zurück zur Metadatenansicht auf dem Dokumentenserver
zurück
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen [ Seite 309 ] zur nächsten Seite zur letzen Seite
Dokument dauerhaft verlinken Dokument im gesamten Band öffnen Metadaten auf dem Dokumentenserver anzeigen
A.

Urkunden

zur
Geschichte der Besitzungen des Klosters Michaelstein.

 

Nr. I.

Die Fürsten Nicolaus und Heinrich von Rostock verleihen, unter Zustimmung ihrer Brüder Johannes und Pribislav, dem Kloster Michaelstein im Bisthum Halberstadt die Güter in der Einöde des Dorfes Rosin und bestimmen deren Grenzen.

D. d. 1229. Junii 1.
Nach einer alten Abschrift im grossherzogl. mcklenb. Geh. u. Haupt-Archive zu Schwerin.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Ego Nycolaus et Hinricus fratres dei gratia et domini dicti de Rostok omnibus inperpetuum. Decurrenti cum tempore ne labantur, que geruntur in tempore, littera[ rum memo ]ria de[bent e]ternari. [ In ]de [ est ] quod ego Nycolaus et Hinricus fratres omnibus presentis pagine inspectoribus notum esse volumus, quod nos, diuina nobis inspir[ ant ]e gratia, cum vnanimi consensu fratrum nostrorum Johannis et Prybzlay et omnium heredum nostrorum, pro salute nostra et omnium antecessorum nostrorum pro remissione peccatorum, monasterio Lapidis Sancti Mychahelis, quod situm est in Halberstadensi diocesi, bona in solitudine ad villam Resin antiquitus pertinentia, ab omni iure secularis potestatis exempta, cum decimis, pratis, vineis,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 310 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

terris, [ nemoribus , . . . . . .].iis et pascuis, in busco et plano, in aquis et molendinis, in viis, semitis et omnibus aliis [ liertatibus et imm ]unit[ atibus ] suis, contulimus perpetuo possidendum. Ne autem predictum monasterium aliquam [ de hoc dubietati ]s pa[ tia ]tur molestiam, volumus, vt ab oriente paruum stagnum, quod vulgo dêpensê [ d ]ic[ itur, et a ]b occidente locus, qui dêpendille nominatur, includantur, ab aquilone autem Nebulam fl[ umen ta ]ng[ ant ] et ad meridiem magnum stagnum Bisdede et terminos Belichow[ ens ]es et terminos Bellicon[ en ]ses, ant[ iquitus ] a [ pa ]rentibus nostris designatos, ab omni contradictione vbique contingant. Ut omnis sinistra desit suspicio, quod bona voluntate fecimus, sigilli nostri inpressione roboramus. Huius donationis festes sunt: canonici de Gustrowe: Godfridus, Thidericus, Johannes, Helias, Reynerus; laici vero: Hinricus dapifer, Baroldus aduocatus, Jordanus, Hinricus Grubo, Johannes de Snakenborch, Walterus deAmersleue, Wilhelmus comes de Altena, Bernardus comes de Spegelberch, Johannes minor aduocatus et alii quam plures. Acta sunt hec anno gratie M° CC° XX° nono, indictione secunda, kalendis Junii.

Vorstehende Urkunde, mit der Zehntenverleihung des Bischofs Conrad von Camin vom J. 1233, befindet sich bei den Urkunden des Klosters Doberan im grossherzogl. meklenb. Geh. u. Haupt-Archive zu Schwerin in einer auf einem halben Bogen Baumwollenpapier in Querfolio gegen das Ende des 14. Jahrhunderts gefertigten Abschrift. Die Urkunde hat durch Scheuern in den Falten und durch Mäusefrass, so wie durch Verbleichen der Dinte bedeutende Lücken erhalten, deren Ergänzung in [ ] versucht ist; glücklicherweise fehlt nichts von Bedeutung. Die auch für einen Kundigen sehr grosse Schwierigkeit der Entzifferung dieser äusserst wichtigen Urkunde ist wahrscheinlich Ursache, dass sie bisher unbekannt geblieben ist.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 311 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite
Nr. II.

Der Bischof Conrad von Camin verleiht mit Einwilligung seines Capitels dem Kloster Michaelstein im Bisthum Halberstadt die Zehnten von den Gütern Rosin, welche die Fürsten Nicolaus und Heinrich von Rostock mit den Zehnten, die sie in Bisdede von dem Bischofe zu Lehn tragen, dem Kloster verliehen haben.

D. d. Camin. 1233.
Nach einer alten Abschrift im grossherzogl. meklenb. Geh. und H. Archive zu Schwerin.

[ In nomine sancte et indi ]uidue trinitatis. Conradus dei gratia Caminensis episcopus presentibus et futuris. Quoniam hominum facta per velocem [ cursum temporum et ] etatum obscurantur, nisi scriptis autenticis posterorum memorie commendentur, idcirco h[ ab ]undantis c[ autele sua ]det vtilitas, vt, qui vult donis auf oblationibus anime consequi salutem, factum sue dona[ tionis per ] scriptu[ ram ] t[ rada ]t memorie posteritatis. Vnde ad vniuersorum Christi volumus noticiam peruenire f[ ide ]lium, quod dilecti nobis Nycolaus et Hinricus domini de Rostok decimam super totam solitudinem possident a nobis iure pheodali, que tali nomine Bisdede nuncupatur. Cum vnanimi consensu fratrum suorum Johannis et Prybzlay monasterio, quod dicitur Lapis Sancti Mychahelis et situm est in Halberstadensi diocesi, bona Resin dicta, quorum termini sunt ab Oriente paruum stagnum, ab occidente vallis profunda, ad aquilonem flumen Nebula, ad meridiem magnum stagnum Birdede et tangunt terminos villarum Belichowe et Belin, ab omni iure secularis postestatis exempta, cum decimis, pratis, terris, nemoribus, in busco et in plano, in viis et semitis, in aquis et molendinis, aduocatiis et aliis libertatibus et immunitatibus suis pro salute sua contulerunt perpetuo possidendum. Nos igitur, de tali pietatis deuotione, sicud [ t ]enemur, in Christo congaudentes, dicti loci decimam de vnanimi consensu nostri [ c ]ap[ ituli ] libere conferimus cenobio supramemorato illibate perpetuo possidendam Ne autem quisquam inposterum

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 312 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

predic[ tam ] do[ nationem ] ausu temerario uel violentia presumat minuere aut immutare, ipsam banno nostro et sigillorum nostrorum munimine cautius communimus. Conseruatoribus donationis memorate sit pax vite et salus anime. Datum in Camyn anno gratie M° CC° XXXIII°.

Vorstehende Urkunde ist mit der Verleihung der Güter Rosin auf einem Blatte zusammengeschieben man vgl. zur Verleihungsurkunde vom 1. Junius 1229, Nr. I.


Nr. III.

Der Bischof Conrad von Camin schenkt der Dom-Kirche zu Güstrow die Zehnten von 63 Hufen im Lande Circipanien aus den Dörfern Jahmen. Deutsch Bützin, Dehmen, Granzow, Wendisch Methling, Beestland, Klein-Dalwitz, von denen die Zehnten aus 40 Hufen zur Stiftung von Präbenden, aus 20 Hufen zum gemeinschaftlichen Gebrauche der Domherren und aus 3 Hufen zu jährlichen Gedächtnissfeiern für den Bischof verwandt werden sollen, und verleihet derselben Kirche das Archidiakonat und die Seelsorge über das ganze Land Bisdede oder Tribidene.

D. d. 1235. Oct. (16).
Nach einer Abschrift aus dem 14. Jahrh. im grossherzogl. meklenb. Geh. u. Haupt-Archive zu Schwerin.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Conradus dei gracia Caminensis episcopus uniuersis Christi fidelibus presens scriptum inspicientibus in perpetuum. Sciant tam posteri quam presentes, quod nos de bona uoluntate nostra cum unanimi consensu capittuli nostri Caminensis ecclesie in Gustrowe in nostra dyocesi plantate decimas sexaginta mansorum integre sine aliqua diminucione in terra Cirpanie liberaliter contulimus perpetue possidendas in uillis sub-

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 313 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

scriptis: in villa Jamin decem mansi, in Teutonico Butzin nouem mansi, in Damene tredecim mansi, in Granzowe vndecim mansi, in Slauico Metnic sex mansi, in Biezlande vndecim mansi, in Paruo Daleuiz quatuor mansi, ita ut de predictis mansis quadraginta cedant ad prebendas speciales instituendas, viginti vero preter principales prebendas in communes usus fratrum ecclesie conuertantur, de tribus autem singulis annis nostra memoria peragatur. Preterea memorate ecclesie contulimus archidiaconatum cum cura animarum per totam terram Bisdede siue Tribedene, ita quod fratres eiusdem ecclesie unum ex ipsis eligant libere ad tale officium, domino Thiderico, qui nunc eidem officio nostra auctoritate preest, decedente uel uoluntarie resignante, et electum nobis representent, qui in terra memorata sollicitudinem nostram gerat. Vt autem hec rata permaneant et inconwlsa, nostros sigillo et ecclesie nostre firmiter communimus, anathematizantes et excommunicantes eos, qui contra statutum hoc aliquid presumpserint attemptare. Testes huius rei sunt: Florencius prepositus, Johannes decanus, Matheus custos,Hugho scolasticus, canonici Caminenses, Jakezo aduocatus in Saltwedele, Helboldus miles, Rauenoet alii quam plures. Acta sunt hec anno gracie M ° CC° XXX° V°, mense Octobre, pontificatus nostri anno secundo.

Nach dem Pergament-Diplomatarium des Dom-Collegiat-Stifts Güstrow aus der ersten Hälfte des 14. Jahrhunderts, Urk. Nr. XIX. Auf dem Rande ist neben dem Worte Bisdede von einer Hand aus dem Ende des 15. Jahrhunderts beigeschrieben:

Nota: de archidiaconatu in Bistede nunc in preposituram Gustrowensem mutato.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 314 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite
Nr. IV.

Der Bischof Conrad von Camin schenkt dem Dom-Capitel zu Güstrow die Zehnten von 40 Hufen zum Besten einer Präbende und von 20 Hufen zum gemeinschaftlichen Gebrauche der Domherren, unter der Bedingung, dass die Domherren ihrem Decan nach den Grundsätzen der caminer Kirche Gehorsam leisten, und verleiht den Domherren das Recht der Wahl eines Archidiakonus aus ihrer Mitte zur Verwaltung des der Kirche verliehenen Archidiakonats Bisdede, bestätigt auch den zwischen dem Decan und den Domherren geschlossenen Vergleich, unter der Bestimmung, dass die kleinen Zehnten und die Opfer den Domherren gemeinschaftlich zustehen.

D. d. 1235. Oct. 16.
Nach einer Abschrift aus dem 14. Jahrh. im grossherzogl. meklenb. Geh. u. H. Archive zu Schwerin.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Conradus dei gracia Caminensis episcopus uniuersis Christi fidelibus presentem litteram inspecturis in perpetuum. Facta hominum, que in tempore geruntur, in tempore labuntur, nisi per scriptum tradantur noticie posteritatis. Idcirco bone inoleuit prouidencie consuetudo, ut quicumque aliquibus confert ecclesiis decimas ac possessiones, donum sue deuocionis per scriptum transmittat memorie posterorum. Talibus edocti tam ad presencium, quam futurorum uolumus noticiam peruenire, quod decimas quadraginta mansorum integre sine aliqua diminucione ecciesie in Gustrowe in nostra dyocesi plantate liberaliter de nostra conferimus munificencia et unanimi consensu capituli nostri Caminensis ad prebendam, ad quam dicti loci canonici clericum nostrum Albertum in nostra promiserunt eligendum presencia, in quem eciam dicti loci decanus Helyas et Wasmodus consenserunt, promittentes, alios ecclesie sue fratres idem facturos.

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 315 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Preterea decimas uiginti mansorum eidem damus ecclesie ad communes usus fratrum ecclesie memorate, districto precipientes, ut supradicti loci fratres debitam obedienciam et reuerenciam suo decano exibeant more Caminensis ecclesie et aliarum ecclesiarum, statuentes eciam, quod defuncto Thiderico decano auf uoluntarie discedente fratres inter se eligant archidiaconum nobis presentandum, qui sollicitudinem gerat in archidiaconatu Bisdede, quem prefate ecclesie contulimus perpetuo possidendum; formam concordie inter Thidericum decanum et suos confratres coram nobis et fratribus nostris Caminensis factam precipimus districtissime obseruari, uolentes, ut minuta decima et oblaciones panum et ouencionum, sicut coram nobis est pertractatum, fratrum pertineant ulterius communioni, aliquam ulterius in fratribus fieri discordiam in talibus penitus prohibentes. Ne igitur quisquam ad nostram donacionem temerario ausu presumat minuere auf immutare interminacione anathematis inibemus. Ad euitandas omnis dubietatis calumpnias, presens scriptum sigillo nostre ecclesie firmiter communimus. Acta sunt hec anno M ° CC° XXX° V°, mense Octobris XVII kal., pontificatus nostri anno secundo. Testes autem huius rei sunt: Florencius prepositus, Johannes decanus, Mathias custos, Hugo scolasticus, canonici Caminenses, Jakezo aduocatus in Saltwele, Helboldus miles, Raueno et alii clerici et laici quam plures.

Nach dem Pergament-Diplomatarium des Dom-Collegiat-Stifts Güstrow aus der ersten Hälfte des 14. Jahrhunderts, Urkunde Nr. V. Auf dem Rande ist neben dem Satze über das Archidiakonat von einer Hand aus dem Ende des 15. Jahrhunderts beigeschrieben:

Nota de archidiaconatu in Besdede, que nunc prepositura Gustrowensis dicitur.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 316 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite
Nr. V.

Der Bischof Hermann von Camin bestätigt, nach Gewinnung der Zehnten aus dem Lande Circipanien, dem Dom-Capitel zu Güstrow die demselben von dem Bischofe Conrad gemachte Schenkung der Zehnten aus 63 Hufen im Lande Circipanien.

D. d. 1255. Sept. 24.
Nach einer Abschrift aus dem 14. Jahrh. im grossherzogl. meklenb. Geh. u. Haupt-Archive zu Schwerin.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis Amen. Hermannus miseracione diuina Caminensis ecclesie episcopus omnibus in perpetuum. Liberalitatis nostre munificencia, que se nouit exhibere omnibus generalem, spetiali semper domesticos nostros non desinit prosequi lenitate. Noscat igitur modernorum presencia et posterorum successio, quod cum nos decimas terre Cyspanie a terrarum dominis et laycis aliis tandem euicissemus multis laboribus et expensis, Guztrowenses canonici, Caminensis dyocesis, necnon et felicis recordacionis predecessoris nostri Conradi episcopi priuilegia protulerunt, ex quibus se ius habere in sexaginta et trium mansorum decimis in subscriptis uillis locatorum legitime comprobarunt: in Jamyn IX mansi, in Damene XIII, in Teutonico Bitzin IX, in Paruo Daleuiz IIII, in Grantzowe XI, in Slauico Metnic VI, in Bizlande XI, cumque nos capituli nostri peticionibus et confessionibus super eisdem decimis refragari merito non possemus, licet ipsas tamquam nostro labore et inpensis repetitas retinere nostris usibus ualeremus, micius tamen cum ecciesia Gustrowensi agere cupientes, sepedictas decimas eidem contulimus libere possidendas, plenam relinquentes ipsi capitulo facultatem in prelaturarum edificacionem et prebendarum aucmentum sepedictas decimas dispensandi. Gratam itaque et ratam habentes capituli nostri et predecessorum nostrorum collacionem omnipotentis dei auctoritate et nostra munificencia confirmamus, excommunicantes omnes, qui tam sollempni ordinacioni presumpserint obuiare. Testes

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 317 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

huius rei sunt: Theodericus de Addenmisen, scolasticus Caminensis, Henricus, canonicus eiusdem ecclesie, Jordanus de Blankenburg, canonicus Hildensemensis, Bernardus de Wiendorp, Marquardus de Goldenbo, Johannes de Buren, milites, et alii clerici et layci. Acta sunt hec anno gracie M ° CC° LV°, VIII° kal. Octobris.

Aus dem Pergament-Diplomatarium des Dom-Collegiat-Stifts Güstrow aus der ersten Hälfte des 14. Jahrhunderts. Statt des Wortes "inpensis" steht in dem Diplomatarium versehentlich:"inpendens".


Nr. VI.

Der Fürst Nicolaus von Werle schenkt, mit Zustimmung seines Bruders Günther und seiner andern Brüder, dem Kloster Michaelstein das Eigenthum der Gleviner Mühle mit allen den Freiheiten, mit welchen sie Rosin besitzen, und mit der Freiheit des Wasserlaufes und der Fischerei in dem Flusse vom (rosinschen) See bis über die Mühle.

D. d. (Güstrow). 1292. April 24.
Nach dem Originale im Archive der Stadt Güstrow.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis. Nicolaus dei gracia dominus de Werle vniuersis Christi fidelibus, ad quorum noticiam presens scriptum peruenerit, perpetua pace frui. Acta hominum temporis labilitas et memorie debilitas destrueret auf mutaret, si non illa scripture ueritas et testium perhennaret dignitas et firmaret. Ea propter recognoscimus presentibus protestando, quod nos, ob honorem domini nostri Jhesu Christi et reuerenciam intemerate uirginis Marie, fratrum nostrorum Guntheri uidelicet et aliorum consensu beniuolo accurrente, monasterio et conuentui Lapidis sancti Michahelis, ordinis Cysterciensis, dyocesis Halberstadensis, liberaliter donauimus proprietatem molendini apud Gleuin, cum suis terminis libere et perpetuo possidendam, forma et condicionibus subnotatis,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 318 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

ut videlicet ab omni peticione, seruicio et exactione nostra, successorum nostrorum aduocatorumque perpetue sit exemtum, quia taliter dictum molendinum Johannes Haghenmeister a nobis tytulo tenuit pheodali et nobis ad donacionem huiusmodi resignauit. Insuper conferimus monasterio supra scripto, ut omni libertate gaudeat in dicto molendino et fruatur, qua gaudet de bonis suis in Resin progenitorum nostrorum gracia ab antiquo. Damus eciam monasterio sepedicto, ut nulla occasione seu modo aqua de stagno superiacente a prefato molendino trahatur modo aliquo, ut alias deducatur; preterea alueum supra et infra rotas purgandi prescriptis plenam conferimus libertatem, ut uidelicet defluxum et affluxum ordinent pro suo commodo et utilitate molendini sepius nominati. Preter hec cupientes prefati monasterii et fratrum quietudini prouidere, concedimus eisdem, ut nulla in stagno offendicula fiant, que wêre uulgariter appellantur, preter ea, que nunc facta sunt, ne per hoc in captura anguillarum seu piscium prescriptum monasterium defraudetur, quam capturam eidem monasterio in suo alueo recognoscimus totaliter pertinere. Testes huius donacionis sunt et presentes fuerunt: Nicolaus Gallus, Mathias Ketelh o hoch v t, Conradus Bůne, Johannes et Bernardus de Belin, Hermannus M o hoch v steke, milites; Henricus de Stolp, Johannes Monetarius, ciues in Guzterowe, et plures alii fide digni. Datum per manum Johannis de Retze, capellani nostri, anno domini M °CC°LXXXXII°, in die beati Georgii martiris.

Nach dem Originale, auf Pergament, im Stadt-Archive zu Güstrow, in einer festen Minuskel. An einer Schnur von rother und gelber Seide hängt das Siegel des Fürsten in Schildesform mit Sonne, Mond und Stern in den Schildwinkeln, mit der Umschrift:

Umschrift

Der Name M onetarius ist mit einem grossen Anfangsbuchstaben geschrieben.

Gedruckt in Lisch Gesch. des Geschl. Hahn, I, B. S. 159.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 319 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite
Nr. VII.

Das Kloster Michaelstein und das Dom-Capitel zu Güstrow vergleichen sich vor dem Fürsten Nicolaus von Werle über das Maass der Stauung des Mühlwassers vor der Gleviner Mühle.

D. d. 1296. Junii 21.
Nach einer Abschrift aus dem 14. Jahrh. im grossherzogl. meklenb. Geh. u. H. Archive zu Schwerin.

Nicolaus dei gracia dominus de Werle uniuersis Christi fidelibus presens scriptum inspecturis salutem in omnium saluatore. Recognoscimus presentibus et testamur, quod reuerendi uiri dominus Conradus abbas de Lapide Sancti Mychaelis, Cysterciensis ordinis, pro parte sua, et dominus Heynricus prepositus Gustrowensis ecclesie, ex parte eiusdem ecclesie, constituti coram nobis et aliis uiris discretis infrascriptis ad amputandam materiam dissensionis, que fuit inter eosdem propter aquarum nimiam obstinacionem siue exaltacionem contingentem de molendino in Gleuin, conuenerunt amicabiliter in hunc modum, quod profunditas aque a fundo linificii, quod wlgo guntwerc dicitur, in exitu aque ante asserem, qui scuttebret nuncupatur, altitudinem unius ulne habebit, octaua tamen parte eiusdem ulne amputata, secundum quam aque mensuram in loco positam antedicto pali ad conseruandam equalitatem aque sunt in diuersis locis ipsius aluei situati, ita videlicet quod aqua huiusmodi palos non transcendat. Presentes erant huic ordinacioni: reuerendus dominus Arnoldus abbas Nouicampi, Ludolphus et Hartmannus fratres dicti de Oldenborch, Heynricus Scade aduocatus in Warne, Boldwinus de Lobeke, Tesmarus aduocatus in Teterowe, Wlfghir aduocatus in Gustrowe, Heynricus Wlpes, Mathias Ketelhud, domini et milites, et alii quam plures fidedigni. In cuius rei euidenciam pleniorem nostrum sigillum cum sigillis dictorum uidelicet domini abbatis Nouicampi et domini abbatis Lapidis Sancti Mychaelis ac ecclesie Gustrowensis apponi fecimus

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 320 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

huic scripto. Actum et datum anno domini M °CC° nonagesimo VI°, feria quinta ante natiuitatem beati Johannis baptiste.

Aus dem Diplomatarium des Dom-Capitels zu Güstrow, auf Pergament, aus dem 14. Jahrh.


Nr. VIII.

Der Fürst Nicolaus von Werle verkauft, mit Zustimmung seiner Brüder Günther und Johann und seiner Mutter Sophie, dem Kloster Michaelstein das Eigenthum des Dorfes Glevin mit der Vasallengerichtsbarkeit und dem dritten Theil des höchsten Gerichts.

D. d. 1296. Nov. 13.
Nach Originalen im Archive der Stadt Güstrow.

In nomine sancte et indiuidue trinitatis Amen. Nycolaus dei gracia dominus de Werle vniuersis Christi fidelibus, ad quos presens scriptum peruenerit, inperpetuum pace et iusticia habundare. Veritas scripture et testium auctoritas acta presentium posteris lucidius notificat et declarat. Eapropter presentibus recognoscimus et testamur, quod nos, de consensu dilectorum fratrum nostrorum scilicet Gunteri et Johannis matrisque nostre predilecte domine Sophye, necnon de consilio vasallorum nostrorum, vendidimus domino abbati et conuentui monasterii in Lapide Sancti Mychaelis, Cysterciensis ordinis, Haluerstadensis dyocesis, pro trecentis et octoginta marcis denariorum slauicalium, integraliter totam proprietatem ville Gleuin cum omnibus suis attinenciis, siluis videlicet, rubetis, agris, pascuis, pratis, paludibus, aquis et aquarum decursibus, cum iudicio sexaginta solidorum et infra, cum tercia parte iudicii mutilacionis et mortis et omnibus aliis quocumque nomine appellentur, que infra dicte ville terminos et limites continentur, qui quidem termini villarum circumiacencium terminis scilicet Resin, Gutowe, ac stagnis videlicet Gutow et Tebeszin, necnon fluuio Nebule cinguntur, libere et quiete perpetuo possidenda;

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 321 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

nec cuiquam homini liceat nostro uel heredum nostrorum nomine agros prefate ville Gleuin denuo mensurare, sed ipsi fratres, qui pro tempere fuerint, eadem bona permutandi, vendendi ac in ipsis bonis ordinandi in omnibus liberam habeant facultatem, prout ipsorum placuerit optioni. Vt autem hec perpetuo maneant inconwlsa, presentem cartam sigillo nostro fecimus communiri. Testes huius rei sunt: venerabilis dominus Arnoldus abbas Noui Campi; domini milites: Johannnes et Bernardus de Belin. Henricus Scade, aduocatus in Warne, Ludolfus et Hartmannus de Oldenborch, Gotscalcus, Johannes de Goltstede, Wlfgir, Conradus Buno, Mathyas Ketelhot, Nicolaus Gallus, Machorius de Scene, Michael, Wlfinc, Bernardus de Belin, famuli, et multi alii fide digni. Datum anno domini M °C°C° nonagesimo VI°, feria tercia post festum beati Martini episcopi.

Nach dem Original im Stadt-Archive zu Güstrow, auf Pergament, in einer kleinen, engen, cursivischen Minuskel. An einer Schnur von rother Seide hängt des Fürsten Nicolaus von Werle Siegel aus grünem Wachs, wie an der Urkunde vom 24 April 1292. Eine zweite Original-Ausfertigung daselbst ist ähnlich ausgestattet, nur auf einem grössern Pergament, in einer grossen, weiten Minuskel; das grüne Siegel hängt an einer Schnur von rother und gelber Seide. In dieser Ausfertigung fehlen die Worte:

dilectorum fratrum nostrorum scilicet Gunteri et Johannis matrisque nostre predilecte domine Sophye, necnon de -

statt deren steht nur da:

de consensu et consilio vasallorum.

Dagegen enthält diese Urkunde am Ende vor der Schlussformel folgenden Satz mehr: (placuerit opcioni.)

preterea ne sepedicti fratres a quoquam molestentur in futurum, trium mansorum proprietatem, quam ecclesia Gustrowensis iam dudum possederat, acceptis triginta marcis denariorum a sepedictis fratribus supra prefatam summam, tenebimur eisdem perpetuo libertare. (Ut autem hec perpetuo maneant - -).

Ausserdem liest diese Ausfertigung: Guthowe, Tebbeszin, Wlfgir aduocatus in Gustrowe, Wluinc, Cena etc.

Bei den Zeugen steht nur hinter Johannes et Bernardus de Belin ein Punct; alle übrigen Zeugen sind durch ein Komma getrennt, so dass sich nicht bestimmen lässt, wo die Reihe der Knappen (famuli) beginnt. Heinrich Schade war schon im J. 1294 Ritter (vgl. Rudloff Urk. Lief. S. 150); Ludolf und Hartmann von Oldenburg, Conrad Buno und Mathias Ketelhot kommen in den voraufgehenden Urkunden und sonst öfter vor dem J. 1296 als Ritter vor; Johannes von Goldstede wird im J. 1296 öfter als Ritter aufgeführt (vgl. Jahrb. II, S. 237 u. 238 und Gesch. des Geschl. Hahn Nr. 83), Machorius von Zehna schon im J. 1270 (vgl. Besser's

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 322 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Gesch. v. Güstrow, S. 250) und Wulfgir im J. 1292 (vgl. Hahn. Urk. Nr. 79). Es können also höchstens nur die drei letzten Zeugen Knappen sein; Nicolaus Hahn (der Jüngere) war auch schon Ritter.

Gedruckt in Lisch Gesch. des Geschl. Hahn, I, B, S. 172.


Nr. IX.

Der Fürst Nicolaus von Werle versichert dem Kloster Michaelstein das Eigenthumsrecht an drei Hufen im Dorfe Glevin, welches das Dom-Capitel zu Güstrow bis dahin besessen und vor dem Fürsten aufgelassen hat.

D. d. Güstrow. 1298. März 2.
Nach dem Originale im Archive der Stadt Güstrow.

Nouerint vniuersi, ad quos presens littera peruenerit, quod nos Nycholaus dei gracia dominus de Werle libertauimus tres mansos in villa Gleuin domino abbati et conuentui monasterii in Lapide Sancti Michahelis, Cisterciensis ordinis, Halberstadensis dyocesis, libertandos a canonicis ecclesie Guzstrowensis, in quibus prefatis mansis proprietatem habebant, quam cum omni donacione et proprietate iam prehabite ecclesie seu monasterio in Labide sancti Michahelis, ordinis Cisterciensis, nobis et nostris vasallis presentibus racionabiliter resignarunt, quapropter nychilhominus recognoscimus, proprietatem prefate ville Gleuin tocius cum suis terminis infra et citra et omnibus suis prouentibus supradicte ecclesie monasterii in Lapide Sancti Michaelis perpetuo pertinere. Ad cuius euidenciam pleniorem sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum et actum coram nobis Guzstrowe et coram decano et preposito et toto capitulo ibidem anno domini M° CC° XC octauo, dominica Reminiscere.

Nach dem Originale im Stadt-Archive zu Güstrow, auf Pergament, in einer kleinen, sehr flüchtigen, cursivischen Minuskel. An einem aus der Charte geschnittenen Pergamentstreifen hängt des Fürsten Siegel, aus grünem Wachs, wie an der Urkunde vom 24. April 1292.

Das Eigenthum an diesen 3 Hufen hatte das Dom-Capitel seit langer Zeit besessen und schon vor 13. Nov. 1296 an das Kloster Michaelstein abgetreten; schon damals versprach der Fürst es dem Kloster zu verleihen: vgl. Urkunde vom 13. Nov. 1296.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 323 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite
Nr. X.

Der Ritter Johann von Geetz und seine Vettern treten vor dem Fürsten Nicolaus von Werle dem Kloster Michaelstein alle von denselben in Anspruch genommenen, jedoch an das Kloster verkauften Vasallenrechte an zwei Hufen und einigen Hofstellen und Aeckereien im Dorfe Glevin ab, aus denen die Domherren zu Güstrow und die Pfarre zu (Kirch-)Geetz (Karcheez) Hebungen haben.

D. d. Triebsees. 1304. April 2.
Nach dem Originale im Archive der Stadt Güstrow.

Nicolaus dei gracia dominus de Werle vniuersis ad quos hec littera peruenerit inperpetuum. Inter venerabilem virum abbatem monasterii Lapidis sancti Michahelis nomine ecclesie sue parte ex vna, necnon Johannem militem dictum de Gez et patruos suos parte ex altera dissencionis materia vertebatur: dictus enim miles cum patruis suis duos mansos in villa Glevin et areas quasdam quatuor solidos soluentes denariorum, insuper agros quosdam, qui Gildelant et Burlant vocantur, petiuit, dicens prescripta ad se suosque patruos pertinere et iure hereditario et pheodali, quia nunquam ea resignarunt, quod. eciam coram nobis in iudicio optinuit iuramento, econtra abbas suprascriptus affirmabat, se et ecclesiam suam bona prescripta ea condicione emisse, vt de eisdem duo tremodia siliginis canonicis in Guztrowe et duos solidos et vnum tremodium siliginis et vnum auene parrochie in Getz et duos solidos denariorum annis singulis soluere teneretur, et siquid supracresceret de mansis et areis premissis esset monasterii sui libere et solute, quia sie longo tempore et pluribus annis ipse et venditores sui bona memorata sine inpeticione qualibet possedissent et iusto titulo et bona fide secundum terre consuetudinem prescripsissent. Tandem partibus hinc inde placuit, ad proborum virorum consilia huiusmodi dissensionem per modum arbitrii terminare: nos igitur rogati et inclinati inter eos bonum

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 324 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

concordie cupientes, adiunctis nobis venerabili viro domino Arnoldo abbate Noui Campi, necnon strennuo milite domino Hartmanno de Aldenburch, ex parte abbatis altera ex parte dominis et militibus Conrado Bvnone, Johanne de Leuezowe, Henrico Wlpe, arbitris constitutis, in quos prescriptos sicut in nos partes voluntarie consenserunt, vna cum cum ipsis habito consilio arbitratri sumus et arbitrando pronunciamus hanc dissencionem finaliter et integraliter terminantes, ita quod de Lapide sancti Michahelis abbas prefatum militem Johannem cum suis patruis certificauit de centum et qumquaginta marcis slauicalium denariorum in nostra presencia fideiussoria caucione. Johannes autem miles sepenominatus nobis vna cum Ludolfo patruo suo promisit manualiter data fide, quod tremodia suprascripta cum denariis et agros Gyldelant et Burlant liberabit ab hiis, quibus fuerant assignata, ita quod abbas et monasterium Lapidis sancti Michahelis ea possidere possit libera et soluta. Preterea promisit data fide, quod omnium consensum acquirere debeat, quibus aliquid in bonis premissis competere posset iusto modo, resignans etiam omnia et singula nobis, que se affirmauerat in villa Glevin in pheodo tenuisse, nichil iuris in eadem villa reseruando, promittens quod patrui sui debeant similiter resignare omnia et singula, que ipsi in prefata villa habere videbantur et vna cum ipso iustam et hiis warandiam exhibere. Promissum tale nos et dominus Buno et domini Ludolfus et Hartmannus milites de Aldenburch recepimus ex parte ecclesie sepedicte. Vt autem omnia et singula premissa plenius teneantur, sigillum nostrum vna cum sigillo Johannis de Getz nominati et sigillo patruorum suorum presenti littere duximus apponendum in robur perpetue firmitatis. Acta sunt hec in cimiterio Tribeses anno domini millesimo tricentesimo quarto, quinta feria ante Ambrosii, testibus et presentibus domino abbate et militibus suprascriptis et pluribus aliis fidedignis.

Nach dem Originale im Stadt-Archive zu Güstrow, auf Pergament, in flüchtiger Minuskel. An Pergamentstreifen hangen 3 Siegel:

1) das Siegel des Fürsten Nicolaus, wie es an der Urk. vom 24. April 1292 hängt;

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 325 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

2) ein schildförmiges Siegel mit einer schräge links liegenden halben Lilie und der Umschrift:

Umschrift

3) ein gleiches Siegel mit der Umschrift:

Umschrift

Nr. XI.

Der Fürst Nicolaus von Werle überlässt, unter Beistimmung des Bischofs Friederich von Camin, der Stadt Güstrow das Eigenthumsrecht und die Dienstfreiheit von dem Gutower See und die Fischerei auf demselben.

D. d. Plau. 1307. April 7.
Nach dem Originale im Archive der Stadt Güstrow.

In nomine domini Amen. Nycolaus dei gracia de Werle omnibus Christi fidelibus presencia visuris vel audituris salutem in domino. Cum eorum, que fiunt in tempore, nichil actu permaneat, consueuit ea prudencium discrecio instrumentis publicis et testibus confirmare. Noscant itaque tam presentes, quam posteri, quod nos de consensu heredum nostrorum et fratrum et nostrorum persuasione fidelium, primo bis octoginta marcas restauro recepto et deinde centum et quinquaginta marcarum sclauicalium, nostris fidelibus et dilectis consulibus in Guzstrowe proprietatem sine omni seruicio super stagnum ville Guthowe dimittimus et damus et volenti animo assignamus in piscatura recium et sportarum et quocunque sorciantur nomine capi pisces, in omni utilitate et fructu, sicut nos a primo ipsum stagnum possedisse dinoscimur, sine briga et impedimento quolibet libere perpetuo possidendam, ita quod nec nobis, nec nostris successoribus racione huius ad aliqua seruicia specialia teneantur. Ne igitur aliquem de nostris successoribus de huiusmodi nostro facto dubitare in futurum contingat, in ipsam facti nostri confirmacionem nostrum, ut cernitur, sigillum presentibus est appensum. Testes sunt: Conradus Bvno, Bernardus de Bellin, Nortmannus, Lu. de Oldenborgh, Tesmarus, Bert. de Osten,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 326 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Fr. de Lobeke, Conr. Vos, Conr. de Lankow, Hinr. Grubo, nostri milites fide digni Actum et datum Plawe anno domini M °CCCVII°, in dominica Misericordia Domini.

Eingeschnitten ist nur Ein Loch zum Siegelbande. An einer Schnur von grüner und rolher Seide hängt ein elliptisches Siegel mit dem Bilde eines sitzenden, segnenden Bischofs, zu dessen Füssen ein Wappenschild mit 2 Querbalken steht; Umschrift:

Umschrift

Des Fürsten von Werle Siegel ist gar nicht angehängt gewesen.

Die Urkunde ist im Auszuge gedruckt in Thomas anal. Gustr., p. 80, und Besser's Beitr. S. 256-257, in beiden Auszügen in den Zeugennamen fast gleich lautend, jedoch so incorrect, dass mehrere der Zeugen unmöglich wieder zu erkennen sind.


Nr. XII.

Die Fürsten Johann II. und Henning oder Johann III. von Werle verleihen der Stadt Güstrow das Eigenthum des Dorfes Glevin mit der Mühle mit allen Freiheiten und Gerechtigkeiten, wie das Kloster Michaelstein es besessen gehabt, und verkaufen der Stadt die Bede, die Münzpfennige, das ganze höchste Gericht und alle andern fürstlichen Gerechtsame an dem Dorfe und der Mühle.

D. d. Güstrow. 1323. Aug. 26.
Nach dem Originale im Archive der Stadt Güstrow.

In nomine domini Amen. Nos Johannes dei gracia dominus de Werle et Henningus eadem gracia domicellus de eodem uniuersis Christi fidelibus, quibus presens scriptum uisum fuerit et expressum, salutem in filio uirginis crucifixo. Memorie fragilitatis humane sane consulitur, ut acta hominum ad posteros Propaganda litterarum et testium stabili firmentur fulcimento. Eapropter presentibus, recongnoscimus et testamur, quod nos adhibito nostrorum uasallorum consilio et consensu fidelibus nostris consulibus ciuitatis

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 327 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Guzstrowe ac uniuersitati eiusdem dimisimus integraliter totam proprietatem uille Gleuin, sicut in suis terminis et metis spaciosius continetur, cum molendino et suis aque defluxibus et affluxibus inibi sito et constructo et cum omnibus suis attinenciis, siluis uidelicet, rubetis, agris, pratis, pascuis, paludibus, aquis et aquarum decursibus, cum iudicio sexaginta solidorum et infra, cum tercia parte mutilacionis et mortis et cum aliis singulis libertatibus, eo modo, quo ipsam uillam et molendinum reuerendus dominus abbas monasterii Lapidis sancti Michaelis et totus conuentus eiusdem ordinis Cisterciensis a nostris progenitoribus tytulo iuste empcionis possederunt, quite, perpetuo et libere possidendam. Insuper nos eisdem consulibus et communitati ciuitatis Guzstrowe rite et racionabiliter foro irretractabili uendidimus omnem nostram precariam uille antedicte et molendini, denarios nummismatis et cum hoc omne ius uidelicet manus et colli, totaliter cum singulis et omnibus aliis libertatibus, que infra distinctionem et limites eiusdem uille ad nos et nostros pertinere dignoscebantur, pro quingentis marchis denariorum monete usualis, renunciantes iudiciaria proprietate nostra et nostrorum deinceps ibidem iudicandi; et cum hoc nullo iuri, quod lantrecht dicitur, adstringetur, sed uilla sepe dicta cum molendinis et omnibus suis pertinenciis iudicio et iuri cinitatis, quod in uulgo statrecht dicitur, perpetuo subiacebit. Ut hec autem a nobis et posteris nostris rata maneant et inconuulsa, presentem litteram dedimus nostris sigillis roboratam. Testes huius sunt: dominus Borchardus prepositus Guzstrowensis et Stacius canonicus ibidem, clerici, Nicolaus et Eghardus Hane fratres, Fredericus de Lobeke, Hinricus de Morin, Hermannus de Cremon, milites nostri, Johannes de Guzstrowe, officialis nostre curie, et quamplures alii fide dingni. Actum et datum in ecclesia conuentuali Guzstrowe anno domini M °CCC°XXIII°, feria sexta post festum Bartholomei apostoli.

Nach dem Originale im Stadt-Archive zu Güstrow, auf Pergament, in einer engen Minuskel. An rothen seidenen Fäden hangen 2 Siegel aus ungeläutertem Wachs mit Firniss überzogen:

1) grösseres, mit dem werleschen Stierkopfe und der Umschrift:

Umschrift
Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 328 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

2) ein kleineres, gleich gebildetes, aber mit Sonne und Mond in den Oberwinkeln, und mit der Umschrift:

Umschrift

Gedruckt ist diese Urkunde mit Lücken nach dem Diplomatarium der Stadturkunden von 1522 in Besser's Beitr. S. 257.


Nr. XIII.

Die Fürsten Johann II. und Henning (Johann) III. von Werle bezeugen, dass aller Streit zwischen dem Kloster Michaelstein und der Stadt Güstrow über den Verkauf des Dorfes und der Mühle Glevin in ihrer Gegenwart beendigt sei und das Kloster die Stadt über die Kaufsumme quittirt habe.

D. d. Güstrow. 1326. Junii 2.
Nach dem Originale im Archive der Stadt Güstrow.

Nos Johannes dei gracia dominus de Werle et Henninghus eadem gracia domicellus de eodem presencia visuris uel audituris. Constare volumus vniuersis, quod omnis dissensionis materia inter honorabilem et religiosum virum fratrem Sabellum de Lapide Mychaelis, Cysterciensis ordinis, nomine monasterii sui, ex vna, et consules nostre ciuitatis Guzstrowe, parte ex altera, super contractu empcionis et vendicionis ville et molendini Gleuin suborta et diutine mota in nostra presencia existit terminata amicabiliter et finita, sic quod prenominatus frater Sabellus dimisit dicte ciuitatis consules ab omnibus inter eum et ipsos racione dicte ville et molendini tangentibus quitos et solutos, recognoscens se argentum pro empcione sepedicte ville et molendini sibi promissum et soluendum integraliter sustulisse. In cuius rei testimonium nostra sigilla presentibus sunt appensa, presentibus honorabilibus viris dominis Borchardo Gustrowensis ecclesie preposito, Alberto Pingwi canonico, Thoma vicario, Reynoldo de Barnecowe et Dudinghe, militibus, Johanne de Guzstrowe, Gunthero Wineken et Conrado Dudingh, famulis, qui ad recognicionem huiusmodi

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 329 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

quitacionis et solucionis dicto fratri Sabello facte audiendam fuerunt vocati pariter et rogati. Datum Guzstrowe anno domini millesimo trecentesimo vicesimo sexto, in die Marcellini et Petri martirum beatorum.

Nach dem Originale im Stadt-Archive zu Güstrow, auf Pergament, in einer kleinen, cursivischen Minuskel. An Pergamentstreifen hangen die beiden Siegel, welche an der Urkunde vom 26. August 1323 hangen.


Nr. XIV.

Der Fürst Wilhelm von Werle bestätigt den Verkauf der Güter Rosin durch das Kloster Michaelstein an das Kloster Doberan.

D. d. Güstrow. 1433. Junii 7.
Nach dem Originale im grossherzogl. mekl. Geh. u Haupt-Archive zu Schwerin.

Wy Wylhelm van gades gnâden furste tho Wenden, tho Werle, tho Warne vnde tho Gustrowe here, bekennen vnde betûghen vôr vns vnde vnse eruen vnde vnse nakômelinghe in desseme ieghenwardighen vnseme âpenen brêue vôr alle den iênen, de ene werden zeende efte hôren lesen, wo vôr vns vnde vnseme râde synt ghewesen de êrwerdighen geystliken lûde: her Hennyngh van Gosler, kerkhere tho Resyn, her Hinrik Lasphe, hâuemêster, her Johan Herdessen, bursarius, tho Michelsten behôrsammede monneke, vnde hebben rechte vnde reddelken vorkoft in vuller macht eres abbetes vnde conuentes des munsters Michelsten deme êrwerdighen in god vâdere vnde heren heren Bernde Voghen abbete des munsters Dobberan vnde syme conuente vnde eren nakômelinghen den hoff Resyn vnde dat dorp Molen Resyn mit êner kornemôlen vnde myt êner walkemôlen vnde dat dorp Kerk Resyn myt alle eren tobehôringhen an holte, an velde, an weyde, an wyschen, an zeen, an vyscheryen vnde an wâteren, myt vtvlote vnde invlôte, de nu synt vnde tôkamende môghen werden, alze desse vôrbenômeden gûdere ligghende synt in alle eren schêden, mit alleme rechte, hôghesten vnde sydesten, ôuer hant vnde ôuer hals, mit alleme êghendûmme vnde vrîheyt vnde myt alleme dênste, alze vnse olderen en vnde creme gadeshů

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 330 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

Mychelsten yt vrîgest gheuen vnde vorzeghelt hebben. Desse vôrbenômeden gûdere hebben se deme abbete vnde conuente to Dobbran vôrscreuen vôr vns vnde vnseme râde myt willen vnde wolbedachten môde, in vuller macht vnde vulbôrt eres ôuersten, heren Johannis abbetes, vnde des gantzen capittels van Cittias vnde eres heren Johannis Gherwer abbetes vnde conuentes tho Michelsten gansliken vorlâten myt aller rechticheyt vnde tobehôringhe, syk dâr myt alle nicht dâr ane to beholdende, alze se van rechte scholden. Desse vorlâtinghe vnd koften kôp, alze vôrscreuen steyt, stedighe wy vnde vulborden myt vnsen rechten eruen vnde nakômelinghen in macht desses ieghenwardighen brêues, sunder iummendes weddersprâke, êwighen stede vnde vast tho blîuende. Vordermer vppe dat gades dênst in deme êrbenômeden munster Dobbran van heren vnde brûderen, de ere innighe bei an god ewichliken dâr ghêtende synt, heylsâmmechliken werde ghemêret vnde vnser olderen, de dâr begrâuen synt vnde êewichliken rowen in god, vnde vnse dachtnisse tho ewighen tyden werde bliuende, so hebbe wy Wilhelm furzte vorbenomet desse ieghenwardighe schikkinghe vnde kop vmme sundergher gunst vnde lêue, de wy tho deme êrbenomeden gadesh ue rt vnde tozâmende voghet vnde gunnen, gheuen vnde vorlâten deme vôrbenômeden êwerdighen heren Bernde Voghen abbete vnde deme conuente tho Dobbran vnde eren nakômelinghen dat vôrcreuen gût, den hoff tho Resyn, dat dorp Molen Resyn mit twên môlen, êne kornemôlen vnde êne walkemôlen, vnde dat dorp Kerk Resyn, myt aller tobehôringhe an ackere, an holten, an velden, an wyschen, an weyde, an zeen, an vischerien, an wâteren, mit vtvlôte vnde invlôte, de nu synt vnde tho tokâmenden tyden môghen werden, alze de vôrbenômeden gûdere ligghende synt in alle eren schêden, mit afweghen vnde toweghen, alzo ze oldinghes vrîgest van vnsen olderen êrst deme gadesh ue s Michelsten vorgheuen, vorseghelt vnde vorêghent synt, myt alleme dênste vnde rechte, myt deme hôghesten vnde zîdesten, ôuer hant vnde ôuer hals, myt der bêde vnde aller vrîheyt vnde nut, de van den vôrbenômeden gûderen kâmen mach, vns, noch vnsen eruen efte nakômelinghen edder nummende nicht myt alle dâr ane tho beholdende, sunder dat de

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 331 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

suluen gûdere by deme gadeshûs Dobbran myt aller vrîheyt vnde êghendûmme blîuen tho êwyghen tyden sunder iênigherleye hinder edder weddersprâke. Wêret ôuer dat de abbet vnde dat conuent tho Dobbran efte ere nakômelinghe de vôrbenômeden gûdere tho tokâmenden tyden wedder vorkôpen wolden, so schôlen se dat êrghelîk efte anderen geystliken lûden vorkôpen, nicht in werlike hant to bringhende, vppe dat gade gheuen is, iô êwichliken tho syme dênste blîuen. Vordermer bekenne wy Wilhelm furste vôrbenômet, dat de êrbenômeden gheystliken lûde: her Hennyngh, kerkhere, her Hinrik, hâuemêster, vnde her Johan, bursarius, monneke tho Michelsten, in der suluen macht hebben rechte vnde reddelken vorkoft deme gheystliken vâdere vnde heren heren Bernde, abbete, vnde syme conuente tho Dobbran vnde eren nakômelinghen dat hûs vnde hoff beleghen an vnser stad Gustrowe vppe deme tzeghenmarkede, tuschen Hans van Shone vnde Curd Risserde, alze dat lygghende is in alle synen schaden, myt aller vrîheyt, neyn borgherrecht dâr aff tho dônde, sunder êne lubesche mark dâr aff tho gheuende wânliker munte tho schate. Tûghe desser vôrbescreuen dyngh synt de êrwerdighen heren vnde duchtighen lûde: her Merten Moltke, kerkhere tho sunte Petre tho Rostok, her Hennyngh Schomaker, kerkhere tho Malchin, domhere tho Gustrowe, her Hinrik Oyteman, vnse kentzeler, her Hinrik Berndes, borghermêster, her Johann Burowe, her Tymme van Gnogen, ratlûde der stad Rostok, Clawes Fineke, Laurencius Lynstowe, knapen, Wilhelmus, vnse vaghet, Petrus, vnse notarius, vnde vele mêr andere êrwerdighe heren vnde lûde, de hîr mede synt an vnde ôuer gheweset. Tho grôter vnde hôgher bewâringhe so is vnse ingheseghel henghet vôr dessen ieghenwardighen brêff, de ghegheuen vnde ghescreuen is in vnser stad tho Gustrowe na gades bôrt dûsent iâr vêrhundert iâr dâr na in deme drê vnde druttighesten iâre, in des hilghen lychammes âuende.

Nach dem Originale, auf einem grossen Pergament, in einer kräftigen, grossen Minuskel. An einer Schnur von rother und grüner Seide hängt des Fürsten Wilhelm auf rothes Wachs gedrucktes Siegel, welches jedoch nicht ganz klar ist.


Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 332 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite
Nr. XV.

Das Kloster Michaelstein verkauft seine im Fürstenthume Werle liegenden Güter Rosin mit Zubehörungen an das Kloster Doberan.

D. d. 1433. Junii 26.
Nach dem Originale im grossherzogl. meklenburg. Geh. und Haupt-Archive zu Schwerin.

Nos frater Johannes Gherwer, abbas, Mathias Rybitze, prior, Laurencius de Magdeborh, subprior, Johannes Herdessen, cellerarius necnon bursarius, Hennynghus de Northem, senior, Johannes de Goslaria, plebanus in Resyn, Hinricus Lasphe, rector curie in Resyn, totusque conuentus monasterii Lapidis Sancti Mychaelis, ordinis Cisterciensis, Halberstadensis diocesis, presencium litterarum testimonio notum facimus vniuersis publice protestantes, quod nos matura deliberacione prehabita, vnanimi et pleno consilio et consensu omnium nostrorum, pensata et inspecta euidenti necessitate et communi vtilitate nostri monasterii predicti et conuentus, autorizante, approbante et consenciente eciam superiore videlicet venerabilissimo patre et domino domino Johanne, abbate Cisterciensi, et capitulo generali presidente, vendidimus et dimisimus, necnon presentibus vendimus et dimittimus sponteque corammagnifico principe et domino domino Wilhelme de Werle resignauimus et presentibus resignamus venerabili in Christo patri et domino Bernardo, abbati monasterii in Dobberan, suoque conuentui eorumque successoribus pro septingentis florenis et triginta florenis rinensibus ac centum marcis sundensibus, nobis per antedictum venerabilem patrem et suum conuentum in prompta et numerata pecunia numeratis, traditis et persolutis curiam Resyn cum duabus villis videlicet Kerk-Resyn et Molenresyn cum duobus molendinis, cum agris cultis et incultis, pratis, pascuis, nemoribus, siluis, rubetis, paludibus, cespitibus, aquis aquarumque affluxibus et defluxibus eorumque fructibus, videlicet stagnis, piscaturis, exortis et oriundis, viis, inviis, semitis communibus et priuatis, cum iudicio infimo, medio et supremo, manus videlicet et colli, iuribus,

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 333 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

iusticiis, pachtibus, seruiciis, decimis, prouentibus, vtilitatibus, commoditatibus ac singulis altinenciis et emolumentis vniuersis ac ordinacionibus quibuscunque, cum una domo et curia sua suisque attinenciis et libertatibus sita in opido Gustrowensi, Caminensis diocesis, quocunque censeantur nomine, ad curiam, villas, molendina, domum et curiam suam spectantibus uel quouis iure potentibus, quemadmodum ipsa curia, ville, molendina, domus et curia in suorum terminorum limitibus secundum ordinem sui dimensionem in longum, latum, altum scilicet et profundum ab olim usque ad presens predicta bona iacuerunt et adhuc iacent plenius et distinctius comprehensa et quemadmodum nos predictas curiam, villas, molendina, domum et curiam cum omnibus premissis condicionibus, libertatibus et proprietatibus liberius hactenus et ab antiquo possedimus, libere et pacifice futuris perpetuis temporibus possidenda, prout alias bursarius et cellerarius noster Johannes Herdessen, necnon Johannes de Goslaria, plebanus in Resyn, ac Hinricus Lasphe, rector curie predicte, coram magnifico principe domino Wilhelmo predicto vigore commissionis sibi facte uirtuteque nostre littere creditiue realiter et effectiue nomine nostri conuentus quoque nostri monasterii lucide resignarunt, prout hec et alia in publicis instrumentis et aliis scripturis lacius continentur, ipsas quoque et ipsam curiam, villas, molendina, domum et curiam cum omnibus et singulis pretactis condicionibus meliori modo et forma, quibus valemus, ac plenam ipsius possessionem predicto abbati et conuentui relinquentes, omne quoque ius in eosdem transtulimus et transferimus per presentes, adicientes quoque ius spirituale, quod hactenus nostrum monasterium habuit seu habere poterit in ecclesia parrochiali Kerk-Resyn predicta, dedimus, donauimus, contulimus pure, libere et simpliciter ac propter deum monasterio memorato, nichil nobis et dicto conuentui nostro ac monasterio nostro iuris et proprietatis in supradictis ecclesia, curia, villis, molendinis, domo et curia et eorum attinenciis reseruantes, renunciantes insuper penitus excepcioni doli mali, rei sic ut narratur non geste, beneficio restitucionis in integrum, omnis iuris canonici et ciuilis ac consuetudinarii auxilio et defensioni, litteris quoque, si que habentur uel in posterum inuente fue-

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 334 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

rint, quibus huiusmodi contractus elidi, infringi aut irritari poterit quouismodo; promisimus quoque et presentibus promittimus sepedictis abbati et conuentui monasterii in Dobberan eorumque successoribus in solidum pro nobis nostrisque in dicto conuentu et monasterio nostro successoribus, necnon pro omnibus et singulis ecclesiasticis uel mundanis personis iuri stare et parere volentibus, ipsas et ipsam curiam, villas, molendina, domum et curiam cum pretactis condicionibus in toto uel in parte inpetere seu inbrigare quoquomodo intendentibus veram et plenariam disbrigacionem atque warandiam debere et velle facere, prout ius et consuetudo terre exigit et requirit. In quorum omnium et singulorum premissorum lucidius et efficax testimonium sigillum nostrum nostrique conuentus ex omnium nostrorum certa sciencia et iussu presentibus est appensum. Testes huius rei sunt honorabiles et circumspecti viri et domini: MartinusMoeltke, plebanus ecclesie parrochialis beati Petri in Rostock, Hinricus Berndes, proconsul, Johannes Burowe, Tymmo de Gnoghen, consules, Nicolaus Stenuelt, ciuis oppidi Rozstoccensis memorati, Zwerinensis diocesis, Wilhelmus de Meskere, aduocatus in Gustrowe, Tydericus Grube, rector parrochialis ecclesie in Parkentin, Hermannus Gywertze, Petrus Werneri, notarii publici, et plures alii fide digni. Datum anno incarnacionis dominice millesimo quadringentesimo tricesimo tercio, ipso die beatorum Johannis et Pauli martirum gloriosorum.

Nach dem Originale, auf einem grossen Pergament, in einer grossen, kräftigen, für die Zeit ungewöhnlich sauberen Minuskel. Angehängt sind:

1) an einer Schnur von grüner Seide ein parabolisches Siegel, mit einer gothischen Nische, in welcher ein Abt mit dem Bischofsstabe in der rechten Hand und einem Buche in der linken Hand steht, mit der Umschrift:

Umschrift

2) an einer Schnur von rother Seide ein rundes Siegel, mit einer auf einem Sessel sitzenden Maria, welche eine Blume in der rechten Hand und mit dem linken Arme das neben ihr auf dem Sessel stehende Christkind hält, welches auch eine kleine Blume in der Hand trägt; Umschrift:

Umschrift

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 335 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite
Nr. XVI.

Das Kloster Michaelstein verspricht beim Verkaufe der Güter Rosin an das Kloster Doberan dem Fürsten Wilhelm von Werle, sein und seiner Vorfahren und Nachfolger Gedächtniss ewig, und besonders an einem bestimmten Tage jährlich, zu feiern und zur leichtern Erfüllung dieses Versprechens den Erlös aus den zu diesem Zwecke geschenkten Rosinschen Gütern zum Ankaufe anderer unbeweglicher Güter zu verwenden.

D. d. 1433. Junii 26.
Nach dem Originale im grossherzogl. meklenburg. Geh. und Haupt- Archive zu Schwerin.

Nos frater Johannes abbas, Mathias prior, Laurencius supprior, Johannes cellararius et busarius, Henningus senior totusque conuentus monasterii Lapidis sancti Michaelis, ordinis Cisterciensis, Halberstadensis dyocesis, omnibus hanc litteram inspecturis salutem et habundanciam omnis boni. Cum enim profectus animarum concernens salutem in tempore per actus laudari debeat, multo magis progressus bonorum ipsarum animarum perducens ad regnum votiua deuocione debeat amplecti. Quocirca nouerint tam presentes, quam futuri, cum curiam nostram in Resyn suis cum attinenciis ex pio consensu illustrissimi principis Wilhelmi de Wenden, graciosi domini nostri, venerabilibus in Christo patribus et religiosis viris domino abbati et conuentui monasterii in Dobberan, ordinis nostri prefati, canonice vendidimus, prelibatus princeps ex intimis exhilaratus ex hoc, quod non solum a prescriptis venerabilibus patribus, verum eciam a nobis perpetuis temporibus, vt sinceriter supplicauit, animarum omnium progenitorum suorum suique et ipsius heredum occasione dictorum bonorum, a progenitoribus suis deo et sue matri oblatorum, ut speraret, solacium posset inuenire, reputans nichillominus, ut quanto bonum fuerit communius factum, eo diuinius noscitur esse peractum: nos uero suprascripti fratres deuocioni tam feruenti principis letis

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 336 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

obsequiis, in quantum possumus, occurrentes et ne ammodo eidem ingraciores existamus, presentibus promittimus bona fide, quod progenitorum suorum memoria, prout hactenus habita est in nostro predicto monasterio, perpetuis teniporibus stabiliter permanere, adicientes eciam, ut certus anniuersarius dies per nos ac nostros successores eiusdem altisangwinis principis, postquam de hac miseria domino uocante migrauerit, ac progenitorum et heredum suorum omni anno in memorato nostro monasterio secundum ordinis nostri consuetudinem peragatur, obligantes nos eciam per presentes, quod pro pecunie summa de uendicione pretacta, nobis et nostro monasterio supradicto prouentura, alia quantocius bona immobilia pro fratrum presencium et successorum nostrorum in eodem sustentacione curabimus comparare, ut eo feruencius deo seruire et pro sepedicti illustris principis et suorum valeant intimius salute supplicare. In quorum omnium robur et testimonium presentem litteram nostris dedimus sigillis abbaciali videlicet et conuentus sigillatam, anno incarnacionis dominice M ° CCCC° tricentesimo tercio, ipso die sanctorum Johannis et Pauli martirum gloriosorum.

Nach dem Originale, auf Pergament, in einer kleinen, scharfen Minuskel; an Pergamentstreifen hangen die aus geläutertem Wachs gefertigten beiden Siegel, welche an der voraufgehenden Urkunde hangen.


Nr. XVII.

Das Kloster Michaelstein bestätigt den vor Zeiten geschehenen Verkauf des Dorfes Glevin mit der Mühle an die Stadt Güstrow, verzichtet auf alle früher besessenen Rechte an demselben, verspricht alle Urkunden über das Dorf auszuliefern und nimmt die Stadt in die Fraternität des Klosters auf.

D. d. 1434. Nov. 11.
Nach dem Originale im Archive der Stadt Güstrow.

Wy Johan abbet, Laurencius prior, Laurencius subprior, Johannes bursarius vnde dat ghantze cappittel

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 337 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

vnde conuent des můnsters to dem Michelst ee ne an dem stichte to Haluerst ae d des olden Cistercien. vôr vns vnde vnse nakømelinghe bekennen vnde betůghen âpenb ae r in ôrkunde desses brêues vôr allen gûden cristenen lůden, de dessen unsen brêff z ee n, hôren edder lezen, dat an v oe rl ee denen tiiden vnse lêuen heren v ee dere vnde v oe rv ae rden hebben rekkelken vnde reddelken vorkoft, myt gûdem willen vnde vůlb oe rt alle der ienen den des tokâmen mochte, dat gantze dorp to Gleu vo en myt der mølen myt alle syner sch ee de, nůuth vnde vrygheit, also dat licht vôr Gůstrowe, alse wy dat ghůd van der herschop to Wenden vrygest vnde vr ee desâmest beseten hebben, den êrsâmen borgermêsteren, râdmannen vnde borghern der stad Gůstrowe to êveghen tiiden by en to blyuende, vnde hebben de ghůdere alze dorp vnde mølen deme râde to Gůstrowe vppedr ee ghen vôr den heren des landes vnde myt gûdem willen vorlâten vnde de vorsten des landes hebben dem râde to Gůstrowe desse gûdere gel ee ghen vnde an ee re l ee n ghegheuen vnde hebben de âuer langhe iâre vr ee des ae m bes ee ten. Dessen k oe p van vnser heren vnde vorv ae rden also ghesch ee n, also vôrscreuen ys, den vornyge wy, vesten vnde vulmechtighen, stedeghen vôr vns vnde vnse nakømelinghe, also dat to nênen tôkâmenden tiiden i ee mant van vnser, vnses clôsters vnde orden weghen vppe de vôrbenømeden gûdere also dorp vnde mølen to Gleuyn zâken, spr ee ken edder w ee s vorderen schal ghêstliken edder w ee rliken. Wy willen ôk vnde schôlen myt alle n ee ne brêue beholden, de vns vppe de vôrscreuenen gûdere gheuen syn, wenthe de brêue schôlen vns myt alle nicht hůlplek wesen vnde gheuen âuer mit willen vôr vns vnde vnse nakømelinghe alle recht vnde rechtcheyt, de wy an vůrghanden tiiden hebben h ae d to den v oe rscreuenen gûderen vnde lâten dâr myt alle aff, vnde de gûdere schôlen vr ee desam by dem râde vnde borgheren to Gůstrowe na ee reme willen to êweghen tiiden blyuen. Vůrder vmme gûdes dênstes willen, den de êrbenômeden râdmanne vnde borghere to Gůstrowe vns, vnseme clôstere vnde vnsen gůderen d ae n hebben, hebbe wy de d ee lsam mâket vnde ieghênwardeghen d ee lsam mâken aller gûden werke, dede sch ee n van vns vnde den vnsen an deme dênste vnses l ee uen heren, godes an vnsen cløsteren der sik m ee de to brůkende. Desser dink to

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 338 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

tûghe vnde høgher bekantnisse zo hebbe wy Johan abbet vôrbenômet vnse ingheseghel myt deme ingheseghele des conuentes vnde clôsters to dem Michelst ee ne myt vnser aller witschop vnde gûden willen henghen lâten vôr dessen brêff. Vnde wy Nicolaus abbet des můnsters to Walkenrede vnde wy Hermen abbet des můnsters to Redargheshůsen vnde wy Bernd abbet des můnsters to Dobber ae n vmme gûder bede wyllen des êrwerdeghen îrbenômeden vâders vnde hern hern Johanne abbetes to deme Michelstene vnde syns conventes hebbe wy alle to witschop vnde to tůghe desser vôrscreuenen dink vnse ingheseghele myt gûdem willen henghen hêten an dessen brêff na der bôrt Cristi vnses heren vêrteynhundert i ae r an deme v ee rvnddr ue tteghesten iâre, an deme dâghe sunte M ee rtens des hilghen bischoppes.

Nach dem Originale im Stadt-Archive zu Güstrow, auf Pergament, in einer unregelmässigen Minuskel. An Pergamentstreifen hangen die Siegel der 4 Aebte und das Siegel des Convents von Michelstein, wie es zur Urkunde Nr. XV beschrieben ist.


Nr. XVIII.

Die Herzoge Magnus und Balthasar von Meklenburg präsentiren dem Dom-Capitel zu Güstrow ihren Canzler Brandanus von Schöneich zu der durch den Tod des Dr. Liborius Meyer eröffneten, mit Kotekendorf dotirten Domherrenstelle.

D. d. Schwerin. 1503. Jan. 25.
Nach dem Originale im grossherzogl. meklenburg. Geh. und Haupt-Archive zu Schwerin.

Nos Magnus et Baltasar, fratres, dei gracia duces Magnopolenses, Slauie inferioris principes, comites Swerinenses, Rotstock et Stargardie etc. . terrarum domini, venerabilibus circumspectisque viris ac dominis decano totique capitulo ecclesie sancte Cecilie Gustrowensis, Caminensis diocesis, nostram salutacionem. Ad canonicatum et prebendam in ecclesia predicta, per obitum quondam domini doctoris Meigern, vltimi et immediati possessoris vacantes, cuius iuspatronatus siue

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 339 zur ersten Seite zur vorherigen Seite zur nächsten Seite zur letzen Seite

presentandi ad nos nostrosque heredes pleno iure spectare et pertinere dinoscitur, prout spectat et pertinet, dominum Brandanum de Schoneich, cancellarium nostrum bene meritum, duximus presentandum atque presentamus per presentes dei nomine, pro et cum eo desiderantes, quatenus eundem sic, ut premittitur, per nos legittime presentatum ad easdem instituere sibique de eisdem prouidere ac de omnibus et singulis fructibus, pertinentiis, redditibus et emolumentis earundem responderi demandare aliaque et singula, que in premissis necessaria sunt et opportuna, facere dignemini, premium ab omnium bonorum largitore recepturi, in cuius rei euidens testimonium sigillum vnius nostrum, quo ad presens vtimur, presentibus subapponentes. Datum Swerin ipso die Pauli conuersionis anno domini millesimo quingentesimo tercio.

Auf der Rückseite steht:

Anno domini quingentesimo tercio, indictione sexta, die dominica, quinta mensis Februarii, mane hora tertiarum uel quasi, pontificatus domini Alexandri pape sexti anno vndecimo fuit data possessio. Inductus per Johannem Greben, presentibus dominis Hinrico Knake, Johanne Kleuena, qui etiam fideiusserunt pro statutis, et Nicolao Moltzan, testibus.

Nach dem Originale, auf Pergament; das Siegel fehlt.

Vgl. die folgende Urk. v. 10. Febr. 1503, Nr. XIX.


Nr. XIX.

Johannes Tagge, Official der Präpositur Güstrow, verleiht dem meklenburgischen Canzler Brandanus von Schöneich die der Dompräbende in Kotekendorf incorporirte Pfarre Teterow.

D. d. Güstrow. 1503. Febr. 10.
Nach dem Originale im grossherzogl. meklenburg. Geh. und Haupt-Archive zu Schwerin.

Johannes Tagge, decretorum baccalaurius, offitialis prepositure Gustrowensis, iudex ad

Seite dauerhaft verlinken Seite als Digitalisat öffnen Seite 340 zur ersten Seite zur vorherigen Seite

infrascripta specialiter deputatus, commendabili atque discreto viro domino Brandano de Schonygh, clerico , sinceram in domino caritatem. Ad presentacionem illustrium dominorum Magni et Balthazaris, ducum Magnopolensium, Slauie inferioris principum comitumque Swerinensium, Rostock et Stargardie etc. . terrarum dominorum, ecclesiam parrochialem oppidi Tetrow, prebendae in K oe tkendorp in dicta ecclesia sancte Cecilie opidi Gustrow, Caminensis diocesis, incorporatam, per obitum quondam bone memorie domini Liborii Meyers, vtriusque iuris doctoris, illius vltimi et immediati possessoris, vacantem, eiusque spiritualium et temporalium administrationem per bureti nostri capitis vestri impositionem vobis domino Brandano conferimus et committimus in manum vestram salubriter gubernandam, dei nomine per presentes, mandantes vobis dominis presbiteris et clericis ac tabellionibus publicis quibuscunque per districtum prepositure ac alias vbilibet constitutis, presenti requisitis, quatenus antedictum dominum Brandanum in et ad dicte eeclesie ducatis corporalem, realem, actualem vel quasi possessionem inductumque defendatis et fatientesque sibi, aut nulli alteri, seu eius legitimo procuratori de ipsius ecclesie fructibus, redditibus, prouentibus, emolumentis, obuentionibus et pertinentiis suis vniuersis ab his, quorum interest, integre responderi. Datum Gustrow anno domini millesimo quingentismo tertio, die vero Veneris decima mensis Februarii, prepositure eeclesie sancte Cecilie Gustrowensis sub sigillo appenso.

Ad mandatum prelibati domini offitialis ego Johannes Clump notarius ad premissa requisitus manu propria ssc.

Nach dem Originale, auf Pergament, in einer kleinen, sehr undeutlichen und stark abbrevirten Schrift. An einem Pergamentstreifen hängt ein rundes, rothes Siegel, dessen Siegelbild ganz ausgebrochen ist; nur die Umschrift ist noch vorhanden:

Umschrift

Vergl. die voraufgehende Urk. vom 25. Jan. 1503, Nr. XVIII.