis omnibus et singulis nulla calumpnia aut molestia penitus debeat generari, quia nos pro dampno, fratribus et ordini predicto ex parte Ebelingi de [C]lepizk nostri militis illato, istorum omnium premissorum et singulorum proprietatem, libertatem, vtilitatem et consuetudinem ipsis dimisimus et pure propter Deum dimittimus perpetuis temporibus habendam et pacifice possidendam. Et vt hec facta sincere subsistant et intacta, litteris nostris munimine nostri sigilli roboratis iussimus perhennari. Testes huius rei sunt: Busso de Dolla, Allebertus de Dewiz, Theod. de Kerkow, Redeko de Rederen, Wedeko de

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 259 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Plote, Hinricus Blůchgher, Heningus Scadebak, Rytbrech de Berlin, Otto de Dewiz, milites nostri dilecti, cum aliis quam pluribus fide dignis. Datum et actum in Castro Stargard, anno domini M°CCC.XXI°, die dominico ante diem beati Mychaelis archangeli proximi.

Charte: Oblonges Pergament.
Schrift: unregelmässige Minuskel.
Siegelband: Pergamentstreifen.
Siegel: ist abgerissen.


Nr. XX.

Albrecht II. von Meklenburg schenkt den Rittern das Eigenthumsrecht und den Zins in ihren Gütern Gnewitz, Wokuhl, Dabelow, verwandelt jedoch den Zins aus Dabelow in eine Abgabe an die Pfarre zu Lychen.

D. d. Stargard 10. October 1337.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


W e Albrecht von der gnade Godes en here tliů Mekelenborch, thů Stargharde vnde thů Rostok, begheren oppenbare thů wesen alle den, dhe nů syn vnd noch thů comen moghen, dat we met rade vser wisen riddere, dorch dhe salicheit vser elderen sele vnd dorch ewighes lones, des we vnd vse erfnamen warden syn, lůterliken dorch dhe leue godes hebben ghegheuen vnd gheuen den erbaren gheistliken lůden den bruderen des ordenes sente Johannes des hospitalis von Jherusalem vnd eren orden den eghendoin vnd den tyns, von jowelker hůue enen Brandeburgeschen scilling, in eren dorpen thů Wůcůlen, thů Gnewize vnd thů Dobelowe,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 260 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

dar se inne hebben den eghendům, vnd vortygen al des rechtes, al der plicht vnd al des denestes, den we went an desse tyd dar an hebben ghehat, dat we vnd vse brůder Johannes, de vns lef is in Gode vnd noch vmmundich ist, noch vse erfnamen, dhe na vs comen, noch nenerlege ammachtman von vns nenerleyge plicht, noch recht daran eschen moghe. Vnde dhe tyns, also he hir vore bescreuen ist, von dem dorpe thů Dobelowe, dhe scal bliuen thu der wedemen thů Lychen. Alle desse vorscreuene dinc vnd jowelk stůcke besunderen, de bestede we ewelichenthůbesitten sunder allerleyge hinder vnd allerleyge weddersprake met ganzer macht den vorbenomeden brůderen vnd orden. Dat alle desse dinc, de hir vorebescreuen syn, stede vnde vast bliuen, so hebbe we vse ingheseghel ghehangen an dessen gyghenwordyghen brief. Tughe alle desser vorbescreuen dinge synt: her Gereke von Berthecowe, her Vritze sy[n] sone, her Lyppolt Bere, Vicke Munt, riddere, vnd ander erbare lude ghenůch, de des ghewerdich weren. Desse brief is ghegheuen op dem hus thů Stargharde vnder den jaren godes dusent jar drehundert iar in dem seuenen dritteghesten iare, in dem neysten vridaghe na sente Dyonysius daghe.

Charte: Pergament.
Schrift: wie gewöhnlich im 14. Jahrh.
Siegelband: ein Pergamentstreifen.
Siegel: von runder Form, noch halb vorhanden. Auf einem Schilde steht der gekrönte Stierkopf. Von der Umschrift ist noch vorhanden:

Umschrift

Das grössere Siegel. hat ein Rücksiegel: ein rundes Feld mit Sternen besäet: in der Mitte ein Helm. Umschrift:

Umschrift

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 261 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. XXI.

Nicolaus III. und Bernhard von Werle überlassen den Rittern für 45 Mark lübischer Pfennige das Eigenthum des Dorfes Kakeldütten.

D. d. Güstrow 17. Februar 1342.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


I n nomine sancte et indiuidue trinitatis Amen. Nicolaus et Bernardus fratres, Dei gratia domicelli de Werle, omnibus Christi fidelibus, ad quos presens scriptum peruenerit, salutem in Marie virginis filium. Ne de labili memoria hominum euanescant ea, que fiunt in tempore, necesse est, ipsa in ligwa testium poni vel memoria scripture perhennari. Hinc est quod tenore presencium in publicam noticiam deuenire cupimus singulorum, quibus presentes littere fuerint recitate, nos ad laudem Dei et beate Marie virginis ac sancti Johannis baptiste et pro salute animarum nostrarum videlicet et progenitorum, heredum, successorum nostrorum, et pro quadam summa pecunie, scilicet XLV marcis Lubisencium denariorum, proprietatem vniuersorum mansorum adiacentes ville Cakelduttem et integre ville predicte viris religiosis in Christo reuerendis commendatori et fratribus in Mirow, ac ordini sacre domus hospitalis sancti Jonannis Jerosolimitani dedimus et damus in presenti de bona nostra nostrorumque militum ac vasallorum voluntate et consensu, ita ut ipsos mansos iam dictos memorat(i) ville Cakeldutten antedicti fratres [in] Myrow cum proprietate et omnibus suis pertinenciis infra terminos et (pro) terimnos, uidclicet cum agris cultis et incultis, lignis, siluis, pratis, pascuis, paludibus, rubis, nemoribus, viis, inuiis, exitibus, introitibus, aquis, aquarum

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 262 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

decursibus, stagnis, piscacionibus, venacionibus, et integris distinctionibus et generaliter cum omni vtilitate, libertate ac pleno iure, videlicet maniis et colli, [et si]ne agrorum mensura, libere et quiete perpetuo possidebunt, volentes nichilominus, vt ab hominibus eosdem mansos preno[minatos] colentibus et habentibus et in memorata villa habitantibus ex nunc et deince[ps] per nos, vd nostros successores, aut nostros aut ipsorum aduocatos, vel boddellos, uel ipsorum nuncios nunquam precaria, nunquam curruum uel equorum seruicia et nunquam exactiones alique, uel molestie, vel angarie, uel aliqua seruicia peticionum requirentur; et ad custodiendum castra et propugnacula, uel quod wlgariter dicitur lantwere, et visitare iudicia, que dicuntur lantdig et vochetdig, de cetero nunquam tenebuntur; sed quidquid dicti fratres in Myrow ordinis sancti Johannis Jerosolimitani cum ipsis hominibus et mansis sepe dictis fecerunt uel facere decreuerint, gratum tenebimus atque ratum. Vt igitur nostra donacio rata et inconwlsa permaneat, nec ex diurnitate temporis in dubium deueniat aut errorem, presentem litteram predictis fratribus in Mirow et ordini sancti Johannis Jerosolim. memoriale contulimus nostris sigillis munimine roboratam. Huius donacionis testes sunt dominus Johannes de Gherden marscalcus, dominus Johannes Cos, milites, Andreas Vlotowe, Heine de Gherden, Mattias Hauelberch, famuli et aduocati nostri dilecti, et alii quam plures fide digni. Datum et actum Gustrowe, anno domini M°CCC°XLII°, dominica die qua cantatur Inuocavit me deus.

Charte: oblonges Pergament.
Schrift: cursivische Minuskel.
Siegelbänder: zwei Schnüre von rother und violetter Seide.
Siegel: sind beide vorhanden. Das erste ist ein grosses, rundes Siegel, worauf ein Schild, welches den gekrönten Stierkopf trägt; die Umschrift ist abgebrochen. - Das zweite ist ein

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 263 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

kleines, rundes Siegel im runden Felde der gekrönte Stierkopf; Umschrift:

Umschrift

Nr. XXII.

Die Stadt Röbel schenkt der Comthurei Mirow das Eigenthum von sieben Hufen in Viezen, dotirt jedoch damit zwei Altäre in der Kirche zu Mirow.

D. d. Rorek 18. December 1351.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


W vy ghemeynen Ratmanne der stat to Nyen-Robele den witlik iu erbaren geystliken luden, dem cummendur vnde dem conuente to Myrowe, dat wy hebben twe altar in iuwer kerken ewyliken to verliende, vnde hebben darvp iuwen bref in dissen worden, de hyr na geschreuen stan, vnde betughen dat mit vnseme inghesegele, vp dat dar nen versumnisse ane sche, vnde sus hehbe wi dat mit iu ghededinghet vnde gi weder mit vs:

Wy broder Herman von Werberghe eyn ghemeyne byedere in Sassen, Marke, Wentlande vnde in Pomeren des ordens des heylighen huses des hospitalis sente Johannis von Jerusalem, broder Adolphus von Swalenberch, Cůmmendůr to Nemerowe vnde de ghemenen brodere dar selues, broder Otto von Stendal, Cummendůr vnde de ghemenen brodere des huses to Myrowe, bekennen vnde bet ue ghen openhare in desseme ieghenwordighen brefe alle den, de cn sehen, horen vnde lesen, dat de erbaren ratmanne der stat to Nyen-Robele hebben gegheuen

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 264 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

lůtterliken dorch got vnseme orden den broderen des huses to Myrowe den eghendom vnde den denst mit deme richte euer seuen houen, de dar lighen in deme dorpe to der Visne, de wy gekoft nebben von vnseme herren von Wenden vnde de se rede betalet hebben; den pacht vnde wat dar vellet von den vorbenomeden seuen h  uen, hebbe w gekoft vnde ok betalet von dem erbaren knechte Coneken Vriberghe mit alleme rechte, dat de vorbenomede Coneke dar an hadde. Disse vorbenomden seuen h  uen 1 ) ligghen to twen h  nen 2 ), dar disse selue vorbenomde Coneke vppe wonet hadde vnde de Brusenhaueren vore vppe wonet hadden. Des hebben disse vorebenomden ratmanne mit vnseme rade ghemaket vnde mit vnseme willen eyn altar in vnser kerken to Myrowe vorbenomet in de ere des hilghen cruces, dat dar licht twischen den doren des chores; vnde dat vorsprokene altar schůllen de voreb[on]omeden ratmanne lyen eneme werliken 3 ) prestere, enes deme dar de Connendůr vnde de brodere to Myrowe vore bidden vnde jo enes darnegest, wem se seluen willen; vnde dat schal also ewiliken vmme gan, dat se dat jo enes lyen schullen deme dar de Cummendur vnde de brodere vorbenomet vore bidden vnde dar negest enes wewe se willen, alse de lenware beschreuen steyt in deme breue, den se hebben vppe dat altar vnser vr  wen sente Marien, dat se ok in vnser kerken hebben ghemaket. Vortmer weme dit altar gheleghen wert, de schal hebben de pacht ouer de vorbenomden seuen h  uen, de wy ghekoft hebben vnde de ratmanne betaleden rede, als hyr vore beschreuen steyt, von isliker hoven twe punt, dat is to samene achteyndehalue mark wendescher penninghe, vnde von isliker h  uen ses penninghe to mvntepenninghen, vnde den smalteghedcn vppe sente wolborghe dach. Ok kosten de vorbenomden ratmanne von vnsem


1) Hufen.
2) Höfen.
3) werltliken? = Weltpriester.
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 265 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

herren von wenden vppe isliker houen vor vnde twintich scillinghe to bede vnde dre scheppel kornes, enen schepel roghen, enen ghersten vnde enen haueren, de he alle iar plach vp to borende. Disse vorsprokenen bede, beyde penninghe vnde korn, hebben se den luden, de vppe den houen wonen, ghelaten dorch Got vnde on to ghemake, dat se dar vore gheuen schullen alle iar von isliker houen ene mark; vnde derseluen seuen mark bede schal de prester vorbenomet vere hebben, vnde de anderen dre mark der bede hebben de vorbenomden ratmanne gheven in vnse goddeshus to Myrowe vorbenomet to vnser kerken, de schullen alle iar vpboren de ienne, de de kerken vorestan, vnde schullen dar von tughen luchte, oblaten vnde win to den twen altaren des hilghen crucis vnde vnser vrůwen, also dat me io vppe den altar twe licht bernen schal to twen vesperen vnde vnder missen vnde mettene wannet is duplex festum, vnde tughen dar van wes en not is. Disse vorebenomde ghulde, de disseme prestere togeschreuen steyt, dem dyt altar ghelenet is, de schal he seluen vp boren alle iar vp sente Michels dach vnde schal des macht hebben vt to pandende; were dat he des nicht nevermochte, so schal eme de Cummendůr darto helpen; were dat de Cummendur dat vers ue mede oder des nicht den enwelde, so schullen de ratmanne vorbenomet des vulle macht hebben vt to pandende to siner hant. Des schal disse prester eten vnde drinken mit vnsen broderen des conuentus vnde schal des war nemen to rechten tyden; vor de kost schal he gheuen dem huse to Myrowe alle iar vp sente Mertens dach dritteyn mark wendescher penninghe, vnde schal hebben ene kamere, dar he inne slape. Were dat deine Cummendur vnde den broderen nicht neluste mit eine vmme to gande der wernisse oder der krancheyt willen, so schal he wonen in deme dorpe to Myrowe vnde schal doch warden siner tyde vnde siner missen, vnde schal holden missen alle daghe to deme

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 266 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

vorebenomden altare des morgens na prime oder vnder homissen, wu dat dem Commendur behaghet, vnde schal ministreren to der homisscn, wannet duplex fest is, wannet eme de prior het. Ok so schal he dyt altar suluen besinghen vnde nement von siner weghene, vnde schal to kore gan vnde de tyde helpen holden lik vnsen broderen. Vortmer were dat he ienighe versumnisse dede in sinen missen oder in sineme choregande, dat me eme bewisen mochte, so moghe wi also vele siner gh ue lde vpboren, also sik boret vor de versumnisse na wekental. Vortmer so ne schulle wi dissen vorbenomden seuen h  uen ere denst nicht hoghen men also vnsen anderen houen in deme seluen dorpe. Vnde wi schullen sy vordedinghen lik vnseme anderen gůde. Ok wanne disse prester sterft, vnde de Cummendur vnde de brodere vorbenomet binnen ver weken den ratmannen nenen personen nesenden, dar se vore bidden, so moghen de ratmanne vorebenomet dit altar, wenne de vor weken vmme komen sint, lyen weme se willen. Were ok dat dat hus to Myrowe den vorbenomden houen seluen b ue wen wolde, so schullen de Cummendur vnde de brodere deme vorbenomden prestere dar von gheuen beyde pacht vnde bede, also hir vore beschreuen steyt. To ener betůghinghe disser dingh so hebbe wi broder Herman an vorbenompt vnse ingheseghel mit den ingheseghelen der Cummendur vnde conuente vorebenomet in dissen bref ghehenghet. Disse bref is ghegheuen na goddes bort dritteynhundert iar in dem en vnde veftighesten iare, des sundaghes vor winachten in vnseme houe to Rorek.

Charte: ein grosses Pergament von ungefähr drei Spannen lang und einer Spanne breit.
Schrift: eine kräftige neugothische Minuskel des vierzehnten Jahrhunderts. Dies Transsumt ist also gewiss nicht viel älter, als die Original-Urkunde. Innerhalb des Umschlages, welcher mit dem untern Rande der Urkunde wie gewöhnlich gemacht ist, sind die beiden ersten Zeilen der Urkunde, von: Wy ghemeynen Ratmanne, bis: Herman von Werberghe

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 267 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

eyu ghemeyne, wiederholt, jedoch mit den Varianten: an ne sehe.
Siegelband: eine grüne seidene Schnur, welche durch den Umschlag durch das Wort "ingheseghele" gezogen ist.
Siegel: in dreieckiger Form von weissem Wachs. Darin ist ein dreiseitiger Schild, welcher von oben nach unten getheilt ist. In der rechten Hälfte ist ein halber gekrönter Stierkopf und ein Stern in der Ecke; in der linken Hälfte steht ein Schlüssel aufrecht. Umschrift:

Umschrift

Nr. XXIII.

Bernhard von Werle belehnt die Ritter mit vierzehn Hufen in Viezen zur Dotation zweier Altäre in der Kirche zu Mirow.

D. d. 1. Februar 1352.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


B ernardus dei gratia dominus de Werle omnibus presentes litteras visuris et audituris salutem in domino sempiternam. Quoniam labilis est memoria hominum et labitur simul cum tempore labente, necesse est, vt ea, que fiunt, scripture testimonio confirmentur. Notum esse volumus tam presentibus, quam futuris, quod nos de bona nostra voluntate et maturo nostro consilio prehabito, ob amorem Dei sueque genitricis Marie et ob salutem anime nostre ac nostrorum progenitorum et pro quadam summa pecunie nobis gratanter persolute, videlicet C. marcarum slauicalis monete, dimisimus et donauimus et presentibus donamus et dimittimus ordini sacre domus hospitalis sancti Johannis Jerosolimitani ac fratribus domus Mirowe proprietatem quatuordecim mansorum sitorum in campis ville Visne, site in territorio nostri dominii; quorum mansorum

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 268 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

nouem pertinent ad duas curias, in dicta villa Visne sitas, in quibus prius habitabant vasalli nostri dicti Brusehaueren et postea Conradus dictus Vriberch, et habebant predictos nouem mansos cum curiis prefatis a nobis in pheodo. Reliqui quinque mansi spectant ad curiam, in qua habitabat quidam dictus Wesseke, et fuerunt illi quinque mansi nobis in seruicio toracis astricti, cum omnibus suis pertinenciis ac prouentibus, cum omni vtilitate ac libertate, cum omni iure et consuetudine, quas nos ac nostri successores seu heredes in predictis quatuordecim mansis habuimus in precaria, in denariis monete, in canum annona, in iudicio supremo et infimo, manus et colli, in emni seruicio, ad quod populus terre nostre communis est astrictus, vel astringetur, videlicet borchwere, landwere et landdingh et huiusmodi similia, in seruiciis equorum et in aliis scruiciis seu grauaminibus quibuscunque, liberam et exemptam perpetuis temporibus possidendam salubriter et quiete. Insuper donauimus et presentibus donamus predicto ordini et fratribus predicte domus Mirowe proprietatem dimidii stangni, quod dicitur de Trumpf, siti apud dictam villam Visne, que fuit Conradi dicti Vriberch. Hanc etenim proprietatem dictorum quatuordecim mansorum et dimidii stangni predicti contulimus predicto ordini et fratribus domus Mirowe memorate, omni nostro iuri et consuetudini halbtis in eisdem simpliciter renunciantes et nichil in eisdem mansis predictis obtinentes, nec nostri successores seu heredes optinebunt. Horum dictorum quatuordecim mansorum septem pertinent ad altare sancte Marie virginis et septem ad altare sancte crucis constructis in ecclesia dicte domus Mirowe. Ne autem in posterum super hoc possit alicuius dubitacionis calumpnia suboriri, presentem litteram super hoc contextam duximus sigilli nostri munimine roborare in testimonium veritatis. Testes huius rei sunt: dominus T[z]abellus Molenbeke archino-

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 269 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

tarius, Mathias Hauelberghe, Henncko Moryn, Yo de Grambow, Bernardus [de] Molen, famuli, consiliarii nostri, Nicolaus de Gusterowe notarius et quam plurcs alii fide digni. Datum in nostro castro . . . . hagh[en], anno domini [nostri] trecentesimo quinqnagesimo secundo, in vigilia purificacionis beate Marie virginis.

Charte: Pergament, an einigen Stellen vermodert.
Schrift: cursivische Minuskel.
Siegelband und
Siegel: fehlen.
Im Texte ist der Ort des Datum zum Theil verblichen. In einem "Protocolle der Verschreibungen des Hauses Mirow" ist er angegeben als: Wredenhagen.


Nr. XXIV.

Die Comthurei Mirow empfängt von Wedege von Plote unterpfändlich das halbe Dorf Loissow.

D. d. Mirow 12. Maerz 1387.

Nach dem Originale im Grossherzogl. Geh. und Haupt-Archive zu. Schwerin.


I k bruder Deetleph van Walmede Cummeldur to Myrow vnde wy meynen brudere dar sůlues bekennen vor vns vnde vor alle vnsc nokomelinge, dat vns Wedighe van Plote heft gesat dat halue dorp to I.oysow, dat en scal he nicht van vns wedder losen eer alze nům to sůnte Mecheles daghe vort ouer dre iar; dar na bynnen dren iaren so scal dat to syner losinge stan, wen he vns de losinge kůndiget in den lesten dren iaren, so scal he dat vns toseggen in syme opene breue vppe paschen vnd scal vns to sunte Mecheles dage dar ncgest vnsc vcflelialfliundcrt marc an guden vinkenogen edder an guden penningen, alze denne to

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 270 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nygenbrandehorch ghenge vnd ghene is, dar ein yewelik berue 1 ) man dem anderen mach vůl mede důn, wedder gheuen an eyme summen, vnde wen he vns betalet heft, so scole wy alle pacht vnde rente vte deme haluen dorpc to Loysow hören to deme sůluen sůnte Mecheles daghe, wen he vns vnse ghelt betalet heft, vnde wy alle rente geboret hebbcn, so scal dat halue dorp to Loysow van my bruder Deetleue edder we dar kummeldur is vnde van deme orden vnde van den meynen brůderen to Myrow leddich vnde los met aller tobehoringe Wedighen vnde synen eruen wedder wesen vnde we denne kummeldur is to Myrow, de scal id eme edder sinen eruen wedder vorlaten vor den heren. Tu tughe disser ding so hebbe ik bruder Deetlef min ingesegel myt des hůses ingesegele to Myrow vor dissen bref gehangen, de ghegeuen is to Myrow na godis bort dusent iar drehundert iar in deme souen vnde achtigesten iare, in sůnte Gregoriis dage des heyligen paweses.

Charte: oblonges Pergament.
Schrift: gewöhnlich.
Siegelbänder: zwei Pergamentstreifen.
Siegel: sind beide vorhanden, rund und von gewöhnlichem meklenburgischen Siegelwachs.
Der Wappenschild des erstem, kleinern ist nicht zu erkennen. Umschrift:

Umschrift

Das zweite, grössere ist gut erhalten und völlig dem Mirowschen Conventssiegel gleich, wie er an der Urkunde von 1359 hängt und dort beschrieben ist.



1) bederue?
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 271 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. XXV.

Johann und Jordan von Cröchern verkaufen an den Johanniter-Orden, namentlich an die Comthureien Mirow und Nemerow, die Vipperowschen Wasser.

D. d. Mirow 20. December 1330.

Nach dem Originale im Grossherzogl. Geh. und Haupt-Archive zu Schwerin.


I n nomine domini Amen. Nos frater Gheuehardus de Bortvelde, Saxonie, Marchie et Slauie proceptor generalis domus hospitalis sancti Johannis Jerosolimitani, totusque conuentus domorum Myrowe et Nemrowe hospitalis predicti vniuersis et singulis, ad quos peruenerit presens scriptum, volumus esse notum, quod Johannes miles et Jordanus famulus, fratres dicti de Crocher, vasalli nobilis ac magnifici viri domini nostri, domini Jonannis de Werle, vendiderunt nobis iusto vendicionis tytulo, dicti domini Johannis consensu accedente, aquas dictas vulgariter Vipperowesche water, cum omnibus ipsarum pertinenciis, [a]ppendiciis, vtilitatibus, fructibus, limitilms et distinctionibus, quibus predicte aque antiquitus sunt distincte, cum redditibus suis triginta et vnius cum dimidia marcarum denariorum slauicalium, cum iurisdictione qualibet, sicut vasalli domini Johannis predicti communiter iurisdictione[m] [possi]dent in bonis suis, absque seruitute aliqua liberas et solutas. Quas aquas cum predictis omnibus dicti de Crocher a predicto domino Johanne tytulo tenuerunt pheodali et ad manus nostras dicto domino Johanni liberc ac beniuole resignarunt, vendiderunt inquam noibis pro trecentis marcis et quindecim marcis denariorum slauicalium, communiter in Noua Robbele soluencium, secundum communem terre cursum, terminis

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 272 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

solucionum inter nos debitis ordinatis. Quas vendicionem et empcionem dictus dominus Johannes ratas et gratas habuit et eas, de consensu et consilio prudentum vasallorum suorum, ipsi tunc assistencium, suarum tenore litterarum confirmauit, volens ut nos dictas aquas possideamus cum pertinenciis suis et eis vtamur, quemadmodum est premissum, sub condicionibus et modis infrascriptis; si dictus dominus Johannes vel heredes sui dictas aquas cum pertinenciis suis premissis et aliis supradictis reemere vellent pro summa trecentarum et quindecim marcarum denariorum predictorum, de hoc liberam habent, quandocumque predicto domino Johanni aut suis heredibus placuerit, facultatem, sicut eis nostris patentibus presentibus litteris, nostris sigillis pendentibus sigillatis est permissum. Qua reemptione per dictum dominum Johannem aut heredes suos facta, ut est dictum, extunc contractus vendicionis et empcionis predicte penitus est rescissus et littere domini Johannis de Werle predicti desuper nobis date omnino sunt extincte. In cuius rei testimonium sigillum nostrum preceptoris predicti cum sigillis domorum Myrowe et Nemrowe predictarum presentibus sunt appensa. Datum Myrowe anno domini millesimo trecentesimo tricesimo, in vigilia beati Thome apostoli.

Charte: oblonges Pergament, an mehreren kleinen Stellen durchlöchert.
Schrift: cursivische Minuskel, hin und wieder abgefallen. Ueber die Stelle [obsi]dent oder [possi]dent lässt sich nach den Buchstaben nichts entscheiden.
Siegelbänder: drei Pergamentstreifen.
Siegel: sind abgefallen.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 273 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. XXVI.

Bernhard von Werle verkauft an die Ritter zu Mirow die Vipperowschen Gewässer.

D. d. Solzow 13. April 1361.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


W y Bernd von ghodes gnaden here tu Welle bekennen openbar vnde tůghen in desseme breůe vnde wyllen openbar wesen al den ghenen, dy dessen bryf syn vnde horn, dat wy myt ghůden wyllen vnde myt rade vser ratgheuen hebben vorkoft vnde vorkopen in desseme breůe den gestlyken luden des Ordens sůnte Johans des hospitales von Jerusalem vnde den brodereni tů Myrow des suluen ordens vor soůen hundert mark vynkennoghen penninghe, de se hebben alrede betalet, der wy en leddych vnde los laten, de Vypperoweschen watere, de aldus gheheyten vnde ghenůmet syn: en se de Vipperoweschc Můritz, de dar angheyt tu dem troghe vnde dem roden bome vnde hert tů der Schylder molne; en se de het de Lankow, vnde en se de het dy Neuele, vnde en se de het dy Torne 1 ), unde en se de het dy Mewense, vnde dy Vipperowesche se, de geyt wente an Bucholte, myt alme rechte, myt dem hoghesten rychte vnde sydesten, vnde myt alme eyghene, vnde myt aller nůt vnde vrůcht, also se vse vader her Johan von Wenden, deme god gnedych sy, vs gheerůet heft vnde wy na beseten hebben, vnde wy vnde vse erůen schun nenerleyghe bede, noch nůt an den wateren beholden, edder vse anbachtlude; vnde se scolen der gantz weldich wesen vnde brůken na eren wyllen. Vnde wy dy watere heft von erer weghen, dy mach dy vysche vor-


1) Wahrscheinlicher ist es, Torne als Torue zu lesen.
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 274 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

kopen, vnde de se von en kopen, de moghen dy vische voren, wer se willen in vsen landen vnde in anderen heren landen, sůnder vse weddersprake vnde sunder hynder vser anbachtlude; vnd wy dar wademester is, de scal hebben edder schycken enen waghen, de se vische vore tu Robele tu markede, swen he se veyt, lutteke vnde grote, also he se veyt, sunder von sunte Mertens daghe wente sunte Peters daghe in der vasten, bynner der tyd so moghen se sollen den heket vnde voren, wer se willen. Vnde an dessen vorscreuen watere scole wy noch nemant pacht noch vischerighe anbeholden, sunder Hynrik von Morin vnde syne vedderen, Hennekens synes broder kyndere, vnde here rechten eruen, de beholden in dessen vorscreuene wateren jarlyker ghulde teyn mark wendescher penninghe vnde en dromt soltes; vnde sunder de vischerighe de tu deme houe lycht tu Soltzow, dat is von der vorstad an wente tu Sylow, dat het de ketel, wente an den hof vnde de weren, de dar bynnen lygghen, vnde swe in deme houe is, dy mach vischen myt vor vnde twyntych worpnette vnde en stokenette darsulues. Nů hebben dessen vorscreuen orde vnde brodere van Myrow vs vnde vsen eůen tughegheuen dorch vses dynstes wille vnde vordernisse, dat wy edder vse erůen de vorscreůene watere vnde ghulde moghen wedder kopen von den orden vnde broderen vor souen hůndert mark vynkennoghen edder wendesche tůschen hyr vnde sunte Mertens daghe, de nů neghest tu kůmt vort ouer sozs iar: bynnen desser tyd, swen wy konen, so moghen wy se losen. De souen hundert mark de scole wy en betalen tů Robele vp enen dach, swan wy edder vse eruen yd en kundeghen. Vnde dy plycht dir ghulde, de de bort [in] deme iare na der tyd an der pacht, de scolen de brodere von Myrow vpboren. Weret dat wy vnde vse eruen se wedder kopen wolden edder koften vor wendesche penninghe, so scolen de wendeschen penninghe

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 275 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

so so ghůt wesen also vinkennoghen penninghe vor souen hundert mark bynnen desser vorscreuenen tyd. Weret dat wy edder vse eruen nicht wedder enkoften de vorscreuene watere vnde ghulde vor souen hundert mark bynnen dessen vorsc[r]euen sozs iaren, so vortmer scole wy, noch vse eruen nenen wederkop mer an den wateren vnde ghulde hebben, wen se scolen se den ewychlyken vnde vredychliken besitten vnde hebben. De deghedynghes lůde desser vorscreuen stucke hebben ghewesen: broder Herman von Werbergh mester des vorscreuen ordens vnde broder Otto von Stendal Cummendur des huses tu Myrow. Tughe desser vorbenomeden stucke synt: Hyuryk von Meryn, Heyne Plote, Tydeke Bruschauere vnde Henningh syn veddere, Tydeke Kozs, knapen, her Johan Rutze vnde Tyderyk. Wozsterode, vse scryuere. Stede vnde vast tu holdende al desse stucke, so hebbe wy vnse grote ingheseghel vor dessen bref ghehenghet, de ghegheuen vnde gescreuen is in dem houe tů Soltzow na der bort vnses heren godes drutteynhundert iar in deme ene vnde sestychghesten iare, in sunte Jurigens daghe des heylyghen martelers.

Charte: ein langes und schmales Pergament.
Schrift: unregelmässige, cursiviscbe Minuskel.
Siegelband: eine Schnur von grüner Seide.
Siegel: ist abgefallen.

Nach der Urkunde von 1482 Nr. XXIX war diese Urkunde 1482 verloren gegangen.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 276 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. XXVII.

Die Comthurei Mirow räumt dem Herrn Bernhard von Werle den Wiederkauf der Vipperowschen Wasser ein.

D. d. Solzow 23. April 1361.

Nach dem Originale im Grossherzogl. Geh. und Haupt-Archive zu Schwerin.


W y broder Otto van Stendal Commendur des huses to Myrow vnde de gnemenen brodere des conuentes dar sulues bekennen openbar in desme breue vnde tůghen, dat wy hebben wedder ghegheuen vnde gheuen in desser ieghenwerdecheyt deme erlyken vorsten vnseme leuen heren, hern Bernde van Wenden vnde synen rechten erfnamen enen wedderkop der Vipperoweschen watere vnde der anderen see, de to der wade liggen, vor souen hundert mark vynkenoghen edder wendeseher pennynghe to betalende to sunte Mertens daghe, de nu neghest tokumpt vort ouer sozs iar; bynnen desser tyd, swan vnse here wyl edder syne rechten erfnamen, so mach he losen sunder iengherhande weddersprake vor dat vorsproken ghelt, vnde scal vs dat vorkundyghen, wan he edder syne erfnamen dat losen wyllen; vnde wan he loset de vorscreuen watere, so scole wy em vnde synen eruen wedder antwerden twe breue, de he vns ghegheuen heft, beseghelt myt dem groten ingheseghele vppe de watere vorgescreuen. Dyt loue ik broder Otto van Stendal commendur vorghenomet vnde dat mene conuent des huses to Myrow entruwen vnseme leuen eruen heren, hern Bernde van Wenden vnde synen rechten eruen vnde to syner hant: Yon van Grambow, Hynrike van Moryn, Heyne Ploten, Clawese Karghow, Tydeke Brusehaueren stede vnde vast to holdende. To ener grotter tughynge, so hebbe ik myn ingheseghel

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 277 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

myt des conuentes ingheseghel vor dessen bref ghehenghet, de ghegheuen vnde screuen is in deme houe to Soltzow na godes bort drutteynhundert iar in deme en vnde sosyghesten iare in sunte Jurgens daghe des hylghen mertelers.


Nr. XXVIII.

Laurentius und Johann, Herren von Werle, verleihen den Brüdern Regendantz die Gewässer der Müritz, welche die von Cröchern besessen hatten.

D. d. Malchin 1375.

Nach einer Abschrift aus dem Anfange sec. 16 im Grossherzogl. Geh. und Haupt-Archive zu Schwerin.


W y Laurencius vnde Johan broder van gades gnaden heren to Werle bekennen apenbar in dessem breue, dat wy hebben gegeuen vnde iegenwardigen gheuen in kraft vnde macht dusses breues vor alle vns vnde vnsen rechten eruen, dat wy mith witscap vnde wol bedachtem mode na rade vnser truwen rederen hebben gegeuen vnde geuen vnsem leuen getruwen hern Andreas vnde Hinrico broderen, ghenomet de Regedantze, vnde eren rechten eruen de watere, de hir na benometh stan, de de van Krochgeren to Warne beseten hadden, van deme Bocker malen grauen an bette like auer an den Kriweser borch in der lenge vnde brede bette an dat hofwater to Soltzow vnde vort an der anderen siden heth an dat dorp tho Bockholte, so de watere liggen in al eren sceden, enden vnde rumen, alze hir na bescreuen stan: eyn water genomet de boddem, vortmer eyn water genomet de dupe, dar negest dat water genomet de kule, vortmher en water genomet de verchene mith

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 278 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

deme . . . en [wer]der, dat dar licht iegen Gartze auer vore der reke to Gartze mith den elden togen vnde rorhopen, mith deme watere genomet de klyzige, mith deme Bockholteschen ende, desser water to netende vnde hebben mith aller rechticheit nichtes vtligenamen. Hir vor scolen de vorbenomeden Regedantze mith eren rechten eruen vns vnde vnsen rechten eruen alle iar geuen XX lub. mark stral. vnde griph., so in vnseme lande genge vnde geue sin, vnde dre punt pepers to schikkende to deme Wredenhagen uppe alle sunte Mertensdage. Vortmher scholen se van desseme watere vorbenomet alle weken to twen tiden, alzo middeweken vnde vrigdage viske hebben to kope vppe deme markede to Rabel. Alle dusse vorbenomeden stucke laue wy Laurencius vnde Johan brodere vnde heren to Werle vor vns vnde vnse rechten eruen stede vnde vaste wol to holdende. Dusser stucke vnde articulen scolen vnde willen wy heren mith vnsen rechten eruen en vnde eren rechten eruen ene rechte were wezen. Aller vorgescreuen stukke laue wy Laurencius vnde Johan vor vns vnde vnse nakamelinge stede vnde vast tho holdende. Gegeuen vnde screuen to Malchin in den iaren vnses heren dusent dre hundert in deme vif vnde souentigsten iare. Tho merer warheith vnde sekerheit louen hebbe wy Laurencius vnde Johan wy mith wiscop vnde vulbort vnser truwen rederen hir by an vnde auer sint wezen leuen getruwen alze: Hinrik vnde Gunter Le[m]ewen (?), Hinrik van Bulow, Johan van Grabow, Heyne L[u]ttowen (?) vnde Bernt van Lesten marscalk.

Anmerkung. Die Schrift ist in mehreren Zügen so unklar, dass sich über einige Fälle durchaus nichts entscheiden lässt.
Auf der Rückseite steht als alte Registratur-Designation: "Wasser den kumptor van Mirow belangend".


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 279 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. XXIX.

Herzog Magnus und Balthasar erneuern die Verpachtung des Comthurs zu Mirow, an die Morin jährlich fünf Mark lübisch und ein Drömt Salz zu entrichten.

D. d. Wredenhagen 25. September 1482.

Nach einer Abschrift im Grossherzogl. Geh. und Haupt-Archive zu Schwerin.


W y Magnus vnnd Baltasar gebruder vhan gadesz gnaden hertoghen tho Meckelenborch, fürsten tho Wenden, greuen tho Szweryn, Rostock vnnd Stergerde etc. der lande heren Bekennen myth dissem jegenwerdigen vnszem openen breue vhor vnsz, vnsze eruenn, nhakomelinghe vnnd szus vhor enen idermanne, den disse vnsze jeghenwerdighe breff vorkumpth szen, horen edder leszen, alszo dene de ghestrenghe vnnd wolduchtighe vnsze raedh vnnd leue getruwe Er Achym Wagenschutte Comptor tho Myro ahn enem, vnnd de hoechghelerde Er Hynrick Maryn in den rechten doctor, Henneke vnd Laurens Maryn, bruder, ahn den anderen dele, szus langhe in twedracht gheweszen synt enes vorsegelden breues, ludende vp etlyke rechticheyde des waters vnnd szee de Mortzen ghenoemith, welcker breff dorch dhen ergenanten eren Achim Wagenschutte Comptor den vorscreuen Marynen van affhenden ghekamen vnnd vorloren is gheworden, hebben wy vorgenanten heren dhe beyden parten myth dessen hyr nhagescreuen vnsen leuen ohemen, vnse besunderen heren vnnd frunde vnnd etlyke vnsze Reder entwey dedingeth vnnd euwichlyken vorrichteth, alsze dath dhe comptor edder regerer dhes huszes vnd houes tho Myro, de thor tydth ys, vnnd dhar na alle syne nhakamelinghe, dhen Marynen vnnd eren eruen alle jar vppe sunte mertens daghe vhan dhen rechticheyden des waters

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 280 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

vnde sehe, Mortz ghenomith, szo im breue vorscreuen vnnd vorszegelth was, vyff lubescke marck vnnd eyn dromith szoltes, szo in vhor tyden de Maryne szyck der jarlyker pechte gebruketh hebben, gheuen vnnd vornughen schall, edder sze vnnd ere eruen ahn dhe enden dar dhen Marynen vnnd eren eruen ane benugheth vorwiszen, dar sze szodane pechte vnvorhindert moghen boren vnd dhar mede schal allerleye thosprake dhes vorlaren breues haluen vhan dhen Marynen tho Ern Achim Wagenschutten Comptor vorbenompt vnnd szynen nhakomelinghen ghestilleth euwichlyken wechgelecht weszen edder vhan dhen Marynen nycht forder mher anghespraketh werden, vnnd dhe Maryne vnnd ere eruen scholen euwichlyken by sulcker jarlyker vpborynghe dher vyff lubiscke marck und eyn dromith szoltes vhan dhem Comptor des huszes Myrow, tho dhen vorbenoemden dagetiden tho borende euwichlyken beszorgeth weszen vnde vnvorhynderth blyuen, in crafft vnnd machth dyszes breues. Hir by ahn vnde auer szynt ghewesth de wolgebaren vnszen besunderen leuen heren vnde frunde: her Jacob graue vhan Lyndow, greue tho Ruppyn vnde Mockeren vnsze leue ohem, her Lodewich graue tho Nowgarden vnnd here tho Euersten, Ludtke Moltszaen de junger, her Nycolaus Hertzberch prawesth to Fredelanth, Eggerth Hane vnnd mher der vnszen liuen getruwen. Des tor bekantnyssze hebben wy vnsze ingeszeghell myth wytschopp heten henghen benedden ahn dessen breff, dhe gegheuen ysz thom. Wredenhagen am negesten middeweken vhor Michaelis archangeli nha dhen jaren vnszes heren, szo men screff duszenth verhunderth vnde twe vnde achtentich.

Nach einer Copei auf Papier. Die in dieser Urkunde als verloren gegangen bezeichnete Original-Urkunde ist diejenige, welche Nr. XXVI d. d. 1361 nach dem Originale im Königl. Preuss. Geh. Staats-Archive abgedruckt ist.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 281 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. XXX.

Der Bischof Heinrich von Havelberg verleihet dem Kloster Dargun die Zehnten aus den Dörfern Werder, Arnoldesdorp, Granzin, Techentin und Blankenvort, welche Nicolaus Herr von Werle dem Kloster verliehen hat.

D. d. Velberg 14. Octobcr 1256.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


I n nomine sancte et indiuidue trinitatis. Amen. Heinricus, Dei gratia Hauelbergensis ecclesie Episcopus, omnibus in perpetuum. Equitati et rationi conuenire uidetur, si ea, que iuste gerimus, perpetua stabilitate firmemus. Cum itaque experimento frequenti instruamur, quantum status presentis seculi sit incertus et hic manens ciuitas non sit nobis, consideremus nichilominus nobis esse summopere necessarium et salubre, ut nobis eternum et felicem statum per hec transitoria comparemus: Inde est quod nosse volumus tam posteros, quam presentes, nos de quinque villis, videlicet de Werdhere, de Arnoldesdhorp, de Grancin, de Techentin et de Blankenvort, quas nobilis vir dominus Nicholaus de Werle monasterio de Dargun, Cisterciensis ordinis, Caminensis dyocesis, in honore sancte Dei genitricis et virginis Marie fundato, cum omni iure liberaliter contulit, decimam ex eisdem villis prouenientem, que ad nostram spectabat iurisdictionem, ad subsidium fratrum in prefato monasterio deuote famulantium, vt per ipsorum, que Domino nocte dieque in orationibus, ieiuniis, vigiliis et aliis diuinis obsequiis offerunt, suffragia eterna gaudia feliciter assequamur, de communi con-

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 282 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

sensu nostri capituli, prout ipsius probat appensio sigilli, cum omni iure nostro, sicut antea possederant a domino Zuerinensi, libere in donum perpetuum contulisse: sane si fratres dicti monasterii de Dargun possessionem predictarum villarum vendendo siue commutando a se dimiserint, ita videlicet ut eandem aliquis possideat usufructuario quoad viuit, ipsam cum decima tenebit a fratribus memoratis; si vero ita penitus eam a se duxerint alienandam, ut ad ipsos sepe dicta possessio de cetero redire non possit, quicumque eam possederit, ipsius decimam a nobis in feodo recipiet et tenebit. Acta sunt hec anno gratie M°CC°L°Vl°. Testes sunt: dominus Wicbertus prepositus de Hauelberge, magister Ecbertus, dominus Conradus de Brode, magister Johannes de Repin, dominus Stepnanus prepositus de Robele, dominus Hampe miles de Wistohc, dominus Heinricus Dargaz, dominus Otto Bersere, dominus Jeroslaus, dominus Vnslauus, milites de Robele, et alii multi. Vt autem hec nostra donatio in perpetuum maneat inconwlsa, presentem paginam cum testium subarratione conscribi fecimus et nostri ac capituli sigillorum testimonio communiri. Datum in Velberge pridie idus [Oc]tob., pontificatus nostri anno XII°.

Auf einem länglichen Pergament in einer klaren, festen, gefälligen Minuskel; die Siegel sind von den roth und grün seidenen Siegelbändern abgefallen.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 283 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. XXXI.

Nicolaus, Johann und Johann, Herren von Werle, verleihen dem Kloster Dargun Eigenthum, Gerichtsbarkeit, Dienste und Abgaben von den Dörfern Werder oder Crazeburg, Dalmersdorf, Techentin, Blankenvorde und Granzin.

D. d. Güstrow 25. Junii 1314.

Nach dem Originale im Königl. Geh. Staats-Archive zu Berlin.


I n nomine sancte et indiuidue trinitatis. Amen. Nicolaus et Johannes Dei gratia domini de Werle et Johannes eadem gratia domicellus de eodem, vniuersis presentia uisuris uel audituris salutem in Domino sempiternam. Ne acta nobilium a memoria hominum excidant laudabilia, expedit aliquotiens scripturam fieri, que testimonium contineat ueritatis. Noscat igitur reuerenda natio presentium et felix successio futurorum, quod, diuine remunerationis intuitu principaliter, quo fratres in Dargun gratuite semper prosequimur, et in consequenti recepto trecentarum marcarum restauro, prerogatiuas, proprietates et iura singula et indulta domino Johanni Abbati monasterii Dargunensis et fratribus eiusdem, Cysterciensis ordinis, ab auo nostro de Werle domino Nicolao, pie recordationis in Christo, et a nostris progenitoribus ceteris data et concessa, approbando, ratificando in sui robore per presentia confirmamus: utputa uillam Werdere, que alio nomine Crazeborch appellatur, Dalmersdorp, Techentin, Blankenuorde et Granzin per omnes terminos et metas, proprietatem perpetuitatis, cum omni iure, fructu et vtilitate, cum precariis et exactionibus et cum nummismate, confirmatione presentium perpetuo condonamus. Dimittimus insupcr dictarum uillarum incolas ab edificatione urbium,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 284 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

positione pontium, exstructione aggerum, extorsione uectigalium liberos et exemptos. Arbitramur etiam in presentibus, quod si aliqui in fuiturum, quod absit, uillam Werdere, que nunc Kraceborch nuncupatur, specialiter inbrigando impeterent, tunc nos, si requisiti fuerimus, euictionem seu warandiam anni et mensis prestabimus, domino Abbati antedicto et fratribus supradictis. Ne igitur hanc donationem et confirmationem nostram, a nobis rite et rationabiliter ordinatam, aliquis de nostris successoribus in posterum infringere ualeat uel presumat, presentem litteram super hoc confectam sigillorum nostrorum munimine duximus roborandam Testes huius donationis et facti sunt nostri milites: Tessemarus, Rodolphus Baroldi, Otto de Rethzowe, Conradus Vos, Conradus de Lankowe, Reymbernus de Malin, Hinricus de Morin, et clerici: decanus Gustrowensis dominus Koz, dominus Woldericus thesaurarius, magister Johannen de Campis et dominus Stacius, canonici Gustrowenses, et ceteri plurimi fide digni. Actum et datum in Gustrowe anno domini M°CCC° XIIII°, in crastino beati Johannis baptiste.

Charte: quadratisches Pergament, ganz erhalten.
Schrift: grosse, fette neugothische Minuskel, ganz leserlich.
Siegelbänder: drei, von grüner und rother Seide.
Siegel: nur das erste ist vorhanden, mit dem gekrönten Stierkopf. Die Umschrift ist noch ziemlich zu lesen.

Umschrift

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 285 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Nr. XXXII.

Bernhard, Herr von Werle, bestätigt den Verkauf der Dörfer Crazeburg, Dalmerstorf, Techentin, Blankenvorde und Granzin von dem Kloster Dargun an die Comthurei Mirow, unter Transsumirung der dem Kloster Dargun darüber gegebenen Urkunden.

D. d. Gustrow 6. Januar 1257.
D. d. Güstrow 25. Junii  1314.
D.  d.  Roebel   19. Julii 1359.

Aus einem Diplomatarium auf Papier aus dem 16. Jahrhundert im Grossh. Geh. und Haupt-Archive zu Schwerin.


I n nomine domini Amen. Nos Bernardus Dei gratia dominus de Werle vniuersis Christi fidelibus presencia visuris vel audituris salutem in eo, qui omnium est vera salus. Cum ea, que geruntur in tempore, cum lapsu temporis euanescunt, nisi litteris et testibus idoneis fulciuntur: noscat igitur reuerenda nacio presentium et felix successio futurorum, quod litteras patris nostri pie memorie nostrorumque progenitorum, in presencia nostrorum consiliariorum ad hoc requisitorum, Abbati et Monasterio in Darghin Cisterciensis ordinis super quibusdam villis infra scriptis traditas, vidimus integras, nec in aliqua sui parte viciatas, et eas sane intelleximus, in quibus hec verba Prime littere:

In nomine beate et indiuidue trinitatis. Nicolaus Dei gratia dominus de Werle vniuersis sancte matris Ecclesie filiis salutem in vero salutari. Gesta racionabiliter transitu temporis annullantur, nisi fulciantur testibus et serie litterarum. Quapropter nouerint vniuersi presentis pagine inspectores, quod nos ob remedium anime nostre ac parentum nostrorum fratribus

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 286 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Cisterciensis ordinis in Darghin, Deo et beate virgini iugiter famulantibus, contulimus villam Dalmestorp cum vniuersis attinenciis suis et dimidietate stagni Cobolc. Preterea comparauerunt a nobis et a nostris feodalibus villas, pro quingentis pene marcis, quorum nomina subsequuntur, videlicet Werdere, Techentin, Blankenuorde et Granzin, cuius proprietatem ad admonicionem et instanciam domini Henrici, dicti loci Abbatis, in maiori altari obtulimus in die omnium sanctorum, cum omni iure, sicut Ludewinus et Granzov a nobis antea possederunt, prosentibus militibus nostris, quibus eadem hora contigit interesse. Volumus igitur, ut hanc, sicut et alias villas superius memoratas, quiete possideant cum omnibus attinenciis earundem, pratis scilicet, pascuis, aquis, molendinis, stagnis et vniuersis terris, quibus taliter supputantur. Incipiunt in stagno, quod Lanckauel dicitur, et ascendunt directe ad austrum perante duas quercus signatas ad montem vnum, in quo stat quercus signata, inde recto cursu procedunt per paludem magnam vsque ad stagnum, quod Thechentin vocatur, quod totum est claustri, a quo videlicet stagno circumflectuntur per ascensum Hobole, usque ad aliud stagnum, quod Stawkow nominatur, vbi in se riuulum recipit ex eodem stagno profluentem; ab inde vero per ascensum eiusdem riuuli et stagni tendunt ad viam, qua de Wesenberghe in Granzin venitur, quae eciam via terminus est inter Granzin et Babic, vsque ad alium quendam torrentem, qui estiuo tempore exsiccatur, per cuius descensum ad predictam Hobolam dirigunt cursum suum; inde per meatum Hobole ascendunt ad stagnum Paule, a cuius aquilonari parte circa medium versus aquilonem vadunt perante quercum ad paludem quandam, vnde directo cursu tenduntur ad quandam quercum, que sita est in orientali parte cuiusdam parui stagni, ex vtraque parte cruce bis signatam, et ab illa vsque ad quoddam stagnum, quod

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 287 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

dicitur paruum Sciruene, diriguntur, a quo per ascesum parui montis recto tramite ante multas quercus signatas versus orientem veniunt ad quoddam stagnum, quod Cuthimershe nominatur; inde paruo interuallo procedunt ad quandam quercum, quae tres praecipuos habet ramos, et inferius est exusta; inde flectuntur et currunt ad aliam quercum, vbi conterminantur campi illorum de Granzin et de Cutkune et de Dalmerstorpe, a qua procedentes vadunt directo cursu ad quendam valliculum, vbi concurrunt termini illorum de Dalmestorp et illorum de Chutune et de Dannenbeke; inde recto cursu tendunt ante multos valliculos pro terminis factos vsque ad quandam magnam crucem quatuor vicibus signatam; inde vadunt iterum ante tales valliculos et dirigunt gressum suum vsque ad Hobolam fluuium, tenduntque per Hobolam ad castrum Zcarniz, de quo videlicet castro vergunt ad vallem Liperi, a qua veniunt ad quercus, cuius summitas est exusta; exinde recto pergunt tramite ad viam, que ducit Stargard; abinde tenduntur directe vsque ad vallem, que dicitur Margreuenbude; inde protrahuntur per paludem vsque Cobole: hos itaque prescriptos stabiles et inconuulsos volumus perhenniter obseruari. Dimittimus insuper dictarum villarum possessores liberos ab aduocacia, vrbium edificacione, poncium [et] aggerum exstructione, a peticione et vectigalium extorsione et reliquis seruiciis, que nobis hactenus ex debito impenderent, ita sane, ut per omnia ea libertate gaudeant, qua ceteri villarum homines, quas in nostro dominio sepe dicti fratres possident, perfrui comprobantnr. Vt ergo hec nostra donacio et oblacio fidelisque prelibatorum fratrum comparacio inuiolabiliter a posteris conseruetur, presentem paginam cum sigilli nostri appensione porrigimus munimine. Huius rei testes sunt: dominus Theodoricus prepositus de Gusterow, Albertus decanus, Gher. scolasticus, Godefridus canonicus et notarius ibidem,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 288 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

dominus Stepbanus prepositus de Robele, Vnizlaus, Jerez[l]aus, Johannes de Hawelberghe, Arnoldus de Nigenkerke, Lodewicus Cabolt, Johannes de Cropelin, Ludolphus Rone, milites, et alii quam plures. Datum Gusterow, anno domini M°CC°LVII°, in epiphania domini:

     Secundc littere:

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Amen. Nicolaus et Johannes, Dei gracia domini de Werle, et Johannes eadem gracia domicellus de eodem. Vniuersis presencia visuris vel audituris salutem in domino sempiternam.

Dann folgt hier die Urkunde, d. d. Gustrow anno domini M°CCC°XIIII° in crastino beati Johannis baptiste, wie sie nach dem Originale in Nr. XXXI abgedruckt ist.

Quibus auditis et sic intellectis idem dominus Thidericus Abbas in Darghin ex parte ipsins suique conuentns nobis instantissime supplicauit, ut ad quendam contractum cum honorabilibus viris fratribus Hermanno de Werberghe magistro ordinis sancti Johannis hospitalis Hierosolimitani et Ottone de Stendal commendatore domus Mirow suisque cum conuentualibus, vendicionem et empciouem dictarum villarum, videlicet Craceborch, Dalmerstorpe, Techentin, Blankenuorde, Granzin, habitum, nostrum concessum apponere dignaremur; nos vero, non solum ob dicti Abbatis suique conuentus instanciam, sed eciam propter quandam pecunie summam, videlicet trecentarum et quinquaginta marcarum denariorum slauicalium, a predicto fratre Ottone commendatore exinde in prompto perceptam, nostrum consensum plenum de nostrorum concilio huiusmodi contractui apposuimus et presentibus adhibemus, prenarratam emptionem predictarum villarum per antedictos fratres Hermannum de Werberghe et Ottonem de Stendal ex parte sui ordinis factam ratificantes et

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 289 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

certitudinaliter approbantes, itaque quod nec nos, nostri heredes, successores, nes aliquis nostrorum officialium prenarratum ordinem beati Johannis, magistrum ordinis eiusdem, commendatorem et conuentuales domus Mirow predicte in villis prelibatis, videlicet Craceborch, Dalmerstorp, Techentin, Blankenuorde et Granzin et in omnibus suis proprictatibus, libertatibus, juribus, metis atque terminis, prout in premissis nostrorum progenitorum continetur litteris, vllatenus debeant impedire. In huius vero nostri consensus confirmacionem et omnium premissorum pleniorem euidenciam presentes litteras, de certa nostra sciencia conscriptas, sigilli nostri munimine duximus roborandas. Testes huius sunt: Nicolaus de Plasten, Henricus de Morin, Hinricus Campze, Jo. de Grambow, Nicolaus Carghow, nostri consiliarii, Johannes Rutze noster notarius, Tidericus Mirow, Hennigk Brusehauere, et alii plurimi fide digni. Datum et actum Robele, anno domini millesimo trecentesimo quinquagesimo nono, ipso die beate Margarethe.


Nr. XXXIII.

Die Comthurei Mirow verschreibt dem Herrn Bernhard von Werle den Wiederkauf der Haidedörfer Crazeburg, Dalmerstorf, Granzin, Techentin und Blankenvorde.

D. d. 13. Julii 1359.

Nach dem Originale im Grossh. Geh. Haupt.-Archive zu Schwerin.


W y broder Otto van Stendal, Cummendůr tů Myrow, vnde wi ghemeynen brůdere dar sulues bekennen openbar an dessem breue alle den ienen, de en zeen edder horen, dat wi des macht hebben ghegheuen vnde gheuen in dessem breue useme leuen gnedyghen heren Juncher Bernde van Werle vnde synen rechten

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 290 zur ersten Seite zur vorherigen Seite

eruen, dat se dat gůt vp der heyde, dorpere de gheheyten syn: Craseborch, Dalmestorpe, Grantzyn, Techentyn, Blankenuorde, mit al deme dat dar tů hort, wedder kopen moghen vor dre dusent mark vnde souentich mark vinkenoghen penninghe, nu tů sunte Mertens daghe neghest kvmt vnde vort ouer eyn iar,  der dar na euer eyn iar tů sunte Mertens daghe, dat is nu tů sunte Mertens daghe vort ouer twen iaren; bynnen desser tit scolen se vns gheuen vnde betalen de vorscreuenen penninghe dre dusent mark vnde souentich mark in der stat tů Nyen Brandenborch, wanneyr en dat euenst is, vnde wi cummendůr vnde brůdere scholen denne wedder antworden de breue, de wi hebben vp dat gůt. Were ok dat vnse here Juncher Bernd edder syne eruen dat vorsproken gůt nicht wedder enkoften bynnen desser tit vnde dat vorsůmeden, so enscal vnse here Juncher Bernd noch syne eruen nyne wedder kopinghe an deme gůde meir hebben. Tů eyner groteren bewaringhe so hebbe wi vnse vnde der meynen brůdere ingheseghele vor dessen bref ghehenghet, de gheuen vnde screuen is na godes bort dusent iar drehundert iare inme neghen vnde vefteghesten iarc, in sunte Margreten daghe der hilghen iuncurowen.

Charte: oblonges Pergament.
Schrift: gewöhnlich.
Siegelbänder: zwei Pergamentstreifen.
Siegel: sind zwei vorhanden, beide rund und von gewöhnlichem ungeläuterten Wachs.

Das erste, kleinere hat in rundem Felde auf einem Schilde zwei aufrecht stehende Beile nebeneinander. Umschrift:

Umschrift

Das zweite, grössere hat im runden, mit vier halbbogenförmigen Linien am Rande verzierten Felde einen aufrecht stehenden Heiligen (den St. Johannes d. T.) mit dem Heiligenscheine, mit entblösster rechter Schulter und mit einem runden Schilde in der linken Hand, worauf ein kleines Lamm steht; an jeder Seite lehnt sich ein Blumen- (Rosen ?)-Zweig. - Umschrift:

Umschrift

(Dies Siegel ist abgebildet in Westph. Mon. IV., Tab. 17. Nr. 5.)